Bafra'nın kültür tarihi ve Türkler
Cultural history of Bafra and Turks
- Tez No: 585417
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM TELLİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Kızılırmak, İkiztepe, kültürel miras, çantı tekniği, cami, Kızılırmak, İkiztepe, cultural heritage, canti technique, mosque
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 287
Özet
Bafra'nın kültür tarihi ve Türklerin bölgedeki varlığı ile kültürel etkilerinin ele alınıp incelenmesi bu tezin konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Bafra ilçesinin yerleşime açıldığı tarihten itibaren geçen süreci ele alınmıştır. Bafra, Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karadeniz Bölümü'nde yer alan Samsun ilinin bir ilçesidir. Bafra'nın arkeolojik geçmişine bakıldığında, Geç Kalkolitik Çağ'dan itibaren yerleşime açıldığı görülmektedir. Bafra, bu tarihi süreç içinde birçok farklı devlet ve topluluğa ev sahipliği yapmıştır. Her topluluk zamanla tarihteki yerini alırken bünyesinde barındırdığı kültürel değerlerini de bu bölgeye bırakmıştır. Bir başka ifadeyle bu tarihsel derinliğin kültürel birikimlerini benliğinde taşıyan kadim bir Bafra vardır. Ancak Bafra'nın tarihi ile kültürel dokusunu, geçmişten günümüze bir bütün halinde ele alan bilimsel bir araştırmanın eksikliği göze çarpmaktadır. Bu çalışma, Bafra'nın tarihi ile kültürel değerlerini ve Türklerin bu konudaki katkılarını ortaya çıkararak günümüze yansıtmak ve bahsettiğimiz bu hususlarda tam ve etraflıca bilgiye sahip olunmasına katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Amacımız doğrultusunda çalışma alanıyla ilgili çeşitli kaynaklar incelenmiş ve ilçenin kültürel yapısını tespit etmek amacıyla saha araştırması yapılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda aydınlatıcı bilgilere ulaşılmış ve Bafra'nın tarihi ile kültürel dokusu ortaya çıkarılarak bölgede yaşayan Türkler ile diğer topluluklardan kalan izler belirlenmiştir. Bafra'da Geç Kalkolitik Çağı'ndan itibaren her çağa ait kültürel izler bulunur. İlçede arkeolojik kalıntıların sayısı oldukça fazladır. Bafra'nın en eski yerleşim yeri olan İkiztepe'deki kazılar neticesinde buradaki toplumun dokumacılıkta, metalürjide, çömlek sanatında oldukça ileri gittikleri ve beyin ameliyatı yaptıkları anlaşılmıştır. Bununla birlikte İkiztepe'de, Karadeniz Bölgesi'nin geleneksel mimarisi olan ve günümüzde bölgede varlığını sürdüren çantı tekniği ile yapılmış ahşap yapıların izlerinin Geç Kalkolitik Çağı'na kadar uzandığı görülmüştür. Kaya mezarları ile Kızılırmak'ı kontrol amaçlı yapılan Asar ve Martı kaleleri ilçeyi geçmişe bağlamaktadır. Bafra'da hüküm süren ve adı bilinen ilk topluluk Gaşkalardır. Ancak bu topluluğa ait herhangi bir kalıntı yoktur. Orta Asya kökenli olan ve Türk kültür dairesi içinde oldukları kabul edilen Kimmerler, ardından da İskitler bölgeye göç etmiştir. Bafra'da bu topluluklara ait bir iz bulunmamaktadır. Bu süreçten sonra Bafra'daki Türk varlığı Danişmendlilerin bu sahayı ele geçirmesiyle gerçekleşmiştir. Bu dönemden itibaren bölgedeki Türk nüfusu artmaya başlamıştır. Bafra'daki Türk izleri ise beylikler dönemine aittir. Bununla birlikte Bafra'nın, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait kültürel dokusu oldukça zengindir.
Özet (Çeviri)
The subject of this thesis is the cultural history of Bafra and the study of the presence of Turks in the region and its cultural effects. In this study, the process from the date of being opened to the settlement of Bafra, was discussed. Bafra is a district of Samsun province located on the Central Black Sea section of the Black Sea region. Looking at the archaeological history of Bafra, it is observed that the settlement was opened as from The Late Chalcolithic Age. Bafra has hosted many different states and communities in this historical process. Each community has taken its place in history over time and has left its cultural values in this region. In other words, there is an ancient Bafra that carries the cultural accumulation of this historical depth. However, the lack of scientific research which deals with the history and cultural texture of Bafra stands out from past to present. This study was prepared to reflect the cultural value and history of Bafra and the contributions of the Turks to the present and to contribute to the development of full and comprehensive knowledge on these issues. In line with our aim, various sources related to the field of study have been examined and field research has been carried out to determine the cultural structure of the district. As a result of the researches, enlightening information has been obtained and the historical and cultural texture of Bafra has been revealed and traces of Turks living in the region and other communities have been determined. From The Late Chalcolithic Age, cultural traces of every age found in Bafra. The number of archaeological remains in the district are quite high. The excavations at İkiztepe, the oldest settlement of Bafra, revealed that the society here went very progress in weaving, metallurgy, pottery and brain surgery. However, in İkiztepe, traces of wooden structures built with the traditional architecture of the Black Sea region and the canti technique that survived in the region are traced back to The Late Chalcolithic Age. The rock tombs and Asar and Martı castles, which are constructed to control Kızılırmak, connect the district to the past. The first community to rule in Bafra is the Kaskians (Kaskas). However, there is no remnant of this community. Cimmerians of Central Asia origin and accepted to be part of the Turkish Cultural Department, and then the Scythians migrated to the region. There is no trace of these communities in Bafra. After this process, the Turkish presence in Bafra was realized when the Danishmendans captured this area. Starting from this period, the Turkish population in the region has started to increase. The Turkish traces in Bafra belong to the principalities period. However, the cultural texture of Bafra from the Ottoman and Republican periods is quite rich.
Benzer Tezler
- Kamu diplomasisi bağlamında Ortadoğu'da Türkiye algısı: Körfez medyası ekseninde karşılaştırmalı bir inceleme
The perception of Turkey in the middle east in the context of public diplomacy: A comparative analysis on the axis of gulf media
TUNAHAN ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halkla İlişkilerSüleyman Demirel ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET SAİT ÖZKUL
- Büyük Selçuklu Devleti emir ve komutanları
Great Seljuk State amirs and commanders
MERVE NUR ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ KAPAR
- Halk kültürü ürünleri bağlamında Bafra ilçesi kent imgeleri
Bafra district city images in the context of folk culture products
HAVANA TUĞÇE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER SARAÇ
- Hitit çağında Orta Karadeniz bölgesi
Middle Black Sea region during the Hittite period
MUSTAFA SEYFULLAH KOLAĞASIOĞLU
- Samsun ili Bafra ilçesi sivil mimarlık örneklerinin incelenmesi, koruma sorunlarının belirlenmesi ve koruma önerileri
Investigation of civil architecture examples of Bafra district Samsun province determination of conservation problems and conservation proposal
ZARİFE ERKALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK TUNCER