Kantemiroğlu ve Nâsır Dede Nazarî anlayışlarının karşılaştırılarak incelenmesi
A comparative investigation of Kantemi̇roğlu and Nâsir Dede's understanding of theory
- Tez No: 598161
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRAH HATİPOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Mûsikîmiz ile ilgili ilk nazarî bilgiler Safiyyüddin (13.yy) zamanında belirginleşmiş ve Merâgî (15.yy) dönemi ile birlikte belli bir olgunluğa erişmiştir. Fakat bu dönemde yaşanan gelişmelerden sonra, müziğin icrâsında ilerlemeler devam etmesine rağmen, teorik açıdan durumun böyle olmadığı, kaynakların süregelen belirli bir konu sıralaması ve düzen içerisinde birbirinin tekrarı niteliğinde içeriklerle aktarıldığı görülmektedir. Bu tarihî akış içerisinde geçirilen dönemler, yaşanılan olaylar, ortaya çıkan farklı görüşler, Türk mûsikîsi nazariyesinin tanımlanması ve anlaşılması konusunda farklılıklara maruz kalmasına neden olmuştur. Ancak 17. yy da Kantemiroğlu'nun farklı bakış açısı mûsikî nazariyesi hakkında yeni konuları alışılmışın dışında bir şekilde ele alması, kendine ait bir nota yazımı geliştirmesi ve bilgilerini edvârda yazması önemli bir adım olmuş ve müziğimize teori anlamında yeni kazanımlar sağlamıştır. Kantemiroğlu'ndan sonra 18. yy da Abdülbâki Nâsır Dede'nin de aynı yaklaşımla Tedkîk'i yazdığını ve içeriklerinde yer alan bilgilerin, konuların oldukça benzer bir bakış açısı ile işlemesi dikkat çekmektedir.Bu çalışmada, Türk mûsikîsinde yeni bir anlayışa girilmesinde sebep olan Kantemiroğlu ve sonrasında Türk mūsikîsinin altın çağı olarak kabul edilen ve Sultan III. Selîm döneminde yaşamış olan Abdülbâkî Nâsır Dede nazarî anlayışlarının arasındaki fark ve benzerliklerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu araştırmanın evrenini, Kantemiroğlu ve eseri“Kitâbu İlmi'l Mûsikî alâ vechi'l Hurûfât”ile Abdülbâki Nâsır Dede'nin eseri olan“Tedkîk u Tâhkîk”in incelenmesi olup, araştırma evrende yapılacağı için örneklem grubu oluşturulmamıştır. Sonuç olarak, mûsikîmizin temel konularından olan; makam kavramı, perde, makam sınıflandırması, uyum ve uyumsuzluk gibi konulara açıklık getirmeye çalışan farklı dönemlerde yazılan ve farklı noktalara dikkat çeken Kantemiroğlu ve Nâsır Dede'nin eserleri incelendiğinde bazı konularda bilgi farklılıkları görülsede, nazarî anlayışlarının temelde aynı olduğu görüşüne ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The first theoretical information about our music became apparent during Safiyyüddin (13th century) and reached a certain maturity with Merâgî (15th century) period. But, after the developments in this period, despite the progress in the performance of music, it is seen that this is not the case in theoretical terms and that the sources are conveyed with content that repeats each other in a certain order. The periods, events, and different opinions that have emerged in this historical flow have led to differences in the definition and understanding of our theory and music. However, in the 17th century, Kantemiroğlu's new perspective on music theory was discussed in an unusual way, developing his musical note writing and writing his knowledge in edvâr was an important step and provided new gains in terms of theory to music. It is noteworthy that in the 18th century, after Kantemiroğlu, Abdulbâki Nâsır Dede wrote Tedkîk with the same approach, and the information contained in the contents worked with a very similar perspective. In this study, it is aimed to reveal the differences and similarities between Kantemiroğlu, who led to a new understanding in Turkish music and Abdülbâkî Nâsır Dede, who was accepted as the golden age of Turkish music and later lived in the time of Sultan III. Selim. The universe of this research, Kantemiroğlu and work“ Kitâbu İlmi'l Mûsikî alâ vechi'l Hurûfât ”Abdulbaki Nasir Dede's work which“ Tedkîk u Tâhkîk ”is to be examined in, it did not generate the sample group to be made in research universe. As a result, one of the basic issues of our music; When the works of Kantemiroğlu and Nâsır Dede, which were written in different periods and tried to clarify issues such as maqam concept, pitch, maqam classification, harmony and disharmony, were examined, it was found that although the differences in information were seen in some subjects, their theoretical understanding was fundamentally the same.
Benzer Tezler
- Kevserî Mecmuası'nda bulunan büyük usûllü peşrevlerin transkripsiyonu ve incelenmesi
The transcription and analysis of the big usûl peshrevs composed in Kevserî Journal
TOLGA OTER
- İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde bulunan Y 207/5 numaralı Hamparsum defterinin günümüz nota yazısına çevirimi ve incelenmesi
Transcribing and examination of Y 207/5 no Hamparsum Manuscripts Found in The Rare Books Library in the İstanbul University into today's notation system
MİNE YENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Musikisi Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. Z. TÜLİN DEĞİRMENCİ
- Hammamizade İsmail Dede Efendi'nin İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Hamparsum Defterlerinde yer alan peşrev ve saz semai formunda eserlerinin günümüz nota yazısına çevrilmesi ve incelenmesi
The exami̇nati̇on of Hammami̇zade İsmail Dede Efendi's compositions in peshrev and saz semai form inscribed in Hamparsum Sheets located in Istanbul University Rare Works Library and their interpretation to the notation used today
EMİR MURAT KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
ÖĞR. GÖR. Z.TÜLİN DEĞİRMENCİ
- Türk mûsikîsi icralarında nağme ve perde ilişkisi: Tanburi Cemil örneği
The relationship between melodic pattern and perde in Turkish music performances: Example of Tanburi Cemil
NURULLAH KANIK
Doktora
Türkçe
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK
- Kemâni Hızır Ağa ve Tefhîmü'l-Makâmât fî Tevlîdi'n-Nağamât çevirisindeki perdelerin, dönemi edvârları ile mukayesesi
The comparision of the perde in violinist Hizir Aga and Tefhîmü'l-Makâmât fî Tevlîdi'n-Nağamât translation with its contemporary edvars
HALUK YÜCEL