Türkiye- Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ilişkileri (1920-1945)
Turkey- Union of Soviet Socialist Republics relationship (1920-1945)
- Tez No: 601860
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ALBAYRAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
Bu çalışmada, 1920-1945 yılları arasında Türk-Sovyet ilişkileri incelenmiştir. İlişkilerin tarihi incelendiğinde bu dönem için, Türk-Rus ilişkileri tarihinin özetidir demek mümkündür. Başlangıcından bugüne savaşlar, krizler ve ittifaklarla şekillenen ilişkilerde, uluslararası alanda meydana gelen değişikliklerin, ulusal çıkarlara ve güvenlik politikalarına yansıdığı görülür. Bu dönemde de genel savaşların dünyayı yeniden şekillendirmesinden Türkiye ve Rusya'da payını almış, işbirliği, dostluk ve düşmanlıktaki dönüm noktalarını ulusal çıkarların yönü belirlemiştir. Çalışılan dönem, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Türk Milleti'nin bağımsızlık mücadelesi ve Ankara'da yeni hükümetin kuruluşu ile başlamaktadır. Birinci Dünya Savaşı sonunda hem Türkiye'nin hem de Rusya'nın siyasal rejimlerini değişmiş, her iki ülke de varlığını devam ettirmek için mücadele etmek zorunda kalmıştır. Emperyalizmin, devletlerin bekasını tehdit ettiği bir ortamda, İngiliz emperyalizmine karşı savaşan, Türkiye ve Rusya, 1921 yılında bir antlaşma yaparak dostluk ve işbirliğinin temellerini atmıştır. 1925 yılında Paris Antlaşması ile perçinlenen dostluk, 1939 yılına kadar küçük krizler yaşansa da devam etmiştir. Bu dönemde uluslararası toplantılarda yapılan işbirliği hem Türkiye'nin hem Sovyetler Birliği'nin uluslararası alanda yeni ve güçlü birer aktör olarak yerlerini almalarında etkili olmuştur. 1939 yılından itibaren ise uluslararası politikada meydana gelen değişiklikler ve ulusal çıkarların farklı yönlerde tezahür etmesiyle dostluk yerini karşılıklı güvensizliğe bırakmıştır. Bu şekilde başlayan II. Dünya Savaşı yılları, Rusya'nın savaşın dışında kalamadığı, Türkiye'nin ise savaş dışı kalmakla beraber, Alman ve İtalyan tehdidinin yanı sıra, Rus tehdidini hissettiği, yıllar olmuştur. Sovyetler Birliği, savaşın son yıllarında, tarihi politikalarını canlandırmış, Türkiye'ye karşı tutumunu değiştirmiştir. Savaştan sonra ise, Rus politikaları, Türkiye'nin ulusal güvenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit eder hale gelmiştir. Türkiye bu tehdit karşısında, Akdeniz ve Ortadoğu'daki menfaatlerinin güvenliği için, Türkiye'nin toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını önemseyen, İngiltere ve Amerika ile ilişkilerini geliştirmiştir. Stalin'in ölümünün ardından Rusya, Türkiye ile ilişkilerini yumuşatmak için adımlar atmış olsa da Türkiye, Rusya'nın emperyalist politikalarına karşı, ulusal güvenliğinin teminatı olarak NATO'yu görmüştür. Böylece, NATO'ya giren ve Batı Blokuna dahil olan Türkiye'nin, eski dostu Rusya ile politikaları ve yolları ayrılmıştır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Birinci Dünya Savaşı sonrasında, Türkiye ve Rusya'nın genel durumu açıklanmış, ilk temaslar anlatılmıştır. İkinci bölüm, 1920 yılı ile başlayan ilişkilerin gelişmesi ve yardımlaşma dönemidir. Üçüncü bölümde, Lozan Antlaşması, uluslararası işbirliği ve ekonomik ilişkiler açıklanmıştır. Dördüncü bölüm, II. Dünya Savaşı'ndan savaştan önceki savaş hazırlıkları yapılan 4 yılı içermektedir. Beşinci ve son bölümde ise II. Dünya Savaşı'nın Türk-Sovyet ilişkilerine etkisi tüm yönleriyle incelenmiştir. Son olarak 1945 yılı gelişmeleriyle dostluğun sona erişi, açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this work, the relationships between Turkısh-Soviet from 1920 to1945 have been analysed. When the history of relations have been analysed, it is possible to refer this period as a summery of history of Turkish and Russian. It is seen that battles since its beginning reflect the relations shaped by crises and alliances, international changes, national