Tarihi çevrelerde kentsel yenileme: Gökçeada Dereköy örneği
Urban regeneration in historic settlements: The example of Gökçeada Dereköy
- Tez No: 613299
- Danışmanlar: PROF. DR. YASİN ÇAĞATAY SEÇKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Bu çalışma kapsamında tarihi çevrelerde kentsel yenilemenin ilkeleri ve yöntemleri incelenerek, alana özgü yaklaşımların oluşturulmasında izlenmesi gereken adımların, tez konusu alan ve benzer niteliklere sahip tarihi özelliklere sahip alanlarda kentsel yenileme yaklaşımları geliştirme sürecinin olmazsa olmazlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Tarihi çevreler, insanlık açısından geçmişe olan köprü niteliğinde alanlardır. Tarihi çevreler geçmişten gelen özgün nitelikleri ile günümüzde de şekillendirici ve hayranlık uyandırıcı etkiye sahiptir. Kentler, savaş, göç, afetler ve ekonomik eğilimlerin değişmesi gibi pek çok sebeple her zaman yaşantısına devam edememekte bazı durumlarda köhneme sürecine girerek eskimekte ve bu durumun çok belirgin yaşandığı durumlarda ise terk edilip harap hale gelebilmektedir. Tarihi çevrelerde kentsel yenileme yaklaşımları geliştirilerek, tarihi öneme sahip bu alanların canlandırılması, tekrar insan yaşamına uygun hale getirilmesi böylece korunması ve varlığını kendi kendine sürdürebilir hale gelmesi gerekmektedir. Kentsel yenileme, yenileme yapılması planlanan alana özgü çok nitelikli analizler ve katılım gerektirmektedir. Bu tez kapsamında Gökçeada Dereköy üzerinden incelenen kavramlar neticesinde, Rum ve Türk toplumları için önem teşkil eden bir alan için kentsel yenileme yaklaşımları geliştirilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde tarihi çevre, kimlik, koruma ve kentsel sit gibi kavramlar araştırılmış olup, çalışma alanına yönelik literatür bilgisine ulaşmak hedeflenmiştir. Ardından kentsel yenilemenin tanımı yapılmış, tez konusu alanda kullanılabilecek olan bazı kentsel yenileme yöntemleri açıklanmış, belirlenen yöntemler, yeniden canlandırma, kentsel iyileştirme ve kentsel yenileme olarak ortaya konulmuştur. Gökçeada'nın bir yavaş şehir olması tez konusu alan için olumlu bulunmuş olup literatür çalışmalarında bu konuya da yer verilmiştir. Yavaş yemek akımının bir sonucu olarak Dereköy'de uygulanabilecek olan organik tarım ve yavaş turizm akımlarının alanın ekonomik sürdürülebilirliğe erişmesinde anahtar rol oynayacağı düşünülmüş ve köyde yer alan tarım alanlarının işletilmesi adına üzerinde durulması gerektiği anlaşılmıştır. Bir kent parçasının yaşamına devam edebilmesi için gerekli olan ekonomik, çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik bileşenleri ışığında bütüncül bir bakış açısı elde edebilmek adına Gökçeada ve Dereköy tarihi incelenmiş, buradan elde edilen girdiler ile adanın iki kültürlü yapısının korunmasının önemi anlaşılmıştır. Alan ile ilgili mevcut haritaların yetersiz olması, alanın güncel durumunun haritalandırılmasının yapılmasını gerektirmiştir. Bu kapsamda çalışma alanı üzerinde İHA ile pek çok uçuş gerçekleştirilerek fotoğraflamalar yapılmıştır. Elde edilen fotoğraflardan sırası ile nokta bulutu, yoğun nokta bulutu, 3B katı model ve 3B dokulu katı model elde edilmiştir. Bu verinin halihazır harita oluşturma, kent dokusu, kentsel silueti ve sokak silueti çalışmaları ile bina cephe ve vaziyet planlarının oluşturulması gibi pek çok konuda kolaylık sağladığı görülmüştür. Kentsel yenileme sürecinde girdi olarak kullanılması önerilen bu öğeler alanın yapısal çevresinin anlaşılmasında ve kentsel yenilemeye yönelik analizlerin yapılmasında kullanılmıştır. Günümüzde ulaşılabilir hale gelmiş olan İHA teknolojisi bu yönüyle geleneksel yöntem olan lazer taramanın maliyetli ve yavaş işleyen veri elde etme süreçlerine bir alternatif olarak gösterilmektedir. Gökçeada Dereköy'de gerçekleştirilecek bir kentsel yenileme çalışmasının başarılı olmasının ana unsuru olarak tüm paydaşların süreçlere etkin katılımı gerekmektedir. Paydaşlar olarak Gökçeada Belediyesi, Gökçeada Kaymakamlığı, ilgili bakanlıkların müdürlükleri ve sivil toplum kuruluşları belirlenmiştir. Bunların yanı sıra İstanbul Teknik Üniversitesi'nin Gökçeada Araştırmaları Merkezi kurması, Gökçeada üzerine üniversite bünyesindeki tüm akademik birimlerin katılım sağlayabileceği bir araştırma ortamı yaratılması önerilmektedir. Bakanlık tarafından Dereköy'de İTÜ'ye tahsisi yapılmış olan