Türkiye'de yağışlı gün sayılarındaki değişkenliğin analizi
Analysis of variability of rainy days in Turkey
- Tez No: 580713
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FAİZE SARIŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Küresel ısınma ve iklim değişikliği, 21.yy'ın en önemli çevre sorunlarından bir tanesidir. Bu nedenle; sıcaklık ve yağış gibi iklim elemanlarındaki değişkenliklerin analiz edilmesi son derece önemlidir. Bu çalışma kapsamında; Türkiye sınırları içerisinde bulunan 100 adet meteoroloji istasyonunun, 1963-2016 yılları arası günlük yağış verilerinden faydalanılmıştır. Veri seti içerisinden çıkartılan mevsimlik ve yıllık yağışlı gün sayılarındaki; zamansal eğilimi tespit etmek için Mann-Kendall korelasyon analizi, alansal dağılışını göstermek için de Faktör analizi ve Kümeleme analizi (KA) gerçekleştirildi. Analizlerden elde edilen sonuçlar, coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak haritalandırıldı. Oluşturulan haritalarda altlık olarak, Türkiye akarsu havza sınırları kullanıldı. Asal Bileşen Analizi sonucunda, en yüksek öz değere sahip faktör 1 (Pc1) ve faktör 2 (Pc2) değerleri tespit edildi. Faktör 1 (Pc1), yağışlı gün sayılarındaki atmosferik etkileri; faktör 2 de coğrafi etkileri temsil etmektedir. Alansal analiz sonuçlarında; faktör 1 (Pc1) değerleri Anadolu'nun güney ve batı kıyılarında dağılım gösterirken, faktör 2 (Pc2) değerleri de karasallığın etkili olduğu iç kesimler ve orografinin yoğun yaşandığı Doğu Karadeniz kıyılarında tespit edilmiştir. Trend analizi sonucunda, yıllık trendlerde %99 güven aralığındaki azalış trendleri; Meriç-Ergene, Kuzey Ege, Susurluk, Batı Akdeniz, Doğu Akdeniz, Batı Karadeniz, Sakarya, Konya ve Fırat Havzalarında tespit edilmiştir. Mevsimlik trend analizlerinde baskın azalış trendleri, kış ve ilkbahar mevsimlerinde tespit edilmiştir. Yıllık paydadaki en fazla yağışı, bu mevsimlerde alan istasyonlarda gözlenen azalış trendleri; gelecekte yaşanabilecek olan su sıkıntısı için önemli bir uyarı olarak dikkat çekmektedir. Havza bazlı hidro-meteorolojik bileşenlerin, zamansal değişimleri ve aralarındaki ilişki deseninin daha ayrıntılı veri setleriyle analiz edilip yorumlanması; daha önemli sonuçlara ulaşılmasına yardımcı olacaktır.
Özet (Çeviri)
Global warming and climate change are among the most important environmental problems of the 21st century. Therefore; Analyzing the changes in the fundamental climate elements such as temperature and precipitation is extremely important. In this study; Daily rainfall data has been used for the temporal analysis and spatial analysis. The data used in this study, has a time period of 1963-2016. Mann-Kendall analysis and factor analysis (FA) was performed to find the temporal changes and the spatial distribution patern of rainy days, respectively. The results that obtained from the analyzes were mapped with the geographic information systems (GIS). Turkey's river basin borders were used as a map base. As a result of factor analysis; factor1 (Pc1) and factor2 (Pc2) values were determined based on the highest eigenvalues. Factor1 (Pc1) values represents atmospheric effects and factor2 (Pc2) values represents geographical effects on rainy days. Spatial analysis results show that the factor1 (Pc1) values have different distributions for all seasons. Factor2 values were determined only in winter season. This is because, the analysis results showed low variance percentages in all seasons other than winter. As a result of trend analysis, decreasing trends in 99% confidence interval in annual trends were determined at the Meriç-Ergene, North Aegean, Susurluk, West Mediterranean, East Mediterranean, West Blacksea, Sakarya, Konya and Fırat Basins. In seasonal trend analyzes, predominant decreasing trends were found in winter and spring seasons. The stations that have the maximum rainfall in those seasons are in an important danger for future water shortages. Analyzing and interpreting the temporal changes and relationship patterns of the basin-based hydro-meteorological components with more detailed data sets would help to achieve more important results.
Benzer Tezler
- Bursa'da şehirleşmenin yağış ve sıcaklık üzerine etkisi
Urbanization effects on precipitation and temperature in Bursa
DERYA ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
CoğrafyaAnkara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECLA TÜRKOĞLU
- Hava durumlarına bağlılıkları içerisinde Samsun şehri'nin yağış koşullarının incelenmesi
A study into the precipitation conditions of the city of Samsun in terms of its weather patterns
YASEMİN BALKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMALETTİN ŞAHİN
- Türkiye'de iklim değişikliği ve orman yangınları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Akdeniz Bölgesi örneği
The investigation of the relationship between climate change and forest fires in Türkiye: A case study of the Mediterranean Region
FATMA MİHRİBAN ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mühendislik BilimleriNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEYDA ADIGÜZEL ISTIL
- Determinants of water use in agriculture: An analysis of irrigation unions in Türkiye
Tarımsal su kullanımını belirleyen faktörler: Türkiye'deki sulama birlikleri üzerine bir inceleme
MEHMET EMİN BİLDİRİCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
EkonometriOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR DERİN GÜRE
- Comprehensive flood risk assessment and identification of the potential flood mitigation strategies
Kapsamlı bir taşkın risk değerlendirmesi ve olası risk azaltma stratejilerinin belirlenmesi
ÖMER EKMEKCİOĞLU
Doktora
İngilizce
2022
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZGER