Geri Dön

Jeotermal karşıtı hareket: Aydın örneği

Anti-geothermal movement: Case Aydin

  1. Tez No: 593010
  2. Yazar: CANAN SEMERCİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. KAYHAN DELİBAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Enerji, Sosyoloji, Energy, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 154

Özet

Dünyada ve ülkemizde giderek artan enerji ihtiyacının karşılanması arzusu, taşıdıkları riskler nedeni ile fosil kaynaklarından enerji üretimi yerine güneş, rüzgâr ve jeotermal gibi çevre dostu, yenilenebilir ve sürdürülebilir kaynaklardan enerji üretimine yönelik yatırımları artırmaktadır. Güneş, rüzgâr ve jeotermal gibi yenilenebilir kaynakları ile enerji üretiminin çevreye en zararsız ve temiz enerji üretimi olarak kabul görmesi, bu enerji türlerinin toplum nezdinde meşruiyetini artırmaktadır. Ancak Aydın'da ortaya çıkan jeotermal enerji üretimine karşı oluşan protesto hareketleri sosyolojik anlamda yeni birtakım dinamiklerle karşı karşıya olduğumuzu gösterdiğinden araştırmaya değer bulunmuştur. Hareketin ortaya çıkışını izleyen kısa bir sürede araştırma projesi hayata geçirilerek henüz oluş halindeki hareketin katılımcıları sosyo-demografik yapıları, değer yönelimleri, yaygın şikâyetler, katılım düzeyleri, yaygın iddiaları, protesto içerisindeki konumları vb. gibi yönleri bakımından sosyolojik bir incelemeye tabi tutulmuştur. 1970'li yıllarda kolektif eylemin yapısı ve katılımcıların niteliklerindeki değişimleri açıklayabilmek amacıyla yeni teorik açılımlar ortaya çıkmıştı. Özellikle kıta Avrupa'sında gelişmiş olan kolektif eylem teorisi“yeni sosyal hareket”kavramı ile isimlendirerek, bu hareketlere özgü yeni olan yönleri ve karakteristik özelliklerini tanımlayıcı çalışmalar ortaya konmaya başlandı. Çatışmaların protestolara dönüşmesini ve hareketin süreklilik kazanmasını sağlayan etkenler sosyal hareket kuramcıları tarafından tartışılan konular arasında yer aldı. Protestolarda çevre duyarlılığı dile getirildiği için hareketin anlaşılması açısından değer ve kimlik yönelimlerini esas alan Yeni Toplumsal Hareket Perspektifi'nden yararlanılmıştır. Bu araştırmada Aydın il sınırları içerisinde jeotermal enerji santrallerin zararlı etkilerine karşı ortaya çıkan tepkilerin sosyal harekete dönüşmesi, hareketin sürdürülmesi, hareketin amaçları ile hareketin sosyokültürel etkileri gibi faktörler eleştirel bir yaklaşımla incelenmiştir. Alanında bir ilk örnek olan bu çalışmayla Jeotermal karşıtı hareket sahada hem nitel hem de nicel yöntem ve teknikleri kullanılarak elde edilen amprik veriler ışığında incelenmiş sonuçlar çeşitli sosyal hareket teorileri bağlamında tartışılmıştır. Hareketin ortaya çıkışı ve gelişim sürecinin, Aydın il sınırları içerisinde 2016–2019 yılları arasındaki medya haberlerinden ve hareket içerisinde öne çıkan on iki aktif katılımcı ile yüz yüze derinlemesine görüşmeye dayalı niteliksel yöntem ve hareketin yöre halkı tarafından nasıl karşılandığını, bölge sakinleri arasında harekete katılımın düzeyi, şikâyetlerin mevcut olup olmadığı gibi kısaca hareketin sosyolojik tabanını araştırılmasına yönelik niceliksel bir teknik olan anket 724 kişiye uygulanmıştır. Bulgularımız hareketin ortaya çıkışından itibaren gelişimini ve sürekliliğini sağlayan temel değerlerin yaşama ve doğaya sahip çıkmak olduğu göstermektedir. Protesto biçimleri, örgütlenme ve liderlik ilişkileri ve temaları, değer yönelimli hedefleri ile yeni sosyal hareketler teorisi ile örtüşmektedirler. Hareketin protestolar gibi çeşitli stratejilerin yanı sıra hukuksal mücadele yolunu da yaygın kullandığını görüyoruz. Jeotermal Karşıtı Hareket'in şirketler ve devlet karşısında yaşam alanını korumak gibi yeni sosyal hareketlerin en belirgin karakteristik özelliğini gösterdiğini bununla birlikte mevcut siyasî yapıdaki fırsatları kullanarak değişim yaratmaya çalıştığı da görülmektedir. Son olarak ve en önemlisi de, bu alanda bir ilk olan bu çalışma, çevre sosyolojisi alanında ülkemizde amprik veriye dayalı bilgi eksikliğine katkı sağlayacağı gibi sonraki araştırmalara da hem temel sağlayacak, hem de karşılaştırma yapma imkânı verecektir.