tarihi yapının İTÜ tarafından restore edilerek İTÜ Gökçeada Araştırmaları Merkezi Dereköy Araştırmaları Birimi kurulması önerilmektedir. Bu birimin Dereköy hakkında her türlü kentsel ve mimari biçim araştırmasını yürütmekle beraber kentsel yenileme sürecinde, alan için gerekli olabilecek her türlü projenin hazırlanması, denetlenmesi noktalarında faydalı ve gerekli olacağı düşünülmektedir. Dereköy'de yapılacak olan bir kentsel yenileme kapsamında, köy çevresindeki tarım arazilerinin organik tarım ürünleri yetiştiriciliğinde kullanılması, organik tarım ürünleri yetiştiriciliği hakkında eğitim faaliyetleri düzenlenmesi ve hasat festivalleri düzenlenmesi, yavaş turizm ilkelerine bağlı kalınarak seçilmiş olan uygun binaların konaklama hizmeti sunabilecek şekilde restore edilmesi, köy meydanlarının ve bunları birleştiren sokak aksının Panagia Festivali için merkez olarak belirlenmesi ve tarihi nitelik taşıyan yapıların tescillenip aslına uygun olarak restore edilmesi önerilmektedir. Gökçeada Dereköy gibi terk edilmiş tarihi alanların yenilenmesi ve sosyal ve ekonomik canlılığın tekrardan sağlanması amacıyla yapılacak bir kentsel yenileme uygulamasında, yapılaşmış çevre, doğal çevre, sosyal ve ekonomik bileşenler eşit olarak değerlendirilmeli ve her birinin sürdürülebilirliğinin sağlanması ana hedef olmalıdır.
Özet (Çeviri)
Within the scope of this study, by examining the principles and methods o urban renewal in historical environments, it is aimed to determine the process of developing urban renewal approaches in areas with similar characteristics of the study area. The urban renewal approach to be developed is aimed to become an example in such studies. Historical environments are areas that are bridges to the past. With their original qualities from the past, historical environments have been admired and had a shaping role on the communities. Due to reasons such as war, migration, disasters and changes in economic tendencies, urban environments cannot always continue their lives without interventions. In some cases, urban environments may become obsolete and even become abandoned and devastated if the changes happen dramatically. By developing urban renewal approaches, these areas which have historical significance should be revitalized and re-adopted to living and they should be able to become able to sustain themselves in order to be preserved. Urban renewal process requires highly qualified analyzes and participation of all possible actors specific to the area to be studied. Within the scope of this thesis urban regeneration approaches have been developed for an area that is important for Greek and Turkish communities. In the first part of the study, concepts such as historical environment, identity, conservation and urban protection zone have been researched and it is aimed to reach the literature information about the study area. Then, the definition of urban renewal is made, some urban renewal methods that can be used in the thesis subject area are explained, the determined methods are presented as urban revitalization, urban regeneration and urban renewal. The fact that Gökçeada, the island where Dereköy located is a slow city of the slow movement has been found positive for the study are and this topic has been included in the literature researches. As a result of slow food movement, it was thought that principles of organic agriculture and slow tourism can be applied in Dereköy. These themes ought to be fit for creating a economically sustainable Dereköy. It was understood that the principles of slow movement should be emphasized in order to operate the agricultural areas in the village. The history of Gökçeada and Dereköy have been examined in order to obtain a holistic perspective in the light of the economic, environmental and social sustainability components necessary for the survival of an urban area. The inputs obtained here have made a significant contribution to the social dimension of urban renewal approaches and the importance of preserving the island's bi-cultural structure has been understood. Insufficient available maps related to the area required mapping of the current state of the area. In this context, many flights were made with UAV on the study area and photographs were made. Through the obtained photographs, point clouds, dense clouds, 3D Mesh