Bazı zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinde farklı uygulamaların çeliklerde anatomik ve biyokimyasal yapı üzerine etkileri
The Effects of various treatments on anatomical and biochemical structures of cuttings, in some olive (Olea europaea L.) cultivars
- Tez No: 58368
- Danışmanlar: PROF.DR. MENŞURE ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Ülkemizin en önemli siyah ve yeşil sofralık zeytin çeşitlerinden Gemlik (kolay köklenen) ve Domat'a (zor köklenen) ait yan odun çeliklerinin, farklı uygulamaları (IBA, Yaralama ve Yaralama +IBA) takiben Gölgeli Plastik TünePde (GPT) köklendirilmeleri (90 gün) süresince, her 15 günde bir alman örneklerde, içsel karbonhidrat (toplam şeker ve nişasta) ve fenolik bileşiklerdeki değişim ile anatomik farklılıklar araştırılmıştır. Çeliklerin odun, kabuk ve yaprak dokuları ayrı ayrı analiz edilmiştir. Toplam şeker miktarı, genelde Domat çeşidinde Gemlik'e göre daha yüksek bulunmuştur. 1994 yılı (var yılı) 1995 yılma (yok yılı) ve 90.gün çelikleri 15.gün çeliklerine göre daha az şeker içerdiği halde, içsel toplam şeker miktarına uygulamaların etkisi önemli bulunmamıştır. Çelikte en fazla şeker sırasıyla yaprak, kabuk ve odunda bulunmuştur. Ancak, bu dokuların toplam şeker içeriklerindeki değişim, kombinasyonlara göre, kendi içlerinde farklılık göstermektedir. İçsel nişasta miktarı, genelde kök ve sürgün oluşumu gibi metabolik aktivitenin çok olduğu 1994 yılında, 1995 yılma göre daha az bulunmuştur. Domat, Gemlik çeşidine göre ve 90.gün çelikleri 15.güne göre, daha yüksek nişasta içerdiği halde, genel olarak Domat çeşidinde (Gemlik çeşidinin tersine kök yerine yoğun kallus oluşumu sözkonusudur) dönemler arasında fark bulunmamıştır. Çelikte en fazla nişasta birikimi yaprakta olmuş, bunu kabuk ve odun dokusu izlemiştir. Bu dokuların değişimleri, kombinasyonlara göre, kendi içlerinde farklılık göstermektedir.Nişasta birikimine uygulamaların etkisi önemli bulunmamıştır. İnce Tabaka Kromatografisi (TLC) ile yapılan kalitatif analizlerde, odun, kabuk ve yaprak dokularında bulunan ve farklılık gösteren tek fenolik bileşik Klorogenik asitin değişimi, Video Dokümantasyon Sistemi kullanılarak fotograflanmış ve grafik haline getirilip değerlendirilmiştir. Domat çeşidine ait çeliklerde bütün dokuların daha yoğun klorogenik asit içerdikleri belirlenmiştir. 1995 yılı bütün çeşit ve uygulamalarında, köklenmenin başladığı zaman olarak kabul edilen 30.günde, Klorogenik asitte şiddetli bir azalmanın olduğu, genelde Yaralama ve Yaralama + IBA uygulamalarının daha fazla yoğunluk gösterdiği ve köklenmenin 45, 60 ve 75. günlerinde yoğunluğun arttığı saptanmıştır. Anatomik incelemeler için, her 15 günde bir alınan örneklerde, çeliklerin tabanından bir cm uzaklıktan hazırlanan enine ve boyuna (ışınsal) kesitlerde, köklenme ilişkili yapısal bir farklılık saptanmamıştır. Domat çeşidinin köklenme zorluğunun sklerenkimadan kaynaklanmadığı, mevcut metabolik aktivitenin kök yerine, yoğun kallus oluşumunda kullanıldığı ve sonuçta kök başlangıcının zayıfladığı belirlenmiştir. Çelikte mekanik köklenmeyi engelleyicinin Yaralama uygulaması ile giderilemediği ve sonuçta uygulamanın köklenmeyi artırmadığı, sadece IBA'nın etkinliğini artırdığı ve kök çıkış yeri ile yara yeri arasında ilişkinin olmadığı gözlenmiştir. Zeytinde kök çıkışının kambiyum bölgesinden (kambiyum hücreleri, ışın parankiması veya farklılaşmamış ksilem hücrelerinden) olduğu belirlenmiştir. Zeytinde adventif kök oluşum mekanizmasının daha detaylı olarak araştırılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler : Zeytin, Olea europaea, Domat (köklenmesi zor), Gemlik (köklenmesi kolay), GPT (Gölgeli Plastik Tünel), Adventif Kök Oluşumu, Toplam Şeker, Nişasta, Fenolik Bileşikler, TLC (İnce Tabaka Kromatografisi), Anatomik İnceleme.
