Şeyh Murad Buhari Tekkesi'nin mimari değerlendirmesi ve koruma sorunları
Architectural evaluation and conservation problems of Sheikh Murad Bukhari Dervish Lodge
- Tez No: 608385
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYTEN ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 263
Özet
Tekkeler, bir tarikatın faaliyet merkezi olarak kurulmuş; zamanla eğitim, ziyaret, barınma, beslenme, temizlenme ve ulaşım gibi birçok işlevi de bünyelerinde barındırmışlardır. Kuruldukları bölgelerin önemli bir merkezi haline gelen bu yapılar, sosyal ve kültürel faaliyetlere yön vermişlerdir. Eyüp Nişancısı'nda, zengin tarihi kimliğe, farklı dönemlerde inşa edilmiş mekanlara, süslemeli mezar taşlarıyla dolu bir hazireye sahip olan Şeyh Murad Buhari Tekkesi, 17. yy sonunda medrese olarak yaptırılmış olup, Şeyh Murad Buhari Efendi'nin vefatından sonra ise tekkeye dönüştürülmüştür. Yapıya zaman içerisinde çeşitli işlevli yapılar eklenmiş, mimari programı genişletilmiş ve bir tarikat külliyesi niteliği kazandırılmıştır. Tekkelerin kapatılmasından sonra terkedilen külliye, zaman içinde tahrip olduğu için, bazı bölümleri günümüze ulaşamamıştır. Bu çalışmada; Şeyh Murad Buhari Tekkesi'nin tarihi ve mimari değeri tanımlanmış, zaman içerisinde geçirdiği değişimler incelenmiş, koruma sorunları ve günümüzde devam eden onarım çalışmaları değerlendirilmiştir. Birinci bölümde; çalışmanın amaçlarından kısaca bahsedilmekte ve çalışmanın yürütülmesi sürecinde kullanılan yöntemler anlatılmaktadır. İkinci bölümde; çalışma konusu olan Şeyh Murad Buhari Tekkesi'nin bulunduğu alan olan Eyüp semtine ait bilgiler edinilerek, bölgenin tarih boyunca gelişimi incelenmiştir. Üçüncü bölümde; çalışmanın ana konusu olan Şeyh Murad Buhari Külliyesi'nin Osmanlı mimarlığında bir tekke olarak kullanılması nedeniyle“tekke yapılarının”kuruluş amaçları, külliye içindeki yapıların yerleşim düzenleri ve genel tasarım ilkeleri ele alınmıştır. Dördüncü bölümde; Şeyh Murad Buhari Tekkesi'nin tarihçesi araştırılmış, geçirmiş olduğu onarımlar incelenmiş ve güncel durumu belgelenmiştir. Hazırlanan ölçülü rölöveler ile analitik rölöveler değerlendirilerek yapıların mimari özellikleri, koruma sorunları ve nedenleri, bozulma ve hasarlara etken olan unsurları, özgün ve muhdes elemanları belirlenmiştir. Beşinci bölümde; Şeyh Murad Buhari Tekkesi'nin restitüsyon yaklaşımları ele alınmış, medrese olarak inşa edildiği 17. yy sonu ve tarikat külliyesi özelliği kazandığı 19. yy sonu restitüsyon önerileri hazırlanmıştır. Altıncı bölümde; günümüzde Şeyh Murad Buhari Tekkesi'nde İstanbul İl Özel İdaresi'nin denetimi altında yapılan restorasyon çalışmaları incelenmiş, müdahale yöntemleri yerinde incelenerek ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Dervish lodges were established as the activity center of a religious order; over time, many functions such as education, visit, shelter, nutrition, cleaning and transportation have been included. These structures, which became an important center of the regions where they are located, also shaped the social and cultural activities of the society. In Eyup Nişanca, Sheikh Murad Bukhari Tekke, which has rich historical identity, places built in different periods and a graveyard full of ornamental tombstones, was built as a madrasah at the end of the 17th century and was transformed into a dervish lodge after the death of Sheikh Murad Bukhari Efendi. Over time, various functional structures were added to the structure, its architectural program was expanded and it became a sect complex. The complex, which was abandoned after the forbidden of the dervish lodges, was destroyed in time and some parts of it are no longer standing today. In this study; the historical and architectural value of Sheikh Murad Bukhari Dervish Lodge has been defined, the changes occured over time have been examined, conservation problems and ongoing repair works have been evaluated. In the first section; the objectives of the study are briefly mentioned and the methods used in the process of the study are explained. In the second part; information was obtained related to the Eyüp district where Sheikh Murad Bukhari Dervish Lodge is located, and the development of the region throughout history has been examined. In the third section; because the main subject of the study, Sheikh Murad Bukhari Complex was used as a dervish lodge in Ottoman architecture, the purpose of establishment of dervish lodges, layout of the buildings in the complex and general design principles were discussed. In the fourth section; the history of Sheikh Murad Bukhari Dervish Lodge was investigated, its repairs that take place were examined and its current situation was documented. The architectural features of the buildings, conservation problems and causes, the factors causing deterioration and damage, original and produced elements were determined by evaluating measured and analytical relief. In the fifth chapter; the restitution approaches of Şeyh Murad Bukhari Dervish Lodge were discussed. In addition, two restitution proposals have been prepared for this building; firstly for the time that was built as a madrasah at the end of the 17th century and secondly for the time that gained the characteristics of a sect complex at the end of the 19th century. In the sixth section; the present restoration works carried out at the Sheikh Murad Bukhari Tekke under the supervision of the Special Provincial Administration of Istanbul were examined and the intervention methods were evaluated in detail.
Benzer Tezler
- Tasavvuf edebiyatı terminolojisi açısından Mehmed Murad Nakşibendî'nin şerhleri
Mehmed Murad Naksibendi's commentaries in the contex of sufi literature terminology
HATİCE ÖZDİL
Doktora
Türkçe
2013
Karşılaştırmalı EdebiyatFatih ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF ÇETİNDAĞ
- The politics of sufi networking: Naqshbandis in the Ottoman Istanbul, 1650-1800
Sufi ağlarının siyaseti: Osmanlı İstanbul'unda Nakşibendiler, 1650-1800
İSA UĞURLU
- Vuslatü's- Salikîn (metin - inceleme)
Vuslatü's- Salikîn (text- revi̇ew)
ÜNAL BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL AKSU
