Modernleşme ve kentleşme sürecinde alevilik ve Alevi kimliğinin değişimi: Aydın'da Alevi kimliği üzerine bir çalışma
Alevism and change in Alevi identity within the process of modernization and urbanization: A study on Alevi identity in Aydın
- Tez No: 584107
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMİN BAKİ ADAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Kentleşme ve modernleşme süreci, yakın döneme kadar geleneksel yapıların, kurumların ve ilişkilerin çözüldüğü, bireyselleşmenin, rasyonelleşmenin, mesleki/sınıfsal aidiyetler üzerinden kurulan dayanışma ve bilincin başat olduğu bir süreç olarak kavramsallaştırılmıştır. Bu bakış açısından modernite, zaman içerisinde geleneksel aidiyetlerin çözüleceğini ve böylelikle homojen bir toplum oluşacağını varsaymıştır. Ancak modern topluma yüklenen bu ilerlemeci tarih anlayışı, son yıllarda ortaya çıkan siyasal, kültürel ve kuramsal gelişmeler ve değişimler ışığında sorgulanmaya başlanmıştır. Bilindiği üzere ülkemizde özellikle 1950'lerden itibaren gerçekleşen kentleşme süreci, sanayileşmeyle eş zamanlı ilerlememiştir. Bu açıdan kentlerde, gecekondu alanları, işsizlik sorunu, kimlik eksenli yerleşim alanları, kimlik temelinde inşa edilen kent kurumları gibi oluşumlar meydana gelmiştir. Bu oluşumlar, bir taraftan modernleşme teorisinin bakış açısına paralel olarak uyum mekanizmaları olarak adlandırılmışsa da diğer bakış açısından bireyin ve beraberindeki geleneksel aidiyetlerinin kentleşme sürecindeki aktif rolünün araştırılmasını gündeme getirmiştir. Tüm bu oluşum ve değişim sürecine aktif olarak katılan topluluklardan birisi de Alevilerdir. Siyasal, toplumsal ve dinsel baskılar nedeniyle, geçmiş yüzyıllarda merkezden uzağa yerleşen ve buna bağlı olarak da, kırsal toplulukların yapısına uygun olarak birincil ilişki ağlarının egemen olduğu, ekonomisi genelde kır işgücüne dayalı, homojen bir grup olarak yaşam süren Alevi toplumu, kentleşme süreciyle birlikte değişim yaşamaktadır. Bu süreçle birlikte bazı geleneksel kurumlar işlev kaybına uğramakta, bazı kurumlar ise yeni biçim ve işlevler üstlenerek kendini kentsel mekânda yeniden üretmektedir. Özellikle kente özgü kurumlar olan dernek, vakıf gibi oluşumlar, Alevi aidiyetlerinin kentlerde sürdürülmesinde, topluluk üyelerinin geleneksel aidiyetlerini yeniden inşa etmesinde ve baskı grubu olarak kamuoyunda Alevi kimlik talepleriyle gündeme gelmesinde belirleyici olmuştur. Bu deneyimden yola çıkarak kentleşme sürecinde Alevilerin ve Alevi kimliğinin deneyimi, çalışmamızın temel konusu olmuştur. Yaşanılan bu sosyal süreçlerden yola çıkılarak gerçekleştirilen bu çalışma, Aydın'da Aleviliğin kentleşme ve modernleşme sürecinde yaşadığı değişimi analiz etmeyi amaçlayan alan araştırmasına dayalı bir çalışmadır.
Özet (Çeviri)
Until recently the process of urbanization and modernization has been conceptualized as a process in which the traditional structures, institutions and relations will dissolve, individualization, rationalization, solidarity and consciousness based on professional/class memberships would become dominant. From this point of view, modernizationist perspective assumed that in time traditional identities and collectivities would dissolve and thus a homogenous society will emerge. However, this progressive historical conception of modernity has been begun to be questioned in the light of the political, cultural and theoretical developments and changes that have emerged in recent years. As is known, the urbanization process in Turkey, especially since the 1950s, has not progressed simultaneously with industrialization. In this respect, the cities, slum areas, unemployment problem, identity-based settlements, urban institutions built on the basis of identity, such as occurred. These formations, on the one hand, are called adaptation mechanisms parallel to the point of view of modernization theory, but from the other point of view, the study of the active role of the individual and his accompanying traditional belonging in the urbanization process has brought to the agenda. Alevis are one of the communities actively involved in all this process of formation and change. Because of the political, social and religious pressures, Alevi Society, which has settled away from the center in the past centuries and which, in accordance with the structure of rural communities, is dominated by primary relationship networks, whose economy is generally based on rural labor, living as a homogenous group, is changing with the urbanization process. Along with this process, some traditional institutions suffer from loss of function, while some institutions undertake new forms and functions to reproduce themselves in urban space. In particular, formations such as associations, foundations, etc.that are peculiar to the city have been decisive in the continuation of Alevi membership in cities, in the reconstruction of the traditional membership of the community members and in the introduction of Alevi identity demands in public as a group of pressures. Based on this experience, the experience of Alevis and Alevi identity in the urbanization process has been the main subject of our study. Based on these social processes, this study is based on the field research aimed at analyzing the change of Alevism experienced in Aydin during the urbanization and modernization process.
Benzer Tezler
- Elif Ana (Maraş-Pazarcık) üzerine antropolojik bir çözümleme
An antropological analysis of the shrine of Elif Ana (Maraş-Pazarcık)
DİLEK KIZILDAĞ SOİLEAU
- Kentleşme sürecinde alevilik: Elazığ Yıldızbağları mahallesi örneği
Alevism in the process of urbanization: A case study of Yıldızbağları neighborhood of Elazığ
ABDULVAHAP YOĞUNLU
- Kentleşme sürecinde Alevilikte değişim dinamikleri bağlamındaCemevlerinde geleneksel Aleviliğin temsili: Aydın örneği
Change in Alevism in the process of urbanisation in the context of dynamics representation of traditional Alevi in Cemevis: The case of Aydın
ADNAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYHAN DELİBAŞ
- Türkiye'de Aleviliğin yapısal dönüşümü, cemden cemevine: İstanbul'daki Alevilerle niteliksel bir araştırma
Structural transformation of Alevism in Turkey, from cem to cemevi: a quali̇tive research with Alevis in Istanbul
CEMİL KÖKSAL
- Kentleşme sürecinin Alevi kültür ve değerlerine etkisi
The i̇mpact of urbanization on Alevi culture and values
ERDAL EREN HALİS
