Mu'tezilî düşüncenin seyrinde Ebû'l Hüseyin el-Hayyât'ın (300/913) yeri
The stance of Ebû'l-Hüseyin al-Hayyât (D. 300/913) in the aspect of Mu'tazila thought
- Tez No: 602564
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF BENLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Ebû'l Hüseyin el-Hayyât, mezhebi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Kendine özgü görüşleri ile ön plana çıkmıştır. Mu'tezilî olan ve olmayan pek çok şahsa ders vermiş ve onları etkilemiştir. Mezhebine fikirleriyle katkı sağlamıştır. Saldırılara karşı mezhebini savunmuştur. Mezhep mensuplarını birleştirmeye çalışmıştır. Beş esası kabul etmeyenlerin Mu'tezilî olamayacağını belirtmiş ve Mu'tezilî olmadıkları halde Mu'tezile'den sayılan kişileri bu şekilde ayırt etmiştir. Mezhebine atfedilen ve mezhebe ait olmayan görüşleri reddederek bu görüşler üzerinden Mu'tezile'yi tanımlamış ve mezhebin sınırlarını çizmiştir. Hayyât, mezhep birikimine sağladığı katkılar açısından oldukça önemli bir şahsiyettir. Öğrencileri başta olmak üzere birçok kişiyi etkilemiştir. Ebû'l-Kāsım Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd el-Belhî el-Kâ'bî (ö. 319/931) ve Ebû Ali Muhammed b. Abdilvehhâb b. Sellâm el-Cubbâî (ö. 303/916) bu isimlerin başta gelenlerindendir. Hayyât, Şîa'yı aşırı (Rafızî) ve mûtedil olmak üzere ikiye ayırmış, Mu'tezilî-Rafızî ayrımını yapmış ve Mu'tezilî- mûtedil Şia etkileşiminde mahsur görmemiştir. Hayyât'tan sonraki süreçte Mu'tezile için bir kırılma evresi yaşanmış, Basra ve Bağdat Mu'tezilesi birleşmiş, Mu'tezilî-Zeydî yakınlaşması dikkat çekmiştir.
Özet (Çeviri)
Hayyât has an important role in his sect. He comes into prominence with his distinctive opinions. He teaches many people who are Mu'tazila or not and effects them. He contributes his sect with his opinions. He defends his sect againts attacts. He tries to combine members of the sect. He indicates that anyone who doesn't accept five principles can not be Mu'tazila and distinguishes the people who are thought as Mu'tazila even if they are not. By rejecting the opinions attiributed and dissociating the ones that are not related to this sect, he idenfied Mu'tazila and defined its boundaries based on these opinions Hayyât is a significant figure in terms of his contributions he mad efor the accumulation of the sect. He impressed many people especially his student. Ebû'l-Kāsım Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd el-Belhî el-Kâ'bî (d. 319/931) and Ebû Ali Muhammed b. Abdilvehhâb b. Sellâm el-Cubbâî (d. 303/916) are in the lead of these names. Hayyât, divided Şia as the extreme (Râfızî) and Mûtedil and segregated Mu'tazilî and between Râfızî from each other and yet he didn't have any objections as for any interactions Mu'tazilî and Mûtedil Şia. In the process after Hayyât, a deep break point accured causing Basra Mu'tazila and Baghdad Mu'tazila to unite and Mu'tazilî-Zeydî raprochements attracted a great attention.
Benzer Tezler
- Mihne sonrası Mu'tezile düşüncesinin savunusu –Ebu'l Hüseyin el-Hayyât ekseninde-
The defense of the Mu'tazila thought in the post mihna -in the context of Abu'l-Husayn al-Khayyat-
YUNUS İBRAHİMOĞLU
- Selçuklular Döneminde Bağdâd'da mezhep mücadeleleri (1055-1152)
Sectarian struggles in Baghdad during Seljuks Period (1055-1152)
SUAT KAYMAK
Doktora
Türkçe
2022
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN USTA
- Erken dönem Mu'tezile- İmâmiyye etkileşimi (Başlangıçtan Şeyh Sadûk'un ölümüne kadar)
Early Mu'tazila-Imamiyya interaction (From the beginning to the death of Sheikh al-Saduq)
NURAN ÜÇOK
- Mu'tezilî düşüncenin gelişim süreci
The development process of Muʿtazilī thought
HATİCE POLAT
Doktora
Türkçe
2021
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KARADENİZ
- Mu'tezilî düşüncenin temellendirilmesinde Arap dilinin rolü (Keşşâf örneği)
The role of the Arabic language on the establishment of Mu'tazilian thinking (Kashshaf exemplary)
TURAN BAHŞİ
Doktora
Türkçe
2020
DilbilimAkdeniz ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN PİŞGİN