Reji-mekan-oyun ilişkisi
Relation between direction-space-play
- Tez No: 599471
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET BİRKİYE, DOÇ. DR. SELEN KORAD BİRKİYE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Çerçeve Sahne, Performatif Tiyatro, Frame Stage, Performative Theatre
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Drama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tiyatro Yönetmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Tiyatronun uzun yıllar boyunca geçirdiği değişim incelenmeden, değerlendirme yapılmadan bugünün ve geleceğin tiyatrosunu oluşturmak mümkün değildir. İnsan oyun eylemi ile günlük hayatına mekân kavramını eklemiştir. Mekân ile birlikte oluşan algı yeni bir tarihsel süreç başlatmış ve insanın yerleşik hayata geçmesini sağlamıştır. İnsanın hayatta yaptıkları eylemelerin birçoğu mekâna göre şekillenmiştir. Oyun eylemi ile başlayan performatif süreç mekânın performatifleştirilmesi olarak devam etmiştir. Daha sonraki aşamalarda oyun ve mekânın insan hayatındaki değişimleri sanatsal çalışmalara yansımıştır. Antik Yunan tiyatrosundaki ritüel ve performatif tiyatro uygulamaları ile başlayan ve günümüz modern tiyatrosuna gelene kadar, tiyatro sanatının tarihsel süreçteki oyun, mekan ve reji ile ilgili çalışmaları incelenerek intiharın genel provası oyununa etkileri uygulama olarak yorumlanmıştır. İntiharın genel provası oyununda çerçeve sahne algısı kırılmıştır. Oyunda Performatif bir mekân ve performatif bir atmosfer yaratılmıştır. Tarihsel süreç içindeki uygulamalar göz önünde bulundurularak üretim yapılmaya çalışılmıştır. Artaud'dan sonra 1960'larda performans sanatındaki gelişmelere paralel olarak performatif tiyatronun gelişimi hızlanmıştır. Peter Brook'un yaptığı sahne uygulamalarında performatif tiyatro güçlü bir temele yerleştirilmiştir. Başka bir değişle çerçeve sahnede konvansiyonel tiyatro algılısının kırılıp bu sahnelerde boş alan ve uzam hissinin nasıl yaratılacağı ve bu yaratımın seyircinin hayal gücünün geliştirilmesine nasıl katkı sunacağı incelenmiştir. Dolayısıyla çerçeve sahne anlayışının kırılmasının gerekliliğini savunan bu tezde yöntem araştırması yapılırken hem tiyatroda çerçeve sahne öncesi dönem hem de 60 sonrası çerçeve sahneyi yıkmayı hedefleyen öncü rejisörler araştırılmış, uygulamaları incelenmiştir. Tiyatro tarihi Brook'un performatif tiyatro perspektifiyle gözden geçirilerek günümüz tiyatrosuna nasıl uygulandığı Trabzon Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenen İntiharın Genel Provası (2017-2018) oyunu ile örneklendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In order to project the future state of theatre, one is required to explore thorough analysis of its transformation through the years. Through acting people has been introduced to the concept of space. Every human act has been shaped by its own surrounding. A new understanding of space has led people into sedentary life. Acting, a performative process, has followed by the performativity of space. Relations between acting and space have influenced art works. Starting with rituals and performative practices in Antique Greek Theater, contemporary theather has been analyzed in this paper. This paper/thesis explores both the pre-framed stage period and the methods of pioneers in the field of directors/productions had applied to deconstruct the framed stage and transformed the state of theatre. Since the 1960s there has been a dramatic progress both in performance art and performative theather. Performative theather practices have been well established by Peter Brook through his distinguishable works. This paper challenges the framed-staged as part of conventional theather by creating an empty space on stage in a manner that interacts with audiences' imagination. To argue the premise, this paper especially lays out Brook's performative theatre approach and of its current application/exemplification on“Intiharın Genel Provası”(2017-2018) performed in Trabzon State Theatre.
Benzer Tezler
- Memet Baydur tiyatrosunda yaşam-oyun ilişkisinin irdelenmesi ve bir eserinde reji uygulaması
The analysis of the life-play relationship in Memet Baydur's theater plays and a stage application to one of his plays
HASAN İRFAN BUZCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. TÜREL EZİCİ
- Tiyatroda mekan - uzam - reji ilişkisi
The relation between place space and stage management in theatre
HASAN CAN TÜRKKANI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MÜNİP MELİH KORUKÇU
- Federico Garcia Lorca'nın 'Bernarda Alba Evi' oyununun sahneleme süreçleriyle epik-diyalektik tiyatroya uyarlanması
Adaptation of Federico Garcia Lorca's 'The House of Bernarda Alba' to epic-dialectical theater through staging processes
ÖZGE ÖZTÜRK
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnadolu ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SEKMEN
- Oyuncunun hareket potansiyelini geliştiren reji yöntemi ve bir uygulama: Slawomir Mrozek'in Eğlence adlı oyununun sahnelenmesi
Directing method improving actor's potential movement and a practice: Staging the Party by Slawomir Mrozek
SERVET SİBEL AYBAR
Doktora
Türkçe
2011
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiTiyatro Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT SUNER
- Dengbejlik geleneği ve Türkiye'deki Kürt tiyatrosuna etkileri
Dengbêjî tradition and its effects on Kurdish theatre in Turkey
DUYGU ÇELİK
Doktora
Türkçe
2017
Güzel Sanatlarİstanbul ÜniversitesiTiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ PEKMAN