Özet (Çeviri)

The desire to meet the ever-increasing energy demand in the world and in our country increases the investments for energy production from environmentally friendly, renewable and sustainable sources such as solar, wind and geothermal instead of energy production from fossil sources due to the risks they carry. Renewable energy sources such as solar, wind and geothermal are considered to be the most harmless and clean energy production to the environment, which increases the legitimacy of these types of energy. However, the protest movements against the geothermal energy generation in Aydın showed that we are facing new dynamics in sociological sense therefore worthwhile to study. In a short time following the emergence of the movement, the research project was implemented and the participants of the movement were subjected to a sociological examination in terms of their socio-demographic structures, value orientations, common complaints, participation levels, common claims, their position in protest, and so on. In the 1970s, new theoretical expansions emerged to explain the changes in the nature of collective action and the qualifications of the participants. The theory of collective action developed especially in continental Europe was named with the concept of“new social movement”, and studies were started to define the new aspects and characteristics of these movements. The factors that led to the transformation of conflicts into protests and the continuity of the movement were among the issues discussed by social movement theorists. Since environmental sensitivity was expressed in the protests, the New Social Movement Perspective based on value and identity orientations was used to understand the movement. In this study, which is a first example in the field, anti-geothermal movement is examined in the light of empirical data obtained by using both qualitative and quantitative methods and techniques and the results are discussed in the context of various social movement theories. In the light of empirical data obtained by using both qualitative and quantitative methods and techniques in the field, the results of the anti-geothermal movement are discussed in the context of various social movement theories. Our findings show that the basic values that ensure the development and continuity of the movement since the emergence of the movement is to protect life and nature. Protest forms, organization and leadership relationships and themes coincide with the theory of new social movements with their value-oriented goals. In addition to various strategies such as protests, the movement has seen widespread use of the legal struggle. It is seen that the Anti-Geothermal Movement shows the most characteristic characteristics of new social movements such as protecting the living space against companies and the state, but also tries to create change by using the opportunities in the existing political structure. Finally, and most importantly, this study, which is the first in this field, will contribute to the lack of empirical data-based knowledge in the field of environmental sociology in our country, as well as providing the basis for further researches and will provide a solid basis for comparisons for the future studies.

Benzer Tezler

  1. Jeotermal enerjinin konut alanında kullanımı: çevresel ve sosyo ekonomik açıdan bir değerlendirme

    Use of geothermal energy at the house heating: an environmental and socio economic evaluation

    İLKAY KARABATAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EDA BEYAZIT

  2. Graphene based materials obtained from graphite and polyacrylonitrile based carbon fiber for energy storage and conversion systems

    Enerji depolama ve dönüşüm sistemleri için grafit ve poliakrilonitril esaslı karbon fiberden grafen tabanlı malzemelerin üretilmesi

    MEHMET GİRAY ERSÖZOĞLU

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Polimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDÜLKADİR SEZAİ SARAÇ

    PROF. DR. YÜCEL ŞAHİN

  3. Enerji kaynakları ve Türkiye'nin jeoenerjetik konumu

    Energy resources and Turkey's geoenergetic position

    GÜMRAH HÜRDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİN KARAHAN

  4. Jeotermal enerjinin yerleşim alanlarına ekonomik etkisi

    Economical effects of geothermal energy on location areas

    MEHMET DEMİREL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    EkonomiDumlupınar Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İ. HAKKI DÜĞER

  5. Geothermal energy-economy, potential and utilization possibilities in Turkey

    Jeotermal enerjinin Türkiye'deki ekonomisi, potansiyeli ve kullanım olanakları

    ÇAĞATAY PAMUKÇU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1998

    Maden Mühendisliği ve MadencilikDokuz Eylül Üniversitesi

    Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜRCAN KONAK