Solid Models and textured 3D Mesh Solid Models were created. It has been seen that this data provides convenience in many issues such as mapping of current status, urban texture, urban and street silhouette studies, and the creation of building façade and site plans. These items, which are suggested to be used as inputs in the urban renewal process, were used to understand the structural environment of the area and to make analyzes for urban renewal. UAV technology, which has become available today, is shown as an alternative to the costly and slow processing data acquisition processes of laser scanning, which is the traditional and widely used method. As the main element of the success of an urban renewal work to be carried out in Gökçeada Dereköy, all stakeholders need to participate actively in the processes. As the stakeholders, Gökçeada Municipality, Gökçeada District Governorate, directorates of relevant ministries and non-governmental organizations were determined. In addition to these, it is recommended that Istanbul Technical University to establish Gökçeada Research Center, and create a research environment on Gökçeada that in all academic units within the university can participate. It is suggested that the the establishment of İstanbul Technical University Gökçeada Research Center Dereköy Research Unit and restoration of historical building allocated to İstanbul Technical University in Dereköy by the Ministry.Although this unit carries out all kinds of urban and architectural researches about Dereköy, it is thought that that the research unit will be useful and necessary in the process of urban renewal, in the preparation stage and supervision of any project that may be necessary for the area. It is suggested that The İstanbul Technical University Gökçeada Research Center Dereköy Research Unit runs the studies such as, urban morphology, architectural morphology, history of the village. It is also suggested that a economical model should be studied by Business Adminirastion Engineering in order to secure the goal of an economically sustainable regeneration process. Within the scope of an urban renewal in Dereköy, the use of agricultural lands around the village in organic farming, education activities on organic farming, and organisation of harvesting festivals, restoration of suitable buildings that have been chosen in accordance with slow tourism principles to provide accommodation. It is recommended that the squares and the street axis connecting them are determined centrally for the Panagia Festival, and the historical buildings are registered and restored in accordance with their originals. In an urban renewal application to be done in order to renew the abandoned historical areas such as Gökçeada Dereköy and to restore social and economic vitality, the built environment, natural environment, social and economic components should be evaluated equally and the sustainability of each should be the main target.
Benzer Tezler
- Tarihi çevrelerde kentsel yenileme eğilimleri: Tuzla Köyiçi örneği
Urban renewable approach in historic sites: Tuzla Intravillage case study
SAFA AVCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT YILDIZ
- Tarihi çevrelerde kentsel değişimin kent kimliğine etkisi: Karaköy Perşembe Pazarı örneği
Effects of the urban change in historical environments on the identity of the city: Case of Karakoy Persembe Pazari
NAZLI ANT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK YILDIZ
- Impact assessment of major urban interventions on the cultural heritage of Fener and Balat districts
Önemli kentsel müdahalelerin Fener ve Balat semtlerinin kültürel mirasına etkilerinin değerlendirilmesi
MESUT DİNLER
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NERİMAN ŞAHİN GÜÇHAN
- Kentsel dönüşüm ve yenileme uygulamalarında mekan ve aktörler arası ilişkiler
Comparitive study of urban renewal projects in Istanbul; case study: Sulukule, Tarlabasi, Fener-Balat and Fikirtepe area
PELİN BİNİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALİ YÜZER
- Tarihi kentsel çevrelerin korunmasında yasal düzenlemelerin kent kimliğine etkileri Sulukule örneği
The legal arrangements? effects on urban identity during conservation of the historical urban environments Sulukule sample
EVREN ORAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİLEK ERDEN ERBEY