Eko restorasyon yaklaşımı: kastamonu Çatalzeytin örneği
Eco restoration approach: Example of Kastamonu Catalzeytin
- Tez No: 605675
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE ARZU KOCABAŞ DİREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Koruma ve Yenileme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 307
Özet
Dünyada şehirleşmenin getirdiği doğa tahribatı, nüfus artışı, yoğun ve çarpık yapılaşma, teknolojinin gelişimi ve ekonomik değişkenler ile tüketilen kaynakların doğal dengenin bozulmasına neden olması ekosistem döngüsünü büyük ölçüde değiştirmiştir. Bu durum, yaşam alanlarındaki ekosistemin sürdürülebilirlik kaygısını artırmış, kentsel ekolojinin tasarımı ve yönetiminde referans değerleri baz alan doğal süreçlere yatkın çözüm önerileri arayışına yönlendirmiş, sürdürülebilir toplumsal çevre bilinci ve kent hedefi içeriğinde yaşam çarkının dönmesini amaçlayan ekolojik kent anlayışını gündeme getirmiştir. Yapılan çalışmalara rağmen kentsel ekolojin uygulanmasının keşfedilmemiş yollarının olduğu görülmektedir. Bilim adamları çevresel ve sosyo ekonomik süreçler arasındaki bağlantıları değerlendirip tahminlerde bulunsalar da, uygulayıcılar halen kentsel planlamayı ve yaşam koşullarını iyileştirerek kentleri daha sürdürülebilir yapmak için ekolojik tasarım arayışları içerisindedirler. Kentsel ekosistemlerdeki araştırmaların farklı perspektiflerden geliştirilebildiği, her perspektifin hem toplumu hem de ekoloji bilimi sunacak bir açılımı olduğu görülebilmektedir. Eko kentler, ekolojik olarak sürdürülebilir ve sağlıklı yaşam prensiplerine sahip, kendine yeten, temelinde doğal bir ekosisteme sahip yerleşim alanlarıdır. Fakat her şehir birbirinden farklı niteliklere sahip olduğundan her yerleşime uyumlu ekokent modeli bulunmamaktadır. Aynı zamanda, ekokentler sağlıklı ekosistemlere ve yaşayan organizmalara eşdeğer temel özellikleri paylaşır ve toplumsal ahenk, eşitlik ve adalet gibi ilkeleri esas alırlar. Eko kentin hedefleri arasında, tüm karbon atıklarından temizlenrek tamamen yenilenebilir kaynaklardan enerji üretmek, kenti doğal çevreye uyumlu bir şekle büründürmek, ekonomik büyümeyi özendirmek, yoksulluğu azaltmak ve verimliliği en üst düzeyde tutmayı hedeflemek yer almaktadır. Bu yeni anlayış doğanın kentlere geri döndürülmesi ile sağlıklı şehirler ve yerleşimlerin kurulmasına odaklanmıştır. Ekokent, kentin toprağı, havası, suyu, çevresi, altyapısı, yapı blokları, yeşili ve tanımlanamayan bir çok ögesinin ekolojik olarak yeniden yapılandırılmasını amaçlamaktadır. Bu nokta da restorasyon ekolojisi ekosistemin kente tekrar entegre edilmesi sürecinin bir boyutunu belirtirken, kentlerin doğuşundan bu güne kadar geçen zaman diliminde yitirdiği ekolojik kimliği tekrar kazanması için restore eden yaklaşım biçimi olarak tezin ana temasını oluşturmaktadır. Ekolojik restorasyon kentsel bağlamda ne demektir sorusunun cevabının aradındığı bu çalışmada, ekolojik restorasyonun hala çok genç bir alan olması sebebi ile başarılı bir restorasyon projesi için sabit bir kriter seti barındıran tanımlama ve standartlar bilim adamları ve uygulayıcılar tarafından henüz istenen düzeyde oluşturulabilmiş değildir. Yaygın olarak belirtilen ölçütler, halihazırda bozulmamış veya tarihsel olarak belgelenen“referans”alanların karakteristik yapı ve çeşitliliğine sahip olduğu, yerli türlerden oluşan ve minimum insan yardımıyla uzun vadeli sürdürülebilirliği garanti eden ekolojik süreçleri kapsamaktadır. Bu kriterlerin uygulanması ekolojik açıdan birçok başarılı restorasyonlara yol açmasına rağmen bu alanda bazı ekolojistler, aynı standartların geçmişteki insan faaliyetleri tarafından kökten değiştirilmiş olan ya da kentsel alanlarda gerçekçi bir şekilde uygulanıp uygulanamayacağını sorgulamaya devam etmektedirler. Ekolojik restorasyonun kentsel alanlarda yaşama kabiliyetinin, kurtarma faaliyetleri ve uygulamaları için toplumsal olarak kabul görmesi ve başarılı olmasının, uygulama ve bakıma yardımcı