Mevlanzade Rıfat Bey'in gazetecilik hayatı ve siyasi faaliyetleri
Mevlanzade Rifat Bey's life story as a journalist and a politician
- Tez No: 590091
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH MEHMET SANCAKTAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyografi, Tarih, Biography, History
- Anahtar Kelimeler: Mevlanzade Rıfat Bey, Serbesti, Hasan Fehmi Bey, Hukuk-ı Umumiye, II. Meşrutiyet, Jön Türkler, Fedakaran-ı Millet Cemiyeti, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Nuriye Ulviye, İnkılab-ı Beşer, Hukuk-ı Beşer, Ahali, Mevlanzade Rifat Bey, Hukuk-i Umumiye, Serbesti, Hasan Fehmi Bey, Fedakaran-i Millet Cemiyeti, Comittee of Union and Progress, Nuriye Ulviye, Second Constitutional Era, İnkılab-i Beser, Hukuk-i Beser, Ahali
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
II. Abdülhamid idaresine muhalif bir Jön Türk olması nedeniyle 1896 yılında sürgün cezasına çarptırılan Mevlanzade Rıfat Bey meşrutiyetin yeniden ilan edilmesinin ardından büyük umutlarla İstanbul'a dönmüş, ancak İttihat ve Terakki'den beklediğini bulamayınca muhalefet saflarına geçmiş ve ömrünün sonuna kadar da müzmin bir muhalif olarak yaşamıştır. İttihat ve Terakki'ye karşı örgütlenen ilk muhalif hareket olan Fedakaran-ı Millet Cemiyeti bünyesinde politik hayata atılan Rıfat, tüm popülaritesini borçlu olduğu gazetecilik mesleğine de cemiyetin yayın organı olan Hukuk-ı Umumiye Gazetesi ile başlamıştır. Bir süre sonra cemiyet ve gazetesi ile yollarını ayıran Mevlanzade'nin hayatının ve kariyerinin dönüm noktasını ise, Hasan Fehmi Bey ile birlikte çıkarttıkları Serbesti Gazetesi teşkil etmiştir. Yüksek tirajlı Serbesti ile birlikte büyük şöhrete ve geniş bir okur kitlesine kavuşan Rıfat, özellikle 31 Mart sürecinin önde gelen aktörlerinden birisi olarak ön plana çıkmıştır. Bu süreçte bir yandan gazetesi vasıtasıyla kitleleri harekete geçirmeye çalışan Mevlanzade, öte yandan da düzenlediği mitingler ile dağınık haldeki muhalif grupları bir araya getirmeye çabalamıştır. Sürgünlerle dolu çalkantılı yaşantısında sürekli kaybeden tarafta olan Mevlanzade buna rağmen hiçbir zaman denemekten vazgeçmemiş, sürgün olduğu dönemlerde Atina, Paris ve Kahire'de gazeteler çıkartmış ve merkezden uzakta olmasına rağmen“muhalefet mesleğini”icra etmekten geri kalmamıştır. Mütareke dönemi ile birlikte ulusal kurtuluş hareketine muhalif bir“Jön Kürt”olarak ortaya çıkan Mevlanzade Rıfat Bey, bu süreçte Kürt cemiyetleri içerisinde aktif bir rol alarak İngiltere, Fransa ve Yunanistan devletleri ile temaslarda bulunmuş, 150'lik olarak sürgün edilmesinin ardından ise hem yurt dışında Türkiye Cumhuriyeti aleyhine faaliyet gösteren kişi ve gruplarla birlikte hareket etmiş hem de Türkiye lehine muhbirlik yapmıştır.
Özet (Çeviri)
Mevlanzade Rıfat Bey, who was exiled in 1896, because of his opposite views against Abdulhamid II. Reign. He turned back to Istanbul with high hopes after the proclamation of the constitution but he didn't find what he expected. Then, he joined the opposition front and lived as a chronic opponent to the very end of his life. Rıfat started his active political life with Fedakaran-ı Millet Cemiyeti, which was the first organized opposite movement against the Committee of Union and Progress. Moreover, his journalism career, what he owes his popularity, started with Hukuk-ı Umumiye, which is FMC's newspaper. Mevlanzade, who separated from FMC and its newspaper after a while, achieved a milestone in his life and journalism career by publishing Serbesti with Hasan Fehmi Bey. Thanks to his paper and being able to appear as a prominent actor in March of 31st process, Mevlanzade gained high popularity and was able to reach a mass audience at that time. While he was trying to provoke people with his paper in these times, he also organized meetings to get together opponent groups. Mevlanzade had an unsteady life because of his exiles and he was always a part of losing side as a politician. However, he never gave up and keep continuing to publish newspapers while he was in exile in Athens, Cairo, and Paris. Mevlanzade Rıfat Bey appeared as a“Young Kurd”who was also an opponent against national independence movement at the armistice period, had an active role in Kurdish organizations and contacted with English, French and Greek governments. After he exiled as a“150'lik”, he acted together with persons and organizations who were trying to undermine the young Turkish Republic, and he gave information to Turkey as an informant at the same time.
Benzer Tezler
- II. Meşrutiyet Dönemi'nde Serbesti gazetesi ve başyazarı Hasan Fehmi'nin misyonu
At the Second Constitutional Era Serbesti newspaper and leader writer Hasan Fehmi's mission
HASAN FEHMİ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
GazetecilikMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KARACA
- Serbesti Gazetesinin (1908-1909) 1-50. sayılarının transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of i̇ssues 1-50 of the Newspaper Serbesti
PINAR DOĞANGÜN
- Meşrutiyetten Cumhuriyete bir Osmanlı aydını: Mevlanzade Rıfat
An Ottoman intellectual from the constitutional Monarchy to the Republic: Mevlanzade Rıfat
UFUK OKAY
- Serbestî gazetesi inceleme ve seçilmiş metinler (101-200)
Review and selected texts of Serbestî newspaper (101-200)
ÖMER BURSAL