Özet (Çeviri)
The semi-hardwood cuttings of one of the most important black and green olive cultivars of Turkey, Gemlik (easy-to-root) and Domat (difficult-to-root), were treated with IBA or by Wounding or by Wounding + IBA, and then placed for rooting into Shaded Polyethylene Tunnels (SPT) for 90 days. At 15 day intervals, samples were collected from the SPT and examined for levels of endogenous carbohydrates (total sugar and starch) and phenolic compounds and also for morphological variations in the cuttings during rooting. The wood, cortex and leaves of each cutting were analyzed separately. Total sugar content was generally higher m Domat. The cuttings in 1994 an“on”year and on the 90th day had less total sugar than those in 1995 an "off' year and on the 15th day. Treatments did not have significant effects on the total sugar content of cuttings. The highest sugar content was observed in leaves. However, the difference in the total sugar content of each part of the cuttings changes according to combinations The endogenous starch content of cuttings was found to be lower in 1994 while the metabolic activity in root and stem formations was higher during tins year. Generally, Domat and 90th day cuttings have higher levels of starch; however there are no significant differences between time periods in Domat (in contrast to Gemlik), instead of root formation, dense callus formation is observed. The highest starch accumulation was observed in leaves rather than in cortex and wood. The difference in starch content of each part of cuttings, changes according to combinations. Treatments did not have any significant effects on the starch content of the cuttings. Qualitative analysis of phenolic compounds in the wood, cortex, and leaves of the cuttings by using Thin Layer Chromatography (TLC) methods shows only differences in Chlorogenic acid condensation, m each part of cuttings on the plates, the results obtained by photographing with a Video Documentation System and graphics. In Domat, all parts of the cuttings showed a greater condensation of Chlorogenic acid. In all treatments of both cultivars, for the year 1995, a strong reduction (in Chlorogenic acid condensation) in second term of sampling (30th day) and condensing generally in Wounding and Wounding+IBA treatments and increment in 45th, 60th and 75th days cuttings during rooting were determined. Anatomical studies done in which slides of transverse and longitudinal sections taken from one cm above of bottom of all cuttings sampled every 15 days during rooting. In anatomic observations, no morphological difference (related with rooting) was showed that difficulty in rooting of Domat was not the result of sclerenchyma, but rather due to expansive an increase in the metabolic activity leading to callus formation instead of root formation. The effect of wounding alone did not improve rooting but increase the effects of IBA. Also no correlation was found for root initiation and wounding in the cuttings. It was also observed that in olive cuttings adventitious roots were seen to emerge from the cambial zone (cambium, ray parenchyma or undifferentiated secondary xylem cells). Key Words : Olive, Oka europaea, Domat (difficult-to-root), Gemlik (easy-to-root), SPT (Shaded Polyethylene Tunnel), Adventive Root Formation, Total Sugar, Starch, Phenolic Compounds, TLC (Thin Layer Chromotography), Anatomical Observation.
Benzer Tezler
- Önemli zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinin izoenzim polimorfizmleri ve genetik özellikleri
Isoenzyme polymorphisms and genetic characteristics of important olive (Olea europaea L.) cultivars and types
SEVDA DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞEKER
- Akdeniz bölgesinde yetişen bazı zeytin çeşitlerinin ve yağlarının fizikokimyasal özellikleri üzerine sulamanın etkisi
The effect of irrigation on physicochemical properties of some olive varieties and oils grown in Mediterranean region
NURHAN USLU
Doktora
Türkçe
2019
Gıda MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MUSA ÖZCAN
- Ayvalık (Edremit yağlık) çeşidi natürel sızma zeytinyağı uçucu bileşenlerinin SPME-GC/MS Raman spektroskopisi ile karakterize edilmesi
Characterization of Ayvalik (Edremit yaglik) extra virgin olive oils volatile compounds with SPME-GC/MS and Raman spectroscopy
DİDAR ÜÇÜNCÜOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
Gıda MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK SİVRİ ÖZAY
- Farklı zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinde OeCHLP geni ekspresyon seviyesi ile bazı kimyasal özelliklerin belirlenmesi
Determination of OeCHLP gene expression level and some chemical properties on different olive (Olea europaea L.) varieties
FİLİZ BAYSAL
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYZİN BAYZAM KÜDEN
- Bazı zeytin çeşitlerinde su noksanlığı stresinde morfolojik-anatomik, fizyolojik ve gen ifadesi değişimlerin belirlenmesi
Determination of morphological-anatomical, physiological and gene expression changes of some olive cultivars under water deficient stress
ZERBAB GÜLER
Doktora
Türkçe
2018
ZiraatAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜCAHİT TAHA ÖZKAYA