olacak seçim bölgelerinin oluşturulmasına bağlı ve sürdürülebilirlik hedefine yönelik olduğu bilinmektedir. Kentsel ekolojik restorasyon, sadece ekolojik hasarları onarmakla kalmayıp aynı zamanda insan yaşamına iyileştirme olanağı sağlamak için sahip olduğu kapasite sayesinde tüm dünyadaki koruma ve sürdürülebilir kalkınma programlarının temel bir bileşeni haline gelmektedir. Ekorestorasyon yaklaşımı: Kastamonu - Çatalzeytin örneği' başlığı ile oluşturulmuş olan bu araştırma çalışması, temelde yaşanabilir kent modelini kurgulamaktadır. Kuzeyde Karadeniz sahili ile güneyde çam ormanları arasında doğa ile iç içe yer alan Çatalzeytin yerleşiminin dünden bugüne yitirdiği ekoloji ile bir bütün olan yaşam alanını yeniden hayata geçirmeye odaklanmıştır. Ayrıca bu calışma, Prof. Dr. Arzu Kocabaş yürütücülüğünde yerinde yapılan PLK 503 Kentsel Koruma ve Yenileme Yüksek Lisans Atölye çalışması ürünü olan 2015-2016 Çatalzeytin Stratejik Gelişme Çerçevesi Önerisi ile PLK 502 Kentsel Koruma ve Yenileme Yüksek Lisans Atölye çalışması ürünü olan 2015-2016 Çatalzeytin Eylem Planı Önerileri raporlarını da baz almaktadır. Bu kapsamda, doğal yapısının tahrip olduğu veriye dayalı tespit edilen yerleşim örnek olarak incelemiştir. Bu açıdan ekolojik kent içerdiği nitelikler açısından üzerinde detaylıca durulmuş, bir yerleşim birimi nasıl“ekolojik kent”olur ve korunur sorusunun cevabını bulabilmek için restorasyon konusu ele alınmıştır. Çalışma kapsamında ekolojik restorasyon başarısının bir politika analizi kullanılarak nasıl anlaşılacağı ve değerlendirilebileceği anlatılmaktadır. İlk olarak, sosyal, ekonomik ve ekolojik faydalar sağlayan restorasyon faaliyetlerini değerlendirmek için daha kapsamlı bir ölçüt seti geliştirmeye yardımcı olan kavramsal bir yaklaşım hakkında ayrıntılı bilgiler verilmektedir. İlkeler kapsamında restorasyonun başarısı anlayışını genişleterek ve nasıl değerlendirilebileceği belirtilmekte, değerlendirmenin ve kullanımlarının bir politika aracı olarak daha kritik öngörü kazanımları ifade edilmektedir. Konuyla ilgili yapılan alan çalışmalarının özeti ve yerel ortaklar ile birlikte yapılan atölye çalışması arka plan girdisini oluşturmakta olup verilerin incelenerek değerlendirilmesine paralel olarak faydalanılan kaynaklar kentsel alanlarda eko restorasyon tezinin kavramsal çerçevesinin farklı bir boyutta incelenmesine olanak sağlamaktadır. Tezin odak noktasını oluşturan, eko bölge, eko vadi, eko hücre, eko mahalle, eko bina özelinde, özellikle tescile değer yapılarda çevre dostu yapı konsepti çizilmiş, ekorestorasyon yaklaşım yöntemi uygulaması sergilenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, bilinçli toplumun tercihlerini ortaya koymasına ve belirli inisiyatiflerinin amaçlarını ve hedeflerini açıklığa kavuşturmasına yardımcı olabilecek bir tablo sunulmaya çalışılmaktadır. Bu tablo, karşılaşılan sorunların çözümünde, uygulayıcıların, restorasyon mantığı ile değerlendirme kriterleri arasındaki bağlantıların karmaşıklığına duyarlı hale getirmektedir. Değerlendirme yöntemlerinin genellikle süreç ve çıktı odaklı olması ayrıca zamanla değişebileceği, çoklu mantıkla yönlendirilebileceği gerçeğinin bilincini oluşturmaktadır. Değerlendirme kriterlerinin çarpıklıkları yansıtacak şekilde belirlenmesi gerekirken aynı zamanda bazı restorasyon değerlerinin çelişkili olabileceğini ve kazananlar ile kaybedenler olabileceği gerçeğini de kabul etmektedir. Dahası, bir çalışmanın 'başarısızlığı' hakkında yargılama, tasarımda ve uygulamada yeni hedefler ortaya çıktıkça değişebilecektir. Bu nedenle ekolojik restorasyon değerlendirmesi sürekli olarak devam etmelidir.
Özet (Çeviri)
