Anayasal bir hak olarak bireysel başvuru yolunun etkinliğinin istatistiksel veriler ışığında değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness of the individual application way as a constitutional right in the light of statistical data
- Tez No: 583887
- Danışmanlar: PROF. DR. FAZIL HÜSNÜ ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Kamu Yönetimi, Law, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bireysel başvuru kurumu 23 Eylül 2012 tarihinden beri hukuk sistemimize girmiş olağanüstü bir hak arama yoludur. Anayasa m.148/3'te bireysel başvurunun tanımı açıkça yapılmıştır. Buna göre bireysel başvuruyu Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerden AİHS ve buna ek protokollerde mevcut olan hak ve özgürlüklerden biri veya bir kaçının kamu erkince ihlal edilmesi halinde herkesin başvurabileceği olağanüstü bir hak arama yolu olarak tanımlayabiliriz. Çalışmamızın amacı bireysel başvuru yolunun etkin olup olmadığını tartışırken etkinliği meselesini istatistiksel verilerden faydalanarak rakamsal olarak AHİM 'e yapılacak başvuruları azaltıp azalmadığını görmektir. Bireysel başvuru kurumunun uygulanmaya başlandığı 2012-2019/1 tarihleri arasında AYM 'ye toplam 221.494 başvuru olmuştur. Bu başvurulardan 7.440 tanesinde en az bir hak ihlali yapıldığına karar verilmiştir. Bir an bireysel başvuru kurumunun hukukumuzda halen uygulanmadığını düşünüldüğünde zikredilen 221.494 kişi AYM yerine AHİM 'e başvurmuş olacaktır. AHİM verilerine bakıldığında ise AHİM 'in hak ihlallerine ilişkin Türkiye aleyhine 1995-2018 yılları arasında yani 24 yılda toplam 3.128 ihlal kararı verdiği görülmektedir. Anayasa Mahkemesinin en az bir hakkın ihlal edildiğine ilişkin vermiş olduğu 7.440 başvuru şayet bireysel başvuru kurumu olmamış olsaydı büyük bir ihtimalle AHİM 'e taşınacaktı ve kuvvetle muhtemeldir ki AHİM tarafından da hak ihlali kararı verilecekti. Bireysel başvurunun hak olarak tanındığı günden bugüne yaklaşık 7 yıllık süre zarfında AYM 'nin verdiği ihlal karar sayısı AHİM 24 yılda verdiği ihlal karar sayısından 2.3 kat daha fazladır. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda etkin şekilde kullanılacak bireysel başvuru yolunun ülkemiz adına uluslararası hukuk vitrinindeki yerini ve ülke ekonomisi maliyetine oldukça katkı sağlayacağı ortadadır. Bu veriler bireysel başvuru kurumunun hukuk sistemine giriş amacına hizmet ettiğini göstermektedir. AHİM, Hasan UZUN/ Türkiye kararıyla 2013 yıllından beri bireysel başvuru yolunu doğrudan ulaşılabilen elverişli, etkili bir yol olarak kabul etmektedir. Aksi takdirde AHİM Azerbaycan örneğinde olduğu gibi bu yolu tüketilmesi gereken bir iç hukuk yolu olarak görmeyecek ve doğrudan başvuruları almaya başlayacaktır.
Özet (Çeviri)
The Individual Application Institution which has been integrated to Turkey's judicial system since 23 September 2012 is a juridical place where anyone who is seeking for a right can apply by ındıvıdually. The ındıvıdual application has been defined explicitly at the 148/3rd article of the Constitution. According to this definition the individual application is an extraordinary way of seeking for a right which is assured both by The Constitution of Turkish Republic, ECHR-European Court of Human Rights and its supplementary protocol but violated by public force.The aim of this study is to reveal whether individual application is effective or not to reduce the applications to ECHR-European Court of Human Rights in number by using statistical data. Between the years 2012-2019/1, when individual application is into effect, there are totally 221.494 applications to AYM-Constitutional Supreme Court and according to decisions made by AYM- Constitutional Supreme Court 7.740 of these applications have at least one violation of right. If individual application had not been into effect in those years, 221.994 people could have applied to ECHR-European Court of Human Rights instead of AYM-Constitutional Supreme Court. When the data of applying to ECHR-European Court of Human Rights is analyzed it is seen that there are 3.128 decisions related to violated right made by ECHR-European Court of Human Rights against to Turkey in 24 years between 1995-2018. If individual application institution was not into effect, 7.740 decisions made by AYM-Constitutional Supreme Court about violated right would most likely to be addressed to ECHR-European Court of Human Rights and same decisions made by AYM-Constitutional Supreme Court would probably have been made by ECHR-European Court of Human Rights also. From the day ındividual application is recognized as right to today, approximately 7 years, the number of violated right decisions made by AYM-Constitutional Supreme Court are two/three times higher than the violated right decisions made in 24 years by ECHR-European Court of Human Rights. In the light of this information it can be said that possibility of individual application can contribute to the country economically by lowering the cost of applications to ECHR-European Court of Human Rights while increasing the importance of country's judicial system over international judicial system. These data clearly reveals that the Indıvıdual Application Institution serves its purpose of implementation in judicial system. ECHR-European Court of Human Rights pointed up the individual application as an applicable and effective way with the decision of refusal made against application of Hasan UZUN, Turkey in 2013. If ECHR-European Court of Human Rights had not considered the individual application as an applicable and effective domestic judicial way as in the case of Azerbaijan and it would have started to accept the applications directly.
Benzer Tezler
- The individual application to Turkey's Constitutional Court and its role in the development of human rights in Turkey
Türkiye Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru ve bireysel başvurunun Türkiye'de insan haklarının gelişimi üzerindeki rolü
TUĞÇE AYHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
HukukOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECATİ POLAT
- Adil yargılanma hakkı çerçevesinde yargı bağımsızlığı
Judiciary independence in the framework of the right to a fair hearing
İLHAN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukMaltepe ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELDA KÖSE MARDUÇ
- Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru ve kararların Medenî Usûl Hukukuna etkileri
Individual application to the Constitutional Court and the effects of decisions on Civil Procedure Law
MEHMET EMİN ALPASLAN
Doktora
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR HAKAN PEKCANITEZ
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında Türk Medeni Usul Hukuku açısından adil yargılanma hakkı
Right to a fair trial regarding Turkish Law of Civil Procedure in consideration of European Convention of Human Rights and the Desicions of European Court of Human Rights
SEZİN AKTEPE ARTIK
Doktora
Türkçe
2014
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR HAKAN PEKCANITEZ
- Anayasa Mahkemesi'nin değişen rolü: Hegemonyacı koruma tezinden hak ve özgürlüklerin korunması tezine
The changing role of The Constitutional Court: From the hegemonic preservation thesis to thesis on the preservation of rights and freedoms
HİLAL YAZICI