Kentsel bütünleşmede alevi ibadethanelerinin önemi (Adıyaman örneği)
The importance of alevi places of worship in urban integration (Adıyaman example)
- Tez No: 962857
- Danışmanlar: PROF. DR. BEKİR KOCADAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Kent, Kentleşme, Bütünleşme, Alevilik, City, Urbanization, Integration, Alevism
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Alevilik Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Araştırma, Adıyaman'da Aleviliğin sosyolojik açıdan kentsel bütünleşmedeki ibadethanemin rolü incelenmesini hedeflemektedir. Adıyaman Aleviliği hem ülke hem de Güneydoğu Anadolu Bölgesi açısından önemli bir yer tutmakta olup, çalışma, bölgedeki toplumsal hayatta Aleviliğin rolünü ve kentsel bütünleşme olgusunu ele almaktadır. Adıyaman'da Aleviliği yaşayan insanların inançları ve ibadethaneleri incelenmiş, Aleviliğin kentin sosyal yapısındaki etkisi vurgulanmıştır. Birçok nedenlerle, geçmişte merkezden uzağa yerleşen Alevi toplumu, kırsal yaşama ait geleneksel olarak sürdürdüğü inanç, gelenek ve ibadetleri vardı. 1950'lerden sonra, büyük bir nüfus hareketiyle birlikte insanlar köylerden şehirlere doğru göç etmeye başlamıştır. Şehirlere göç eden Alevi bireyler, kendi kültürel değerlerini ve inançlarını da yanlarında götürmüşlerdir. Kentleşmenin etkisiyle, bazı dini uygulamalar, kurumlar ve inanç sistemlerinde değişimler meydana gelmiştir. Kentleşme, nüfusun hızla artması ve insanlar arasındaki görev paylaşımının çoğalmasıyla, toplumsal yapının ve grupların dönüşümünde başlıca etken olmuştur. Türkiye, modernleşme süreci içinde yer alan bir ülke olarak, kentleşme hareketi son altmış yılda büyük bir hızla gelişmiştir. Sanayinin, genellikle bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde ülkenin batı bölgelerinde yoğunlaşması, hızlı kentleşme sürecinde doğudan batıya doğru göçlerin meydana gelmesine neden olmuştur. Bu göç, kırsal alanlardan şehirlere doğru gerçekleşen bir hareket olarak da tanımlanabilir. Kırsal alanlardan şehirlere doğru gerçekleşen göç, toplumsal birçok alanda değişimlere sebep olmaktadır. Bu değişiklikler, bilgi, inançlar, değerler, yaşam anlayışları, dini ritüeller ve düşünce biçimlerinde kendini gösterir. Aleviler, Türkiye'deki göç eden gruplardan biri olarak öne çıkmaktadır. Alevilik, köylerde geleneksel olarak şekillenip gelişmiş bir mezhep olarak, kentleşme süreciyle birlikte toplumsal yapılar üzerindeki etkisini değiştirmiştir. Kentleşmeye ayak uydurmaya çalışan bireyler gibi, kırsal bölgelerde daha güçlü bir etkiye sahip dini yapılar da şehirlerde ve yeni toplumsal düzenlerde dönüşüme uğramaktadır. Bu faktörler doğrultusunda, araştırmamızda kentleşme sürecinde Alevi ibadethanelerinin sosyal bütünleşmeye olan etkileri incelenmeye çalışılmaktadır. Bu yüksek lisans tezi, hızlı kentleşme sürecinin etkisiyle değişim yaşayan gruplardan biri olan Alevilerin kültürel, sosyal ve ibadet pratiğindeki dönüşümleri sosyolojik bir bakış açısıyla incelemektedir.
Özet (Çeviri)
The research aims to examine the role of Alevism in urban integration in Adıyaman from a sociological perspective. Adıyaman Alevism has an important place both in terms of the country and the Southeastern Anatolia Region, and the study examines the role of Alevism in social life in the region and the phenomenon of urban integration. The beliefs and places of worship of people practicing Alevism in Adıyaman were examined, and the effect of Alevism on the social structure of the city was emphasized. For many reasons, the Alevi community, which settled away from the center in the past, had traditional beliefs, customs and worships related to rural life. After the 1950s, with a large population movement, people began to migrate from villages to cities. Alevi individuals who migrated to cities took their own cultural values and beliefs with them. With the effect of urbanization, some religious practices, institutions and belief systems have changed. Urbanization has been the main factor in the transformation of social structure and groups, with the rapid increase in population and the increase in the sharing of tasks among people. Turkey, as a country in the process of modernization, has developed rapidly in the last sixty years. The concentration of industry, generally consciously or unconsciously, in the western regions of the country has caused migration from east to west in the process of rapid urbanization. This migration can also be defined as a movement from rural areas to cities. Migration from rural areas to cities causes changes in many social areas. These changes are reflected in knowledge, beliefs, values, understanding of life, religious rituals and ways of thinking. Alevis stand out as one of the migrating groups in Türkiye. Alevism, as a sect that traditionally took shape and developed in villages, has changed its effect on social structures with the urbanization process. Just like individuals trying to keep up with urbanization, religious structures that have a stronger effect in rural areas are also undergoing transformation in cities and new social orders. In line with these factors, our research attempts to examine the effects of Alevi places of worship on social integration in the urbanization process. This master's thesis examines the transformations in the cultural, social and religious practices of Alevis, one of the groups that have experienced changes under the influence of the rapid urbanization process, from a sociological perspective.
Benzer Tezler
- Kentleşme sürecinde göç suçluluk ilişkisi
Relationship between migration and delinquency in the process of urbanization
MAHMUT GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
SosyolojiAdıyaman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BEKİR KOCADAŞ
- Fizik mekan kurgularının sosyal ilişkiler üzerinden Arnavutköy yerleşimi bütününde mekan dizimi (space syntax) yöntemi ile incelenmesi
Using space syntax method of Arnavutköy settlement area researching physical space structures on social relationships
MÜGE ÖZKAN ÖZBEK
Doktora
Türkçe
2007
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehircilik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜZİN KONUK
- Trafiğe kapalı bölgelerde kent donatı ve mobilyalarına çevre tasarımı açısından bir yaklaşım
An Approach to urban equipment and furniture in pedestrian areas with regard to environmental design
BİRGÜL GÖKÇEN
- Multiculturalism, division and planning: Lessons for urban integration and the case of Nicosia
Çok kültürlülük, bölünme ve planlama: Kentsel bütünleşme için dersler ve Lefkoşa örneği
GİZEM CANER
Doktora
İngilizce
2014
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FULİN BÖLEN