Damages caused to environment by urbanization in the world has changed the cycle of ecosystem to a great extent because of population increase in cities, intensive and distorted settlement, technological development and economic variables and the depletion of the natural balance of consumed resources. This situation increased the sustainability concern of the ecosystem in habitats; which resulted in proposals for solutions that are prone to natural processes based on reference values in the design and management of urban ecology and has brought the ecological urban approach to sustainable social environmental consciousness whilst turning the wheel of life around the strategyic development of urban areas. Despite the work being done so far, it seems that there are undiscovered ways of implementing urban ecology. Although scientists assess and estimate connections between environmental and socio-economic processes, in terms of implementation decision makers and professionals are still in search of ecological design to develop cities in more sustainable ways by improving urban planning and living conditions. It can be seen that urban ecosystems related research can be developed further from different perspectives, and every perspective has an initiative to offer both social and ecological knowledge. Eco cities are human settlements that are ecologically sound and have a sustainable lifestyle policy, self-sufficient, and inherently a natural ecosystem. However, since each city has different characteristics, there is not a single eco-city model to accommodate all settlements. However, eco-cities share basic characteristics similar to healthy ecosystems and living organisms and are based on principles such as social order, justice and reasonable equality. Objectives of an eco-city include generating energy from completely renewable sources, harmonizing with the city's natural environment, encouraging economic growth, reducing poverty and increasing productivity as much as possible, by eliminating all carbon waste. This new understanding is focused on the establishment of healthy cities and settlements with the return of nature to the cities. Eco cities aim to ecologically restructure urban land, air, water, environment, infrastructure, building blocks, green and many unidentified items. This point is the main theme of this thesis; whilst restoration ecology approach indicates the dimension of reintegration of its ecosystem into a city, restorative approach, which restores unique ecological identity lost from the birth of the selected city to the present time. What does ecological restoration mean in the urban context? In the context of this dissertation, since ecological restoration is still a very young area, the answer alludes to the fact that definitions and standards that contain a fixed set of criteria for a successful restoration project can not be created at the desired level by researchers and implementers. Commonly cited criteria include ecological processes that consist of indigenous species and guarantee long-term sustainability with minimum human assistance, where the“reference”areas, which are already intact or historically documented, have the characteristic structure and diversity. Although the application of these criteria lead to many successful restorations in ecological terms, some ecologists in this area continue to question whether the same standards can be realistically modified by human activities in the past, or realistically in urban areas. It is well-known fact that ecological restoration is aimed at the sustainability of life in urban areas due to the societal acceptance and success of rescue activities / applications, the establishment of the electoral areas to help implementation and protection. This research, entitled 'Urban eco restoration: case of Kastamonu – Catalzeytin', presents the backbones of a fundamentally habitable urban model. The Çatalzeytin district settlement, located between the shores of Black Sea to the north and slopy mountains to the south, was selected due to its unique local settings. The research also is informed by the 2015-2016 Çatalzeytin Stratejic Development Framework Report produced by the students of the PLK 503 Urban Conservation and Renewal Postgraduate Programme