Fuzzy extensions and application on decision making
Karar verme yöntemlerinde bulanık sistem genişlemeleri ve uygulaması
- Tez No: 583446
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUNCAY GÜRBÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Lojistik ve Finansman Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 59
Özet
Kavramsal açıdan bakarsak; karar vermeye dahil olan bazı süreçler veya adımlar karar vericiler için ciddi bir yük olabilir. İkili karşılaştırmalar, yararlı sonuçlar elde etmek için dikkatle kullanılması gereken adımlardan biridir. Karar kriterlerinin ikili olarak karşılaştırılması sırasında, kesin nicel kararlar verilmesine rağmen, tam bir dil bilimsel kararlar kümesinin karar verici tarafından doldurulması bazen zor olabilir. Bu açıdan bakıldığında, tamamlanmamış bir ikili karşılaştırma matrisi tamamlamak, birçok akademisyen tarafından ele alınmış bir problemdir. Bu amaçla karar vericiler ikili karşılaştırma matrislerini bulanık tercih ilişkileri ile eksik doldurduklarında, tamamlanmış matrisi elde etmek için deneysel yaklaşım kullanıldı. Ayrıca, kriterlerin bulanık ağırlıklarını hesaplamak için bulanık suni boyut metodu kullanıldı. Bu keşif çalışmasının amacı, üçgen bulanık sayıların (ÜBS'ler) değerlendirmeler için kullanıldığı zaman ne sonuçlar verdiği ve karar vericilerin iradesini temsil etmek için yöntemin ne kadar güçlü olduğunu analiz etmektir. Çalışmada; kendi içlerinde ikili kıyaslanması gereken, araba seçimi için hazırlanan dört kriter ve telefon seçimi için hazırlanan beş kriter kırk karar verici ile paylaşılmıştır. Karar vericiler kriterleri ikili olarak karşılaştırırken dil bilimsel bir küme kullanmışlardır. Karar vericilerin çeşitli sebeplerden ötürü matrisleri tamamlama fırsatlarının olamayacağı ön görülerek çalışmada; karar vericilerden matrislerdeki tek satırı tam olarak doldurmaları istenmiştir. Dil bilimsel olarak oluşturulan karşılaştırma matrisi üçgen bulanık sayılara çevrilerek önerilen yaklaşım uygulanmış ve eksik satırlar excel üzerinden hazırlanan makro kodlama ile tamamlanmıştır. Tamamlanan matrislerin gerçeği yansıtma düzeylerinin incelenebilmesi için karar vericilere matrisleri tekrardan verilmiş ve tamamlamaları istenmiştir. Analiz esnasında farklı güven düzeyleri kullanılarak karar vericiler tarafından ve çalışmada kullanılan metot tarafından tamamlanan matrisler karşılaştırılmıştır. Matrislerin karşılaştırılması ağırlıklarının hesaplanarak orijinali yansıtmasının yüzdesel karşılığı üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma altı boyutlu matris analizini de içeren ve örneklem sayısının genişletildiği bir çalışma ile ayrıntılı bir hale getirilebilir.
Özet (Çeviri)
Cognitively speaking, some processes or steps included in decision- making can be a serious burden for DMs. Pairwise comparisons are one of those steps to be handled carefully in order to obtain useful results. During pairwise comparisons of elements such as decision criteria, let alone providing exact quantitative judgments, a complete linguistic set of judgments may sometimes be hard to retrieve from DMs. From that perspective, completing an incomplete pairwise comparison matrix is an interesting problem that many attempted to cover. For that purpose, when DMs provided incomplete interval-valued fuzzy preference relations, experimental approach was used to obtain the completed matrix. Also, the fuzzy synthetic extent was used to calculate the fuzzy weights of criteria. The purpose of this exploratory study is to analyse what happens when triangular fuzzy numbers (TFNs) are used for judgments and how powerful is the method in order to represent the will of the DMs. In the study, a numerical application is provided using incomplete pairwise comparison matrices of dimension four and five collected from 40 decision makers where their preferences are given using a linguistic set. The Accuracy of the approach is then tested for different levels of confidence in order to provide insightful concluding remarks.
Benzer Tezler
- Tamamlanmamış aralık-değerli sezgisel tercih ilişkileriyle performans değerlendirmesi: Yazılım sektöründe bir uygulama
Performance assessment with interval-valued intuitionistic preference relations: An application on software development sector
IŞILAY TEZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAR ÖZTAYŞİ
- Girişimcilik projelerinin önceliklendirilmesi için bulanık tabanlı bir çok kriterli model önerisi: Finans sektöründe bir uygulama
A fuzzy based multicriteria decision making model for prioritizing entrepreneurship projects: An application in financial sector
RUMEYSA DEĞERMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KAYA
- Extensions of Z-fuzzy numbers and novel multi criteria decision making models
Z-bulanık sayıların uzantıları ve yeni çok kriterli karar verme modelleri
NURDAN TÜYSÜZ
Doktora
İngilizce
2024
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- A novel picture fuzzy ELECTRE method and its application to long-term shelter site selection after an earthquake: The case of Antakya
Özgün görüntü bulanık sayı ELECTRE metodu ve deprem sonrası uzun vadeli geçici yerleşim bölgesi seçimi üzerine uygulaması: Antakya örneği
BERİL AKKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Yazılım seçiminde küresel bulanık topsıs yöntemi ile çok kriterli karar verme
Multi-criteria decision making of software packages using spherical fuzzy topsis
MERVE CANPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN