Türkiye'deki halk kütüphanesi sisteminin değerlendirilmesi ve bir ulusal halk kütüphanesi stratejisi önerisi
Evaluation of the public library system in Turkeyand a national public library strategy proposal
- Tez No: 600954
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 215
Özet
Bu çalışma Türkiye Ulusal Halk Kütüphanesi Stratejisine odaklanmıştır. Bilgi toplumu olarak adlandırılan yeni toplumsal yapı, halk kütüphanelerini değişime zorlamıştır. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de bilgi toplumuna geçiş sürecinde halk kütüphaneleri hizmetlerini ve yapısal bileşenlerini gözden geçirmek zorunda kalmaktadır. Bu yeni durum halk kütüphaneleri konusunun stratejik olarak ele alınmasını ve Türkiye için bir ulusal halk kütüphanesi stratejisi oluşturulmasını zorunlu hale getirmiştir. Tez çalışmasının yürütülmesinde üç temel yaklaşımdan yararlanılmıştır. Bunlardan ilki olan halk kütüphaneleri için bilgi toplumu bağlamına göre halk kütüphanelerinin geleceğine ilişkin projeksiyonlar ancak bilgi toplumunun paradigma ve parametrelerinin en iyi biçimde ortaya konulması ile mümkün olabilecektir. İkinci yaklaşım olan ulusal bağlam yaklaşımına göre Türkiye için bir ulusal halk kütüphanesi stratejisi ortaya koyabilmek amacıyla belli başlı politika belgelerinin halk kütüphaneleri ile ilişkisi incelenmelidir. Son olarak, bir ulusal halk kütüphanesi stratejisi işbirliğine dayalı olmadan hazırlanamaz. Bu süreçte paydaşlar belirlenerek, görüşleri alınmalı ve bu görüşler analiz edilmelidir. Araştırmanın hipotezi 'Türkiye'deki halk kütüphaneleri, bilgi toplumu bağlamındaki işlevlerini yerine getirme sürecinde kendisine dayanak oluşturacak ulusal strateji, politika ve sistemden yoksundur' biçiminde belirlenmiştir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı; Türkiye'de halen var olan halk kütüphanesi sistemini değerlendirerek, Türkiye'nin koşullarını dikkate alan, bilgi toplumunun parametrelerine uygun amaç ve hedefler doğrultusunda geliştirilen, evrensel stratejiler ve ilkelerden yararlanılarak oluşturulan ve eylem planları ile desteklenen bir ulusal halk kütüphanesi stratejisi geliştirme modeli ve önerisi oluşturabilmektir. Araştırmada betimleme yöntemi kullanılmış olup, veri toplama teknikleri olarak literatür taramasından yararlanılmış ve kütüphane istatistikleri, kütüphane etkinlik raporları ve mevzuat incelenmiş, yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında halk kütüphaneleri ile ilişkili, paydaş olarak tanımlanan 35 uzman, uygulamacı, yönetici ve akademisyen ile yarı yapılandırılmış görüşme gerçekleştirilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme kapsamına halk kütüphaneleriyle ilişkili olup, bir ulusal halk kütüphanesi stratejisinin hazırlık aşamasında katkı sunabilecek kurumlar alınmıştır. Daha sonra bu kurumlardan halk kütüphanesi stratejisi ile ilişkili olarak kendi uzmanlık alanında görüş bildirebilecek uzman, yönetici, akademisyen ya da temsilciler belirlenmiştir. Paydaşlara görüşme kapsamında 28 soru yöneltilmiştir. Görüşme soruları literatürden yararlanılarak, bir ulusal halk kütüphanesi stratejisi belgesinin içeriğini oluşturma aşamasında gereksinim duyulacak verileri elde edebilecek içerikte hazırlanmıştır. Görüşme soruları bilgi toplumunda yaşanan değişim ile halk kütüphanesi kurumu arasındaki ilişkisi, halk kütüphanelerinin modern işlevleri, halk kütüphanelerine ilişkin ulusal düzeyde strateji gereksinimi, halk kütüphanelerine yönelik stratejik yaklaşımlar, stratejinin sorumluluğu, halk kütüphanelerinin mevcut durum analizi gibi konulara ilişkin veri toplamaya yönelik kurgulanmıştır. Gerçekleştirilen görüşmeler öncelikle kayıt altına alınmış, sonrasında deşifre edilmiş ve kategorilere ayrılarak tablo biçimine dönüştürülmüştür. Tabloların yorumlanması ile elde edilen bulgular ortak başlıklar altında sunulmuştur. Tez, giriş, dünyada ulusal halk kütüphanesi stratejileri, Türkiye'de halk kütüphanesi stratejileri, bulgular ve değerlendirme ile sonuç ve öneriler olmak üzere beş ana bölümden oluşmaktadır. Sonuç olarak dünyadaki ulusal halk kütüphanesi stratejilerinde, halk kütüphanelerinin eğitim, öğretim, araştırma bağlamındaki geleneksel sorumluluklarını artırarak devam ettirdikleri görülmüştür. Halk kütüphanelerinin toplum ile ilişkisi, topluma yararları, sivil değerlere katkıları sürekli vurgulanmıştır. Türkiye'de halk kütüphanelerini planlı bir biçimde yönetmek, üst yöneticilere süreçler ve hedefler konusunda ipuçları sağlamak, kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak, kütüphanelerin birbirleriyle eşzamanlı ve bir bütün olarak gelişmelerini sağlamak, halk ve üst düzey karar alıcılar üzerinde farkındalık yaratmak için halk kütüphaneleri konusunda ulusal çapta bir stratejiye gereksinim olduğu anlaşılmıştır. Tezin öneriler bölümünde genel öneriler dışında, Türkiye Ulusal Halk Kütüphanesi Stratejisi Geliştirme ve Uygulama Modeli Önerisi ile Türkiye Ulusal Halk Kütüphanesi Stratejisi Önerisi adlı iki önemli öneri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study focused on The National Strategy for Public Library of the Turkey. The new social structure called the information society, has been forcing public libraries to change. In Turkey, as in the whole world, public libraries have to review their services and structural components during the transition to the information society. This new situation has made it necessary to strategically address the issue of public libraries and the creation of a national strategy for the public library. Three main approaches have been used in conducting the thesis. According to the first approach which is information society context for public libraries, projections on the future of public libraries will only be possible by presenting the paradigm and parameters of the information society in the best way. According to the second approach which is national context approach, the relationship between major policy documents and public libraries should be examined in order to prepare a national strategy for public libraries in Turkey. Finally, a national public library strategy cannot be prepared without cooperation. In this process, stakeholders should be identified, their opinions should be obtained and these opinions should be analyzed. The hypothesis of the research is determined as follows: 'Public libraries in Turkey lacks a national strategy, policy and system which will provide the basis for the process of fulfilling its functions in the context of information society. The aim of this study is to develop a national strategy model and a proposal for public libraries that taking into account the conditions in Turkey, developed in accordance with the aims and objectives in accordance with the parameters of the information society, created using universal strategies and principles supported by action plans, evaluating the public library system in Turkey. Descriptive method was used in the research. As data collection techniques, literature review was utilized, library statistics, library activity reports and legislation were examined, semi-structured interview was conducted. In the study, semi-structured interviews were conducted with 35 experts, practitioners, managers and academicians who were identified as stakeholders. Institutions associated with public libraries and contributing to the preparation of a national public library strategy were included in the semi-structured interview. Then, experts, managers, academicians or representatives who work in these institutions and who can express their opinions in relation to the public library strategy are identified. Stakeholders were asked 28 questions within the scope of the interview. The literature was used for the interview questions and it was prepared in a content that could obtain the data needed to form the content of a national public library strategy document. The interview questions were designed to collect data on the following topics: the relationship between the change in the information society and the public library institution, contemporary functions of public libraries, the need for strategies on public libraries at the national level, strategic approaches to public libraries, responsibility of the strategy, current situation analysis of public libraries. The interviews were first recorded, then deciphered and categorized into a table format. The findings obtained through the interpretation of the tables are presented under common headings. This thesis consists of five main chapters including introduction, national public library strategies in the world, public library strategy in Turkey, findings and evaluation, conclusion and recommendations. As a result, in the national public library strategies in the world, it has been observed that public libraries increasingly continue their traditional responsibilities in the context of education, training and research. The relationship of public libraries with society, their benefits to society and their contribution to civil values are constantly emphasized. It has proven to be a need for a strategy on a national scale to manage public libraries in a planned manner, to provide top managers tips on processes and objectives, to ensure efficient use of resources, to ensure that libraries develop simultaneously and as a whole, to raise awareness on the public and senior decision-makers in public libraries in Turkey. In the recommendations section of the thesis, apart from general recommendations, has presented two important proposals:“National Strategy for Public Library of Turkey Development and Implementation Model Proposal”and“National Strategy for Public Library of Turkey Proposal”.
Benzer Tezler
- Türkiye'de halk kütüphanesi hizmetlerinin geliştirilmesinde otomasyon
Automation for improving public library services in Turkey
AYHAN KAYGUSUZ
- Selim Sırrı Tarcan ve İsveç jimnastiği: Beden eğitiminde İsveç modelinin II. Meşrutiyet dönemi Türk eğitim sistemine entegrasyonu
Selim Sırrı Tarcan and Swedish gymnastics: Integration of Swedish model in physical education into Turkish education system of second constutional period
OSMAN TOLGA ŞİNOFOROĞLU
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM YILDIRAN
- Türkiye'deki halk kütüphanesi yönetim ve hizmet yapısının yenilikçi örgüt kültürü açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the structure of public library management and service in Turkey in terms of innovative organizational culture
ERDİNÇ ALACA
Doktora
Türkçe
2021
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT YILMAZ
- Halk kütüphanesi çalışanlarında meslek etiği algısı ve davranışı: İzmir ili örneği
Perception and behavior of professional ethics in public library employees: The case of Izmir province
SERENAY ÇAKIRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Bilgi ve Belge YönetimiÇankırı Karatekin ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ AKKAYA