interests and security politicies. Also in this period, Turkey and Russia have been impressed by the world changing battles and the direction of national interest determined their milestones in colloboration friendship and hostility. Productive term begins with Turkish nation's struggle for independence at the end of the First World War and the establishment of new goverment in Ankara. At the end of the First World War, both Turkey and Russia's political regimes changed and both of the countries had to struggle for their existance. In an environment where imperialism threatened the survival of states,Turkey and Russiawho fight against the British imperialism laid a foundations of friendship and collaboration with an agreement made in 1921. Despite the little crises the friendship riveted by the Treaty of Paris in 1925 continued until 1939. During this period, collaboration made in international meetings was effective both Turkey and Soviet Union for becoming a new and a strong actor in an international area. Since 1939, friedship has been replaced by mutual distrust because of changes in international policy. Beginning with this way, the Second World War years become the years that Russia can not stay out of the wars, also with staying out of the war Turkey feels the Russian threat besides Germany and Italy. In the last years of the war, the Soviet Union has received its historical associations and has changed its attitude towards Turkey. After the war, Russian policies have become a threat to Turkey's national security and territorial integrity. For the safety of the interests of the Mediterranean and Middle East, Turkey has improved its realtions with America and England who give importance to Turkey's territorial integrity and independence. After the death of Stalina, although Russia has taken steps to smooth the relations with Turkey. Turkey has seen NATO as a guaranty of national security against the imperialist policies of Russia. So entering NATO and involving the Western block, Turkey has seperated its policies and ways with its old friend Russia. This work consists of five parts. In the first part the general state of Turkey and Russia after the First World War are analysed. The second part is the period of solidarity and the development of relations starting with 1920. In the third part, Treaty of Lausanne international cooperation and economic relations are analysed. The forth part includes the prewar preparations before the Second World War. In the fifty and the last period, the effect of the Second World War on Turkısh -Soviet relations are analysed. Finally the end of friendship with the developments of 1945 is analysed.
Benzer Tezler
- Rus kaynaklarına göre Soğuk Savaş dönemi Türk-Rus ekonomik ilişkileri
Russian according to Cold Wars period Turkish-Russian economic relations
İMREN ARBAÇ
- Güç dengesi yaklaşımı bağlamında Türkiye Cumhuriyeti-Rusya Federasyonu ilişkilerinde Suriye krizi ve İran faktörü
Syrian crises and Iran factor in Republic of Turkey-Russia Federation relations in the context of balance of power
MEHMET KEYİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SEYFETTİN EROL
- Saparmurat Türkmenbaşı Dönemi Türkmenistan-Türkiye ilişkileri
Turkmenistan-Turkey relations in Saparmurat Turkmenbasi Period
BURAK SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerGiresun ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK DUMAN
- Azerbaycan-Türkiye dış ticaret ilişkileri ve güney gaz koridoru'nun etkisi
Azerbaijan-Turkey trade relations and impact of the southern gas corridor
ROYAL EYVAZOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeBursa Uludağ ÜniversitesiUlusal ve Uluslararası Güvenlik Stratejileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN BARBAROS KEMER
- Türkmenistan'ın Azerbaycan ve Türkiye ile ilişkileri (1991-2020)
Turkmenistan's relations with Azerbaijan and Turkey (1991-2020)
ERDAL ONUR ESEN