and the 2015-2016 Çatalzeytin Action Plan Recommendations, which are the product of the PLK 502 Urban Conservation and Renewal Postgraduate Programme led by Professor Dr. Arzu Kocabas. In the context of the baselining carried out during this postgraduate studio work, it was evident that the unique thriving local environment has been deteriorated over the years. Hence, this dissertation is focused upon understanding ways of repairing its local environment that has been lost over the years. The ecological city was elaborated in terms of the qualities it contains, and the restoration issue was dealt with in order to find the answer to the question of how a settlement would be an ecological city and protected. The study explains how the success of ecological restoration can be understood and evaluated utilising policy analysis. First, detailed information is provided on conceptual approach that helps to develop a broader set of criteria for assessing restoration activities which in turn provide social, economic, and ecological benefits. A summary of the 2015-2016 field work undertaken by the Conservation and Renewal Postgraduate Atelier students with local stakeholders provide the evidential basis of this study. In this dissertation, in parallel with examination and evaluation of this available data combined with extensive review of literature on the subject resulted in the development of the conceptual framework for eco restoration. Key concepts of eco-friendly structure in the eco zone, eco valley, eco cell, eco neighborhood, eco building which provide the focal point of the thesis are reflected in the case of the peculiar value constructions. The work is attempting to present a picture that can help inform the choices of the conscious society and help specific initiatives clarifying their goals and objectives. It is this awareness of the fact that evaluation methods are often process and output oriented, and that they can change over time and be guided by multiple logical approaches. While the evaluation criteria should be determined to reflect distortions, it also recognizes the fact that some restoration values may be contradictory and that there may be winners and losers. Moreover, the judgment of the failure of a study may change, as new goals in design and practice emerge. Hence, the assessment of ecological restoration should continue continuously.
Benzer Tezler
- Kaya Köyü'nün (Levissi) tarihi ve kentsel doku bağlamında incelenmesi ve koruma-onarım modeli
Investigation of Kaya Köyü (Levissi) in terms of history and urban texture along with preservation-restoration model
DENİZ KARAEGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ETİ AKYÜZ LEVİ
- Tarihi mekanlarda kullanılan sıva yüzey kaplamalarının ses yutma katsayısının incelenmesi ve geliştirilmesi
Investigation and development of sound absorption coefficient of plaster surface coatings used in historical place
TARIK SERHAT BOZKURT
- Hatay Musa Dağı kırsal yerleşimleri ve geleneksel konutların korunması için öneriler
Rural settlements of Hatay Mount Musa and proposals for conservation of the traditional houses
BESTE SELİN SÜRMELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ERES ÖZDOĞAN
- İstanbul Haliçi'nin ve çevresinin ekosistem kimliğinin belirlenmesi ile ekosisteme uyumlu koruma ve yenileme plan kararlarına altlık oluşturulması
İdentifying the characteristics of İstanbul Estuary and its surroundings and forming infrastructure for planning desicions about the protection and renovation that are compatible with ecosystem
AZAT YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ
- The influence of instream formations on hydraulic characteristics in natural lowland rivers
Doğal ova nehirlerinde akım ortamındaki oluşumların hidrolik özellikler üzerindeki etkisi
NAGHMEH HEIDARI
Doktora
İngilizce
2023
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORAL YAĞCI
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT AKSEL