Mehmet Şemseddin Günaltay'ın din, dindar ve dinler anlayışı
Mehmet Şemseddin Günaltay's understanding of religion, religions and religions
- Tez No: 579958
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Tarih, Philosophy, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dinler Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Din kavramını tarif etmek, düşünüldüğü kadar kolay ve açık bir durum olmayıp, mutlak tanımında insanı zorda bırakan müşkül bir konudur. Bu zorluk ve kapsamlılık, değişik millet ve toplulukların ve her din mensuplarının dini farklı algılaması hasebiyle daha da artmaktadır. Bu kavram ile belli bir din kastedilmiş olsaydı mutlak bir tanım yapmak kolay olacaktı. Mesela din âlimlerimiz din ile İslamiyet'i özdeşleştirerek mutlak tanımlamalarda bulunmuşlardır. Bazı filozoflar ise hurafe, hastalık ya da afyon gibi kestirme ve baştan savma sübjektif yaklaşımlarla kulak ardı etmişlerdir. Fakat Günaltay, din kavramını kapsamlı ve umumî bir çerçevede ele almaktadır. Günaltay, Batı ve Doğu bilginlerinin bakışaçılarını da göz önünde bulundurarak birçok din tanımlamasına gitmekte ve dinin mahiyetini açıklamaktadır. Günaltay'ın tarif ettiği din, Mecusîlik, Yahudilik, Hıristiyanlık, İslamiyet gibi belli bir din değil; hâlâ hüküm süren ya da yok olmuş değişik millet ve toplumlara ait din fikridir. Yani din kelimesi bütün dillerde hem genel hem de özel bir fonksiyonu barındırmaktadır. Genel anlamda Mecusilerin, Sabiilerin, Putperestlerin, Animistlerin, Şamanistlerin v.b. inanç ve ayinlerini ifade ettiği gibi, özelde ise semavî dinleri de ifade etmektedir. Günaltay'a göre din kavramı, anlamsal olarak her kişinin anlayışına, dinî tecrübesine hatta terbiye biçimine göre değişiklik arz edebilir. Din kavramı, bazıları için otorite, teşkilat, gelenek, kural ve terbiye gibi anlamları ifade ederken; bazıları için ise şahsî ilham, ibadet, ayin, duygusallık anlamları taşımaktadır. Hemen her toplumda din ile bu alanda uydurulmuş efsanelerin birbirlerine karıştırıldığı da gözlemlenmektedir. Günaltay, Eski Yunan dininden bahsederken kahramanlara, perilere, mabutlara dayandırılan şairane veya amiyane efsanelere rastlamanın mümkün olmayacağını ifade etmektedir. Bu durum, efsanelerin her birinin temelinde din fikrinin hâkim olduğunu ve bundan dolayı birbirleriyle iç içe ve sarmal olduğunu göstermektedir. Fakat ilmî açıdan din ile efsane birbirine karıştırılmamalıdır. Çünkü efsane, tarihî olayların benzerleriyle karıştırılması neticesinde doğmuş uydurulmuş süslü hikâyelerden meydana gelir. Din ise ilk olarak içe doğuş ve kalben iman etmek demektir. Yani din bir duyguyu ve bu duygunun ifadesi olan hususî ayin ve ibadetleri ifade eder. Günaltay, eserinde görüşlerine yer verdiği birçok filozofun düşüncesinden, kitaplarından yola çıkarak mevcut dinler arasında İslamiyet'ten başka fıtrî bir din olmadığı çıkarımına ulaşmaktadır. Bu bağlamda İslamî hakikatleri içeren kıymetli eserlerin araştırılması neticesinde İslamiyet'in fıtrîliğinin ispatlanabileceğini savunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Describing the concept of religion is not as easy and clear as it is thought to be, but it is a compulsive subject that obliges people in its absolute definition. This difficulty and comprehensiveness are further increased due to the different perception of religion by different nations and communities and members of each religion. It would be easy to make an absolute definition if a particular religion was meant by this concept. For instance, our religious scholars identified absolute religion with Islam. Some philosophers have overlooked subjective approaches such as superstition, illness or opium, such as short-cut and deflected. However, Günaltay deals with the concept of religion in a comprehensive and general framework. Günaltay, considering the perspectives of Western and Eastern scholars, goes to many definitions of religion and explains the nature of religion. The religion described by Günaltay is not a particular religion such as Mecus, Judaism, Christianity and Islam; it is the idea of religion belonging to different nations and societies that still prevail or perish. In other words, religion has a general and a special function in all languages. In general, the Magi, Sabi, pagans, Animists, Shamanists, etc. it expresses beliefs and rituals, as well as heavenly religions in particular. According to Günaltay, the concept of religion can vary semantically according to the understanding of each person, religious experience and even the manner of education. While the concept of religion expresses meanings such as authority, organization, tradition, rule and discipline for some; for some, it has the meaning of personal inspiration, worship, ritual and sensuality. In almost every society, it is observed that religion and myths made up in this field are mixed with each other. Günaltay states that when talking about the ancient Greek religion, it is not possible to come across heroes, fairies, gods and poetic or amian legends. This shows that the idea of religion prevails on the basis of each of the legends and therefore is intertwined and spiraled with each other. But from a scientific point of view, religion and legend should not be confused. Because the myth is made up of fancy stories that were born as a result of confusing historical events with similar ones. Religion is the first inward birth and faith in the heart. In other words, religion expresses a feeling and special rituals and worship which are expressions of this feeling. Günaltay, in the work of many philosophers, including the views of the ideas, based on the books of Islam in the existing religions, it is infer to the conclusion that there is no other religious religion. In this context, he argues that as a result of the research of precious works containing Islamic truths, the fitrism of Islam can be proved.
Benzer Tezler
- Mehmet Şemseddin Günaltay'ın dini ve siyasi görüşleri
Religious and political views of Mehmet Şemseddin Günaltay
TAHİR KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinGümüşhane ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERAT SARIKAYA
- Mehmet Şemseddin Günaltay'ın laiklik anlayışı
Conception of laicism in Mehmet Şemseddin Günaltay
ALAADDİN KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL TAŞ
- Şemseddin Günaltay'ın kelâmî görüşleri
Şemseddin Günaltay's opinions on kalam
MERYEM İSKENDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinTrabzon ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZÜLEYHA BİRİNCİ
- Üç farklı zihniyet açısından eğitim ve toplum: Mehmet Ali Şevki, Mehmet İzzet ve Mehmet Şemsettin Günaltay örneği
Education and society from three different mentality perspectives: Mehmet Ali Şevki, Mehmet İzzet and Mehmet Şemseddin Günaltay examples
İSA ERGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinKastamonu ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÇOŞAR
- M. Şemseddin Günaltay'ın dini ve toplumsal görüşleri
Başlık çevirisi yok
ALİ ÇAĞLAR DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinGazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ERDİNÇ YAZICI