Geri Dön

Bilgi işlemede duygusal ve semantik önceliğin incelenmesi

The investigation of affective and semantic primacy in information processing

  1. Tez No: 615130
  2. Yazar: TÜLAY YILDIRIM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SONİA AMADO
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 139

Özet

Duygusal ve bilişsel önceliğin doğrudan karşılaştırıldığı çalışmalarda genellikle semantik bilginin görsel nesnenin duygusal değerlendirmesinin hazırlayıcısı olduğu ve semantik işlemenin duygusal analizden önce geldiği önerilmektedir. Bu çalışmalarda genellikle duygusal ve semantik sınıflandırma görevleri kullanılmaktadır. Bu görevlerin teşhis bilgisi miktarının ve kolaylık - zorluk gibi özelliklerinin farklı olmasının, sonuçlar üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Bu temelde tez çalışmasının birinci amacı, semantik bilgi işlemenin duygusal bilgi ile kıyaslandığında öncelikli olup olmadığının aynı - farklı karar verme (AFK) görevi kullanılarak incelenmesidir. İkinci amacı ise bir bilgi türünün öncelikli işlenmesi durumunda, içinde bulunulan bağlamın öncelikli işleme üzerinde herhangi bir etkisinin bulunup bulunmadığının belirlenmesidir. Bu amaçlar doğrultusunda yürütülen deneylerde AFK görevinin iki farklı türü kullanılmıştır: (i) Semantik görevde katılımcılardan cinsiyete bağlı olarak aynı - farklı değerlendirmelerini yapmaları istenmiştir. (ii) Duygusal görevde aynı - farklı kararları verilirken dikkate alınması istenen özellik ise uyarıcının yansıttığı duygudur. Uyarıcı olarak mutlu ve korku yansıtan kadın ve erkek yüz fotoğrafları Karolinska Duygusal Yüz Fotoğraflarından ön çalışma sonuçlarına göre seçilmiştir. Ön çalışmada yüz fotoğrafları katılımcılara tek başına sunulmuş ve katılımcılardan sunulan yüz fotoğraflarına ilişkin semantik sınıflandırma ve duygusal değerlendirme görevlerini yapmaları istenmiştir. Böylece hem cinsiyet hem de duygu açısından doğru bir şekilde tanınan ve işleme süreleri açısından birbirine benzer uyarıcılar AFK görevinde kullanılmak üzere seçilmiştir. Hedef uyarıcı sunum süresi açısından farklılaşan ilk iki deneyde duygusal ve semantik bilgi işleme önceliği karşılaştırılmıştır. Bilgi işleme önceliğinde bağlamın rolü ise üç ayrı deneyde incelenmiştir. Duygusal ve semantik bağlamın manipüle edilmesi için sınıflandırma görevlerinden yararlanılmıştır. Sonuçlara göre görsel uyarıcının işlenmesi için yeterli süre olması durumunda duygusal ve semantik görevler arasında herhangi bir fark gözlenmemiştir. Tersine katılımcıların sunulan uyarıcılara ilişkin kısıtlı süreleri olduğunda duygusal karşılaştırma görevinde doğruluk oranı açısından performans daha yüksektir. Benzer şekilde farklı bağlamlarda duygusal karşılaştırma semantik karşılaştırmadan daha doğru yapılmıştır. Sonuçlar duygusal bilginin semantik bilgi ile kıyaslandığında daha öncelikli işlendiğine işaret etmektedir.

Özet (Çeviri)

Studies directly comparing cognitive and affective primacy suggest that semantic information precedes affective evaluation of visual stimuli. These studies generally use semantic and affective categorization tasks, which may be different in terms of difficulty and diagnostic information. The first aim of the present study is to investigate whether semantic information has processing priority over affective information by using same - different judgment (SDJ) task. The second aim is to examine that whether the processing priority depends on the context in which stimuli are encountered. In experiments, two types of SDJ task were used: (i) In the semantic task, participants were instructed to judge whether or not the two simultaneously presented facial expressions (target stimuli) were same or different in gender dimension. (ii) In the affective task, participants were asked to compare facial expressions according to emotion dimension. The stimuli (happy and fearful expressions) were chosen from Karolinska Directed Emotional Faces according to the results of a pilot study. In the pilot study, facial expressions were presented singly, semantic categorization and affective evaluation tasks were conducted. Thus, the stimuli, which were detected for both gender and emotion accurately in similar processing times, were selected to use in SDJ task. Affective primacy versus semantic primacy were compared directly in the first two experiments that differs in terms of target stimulus presentation time. And the other three experiments were conducted to examine the role of different contexts on the processing priority. To manipulate the context, affective and semantic categorization tasks for visual scenes / words were used. As a result, while participants have enough time to process facial expressions, there is no differences between semantic and affective judgment performance. Conversely, participants have judged more accurately for affective comparison when the presentation time is limited. In addition, the affective comparison was judged more accurately than semantic comparison in the different contexts. The results suggest that affective information has priority over semantic information.

Benzer Tezler

  1. Turizm pazarlamasında görsel ve yazılı tanıtım materyali içeriğinin satın alma niyetine etkileri: Eksik bilgiye dayalı çıkarım yaklaşımı

    Missing information and consumers' inferential processing: Effects of the visual and the verbal content of the destination advertisement on purchase intentions

    YASİN BİLİM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    TurizmAdnan Menderes Üniversitesi

    Turizm Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ATİLA YÜKSEL

  2. Anoreksiya nervoza ve bulimiya nervozada bilişsel esneklik ve santral koherensin duygu düzenleme becerileri ile ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of the relationship of cognitive flexibility and central coherence with emotion regulation skills in anorexia nervosa and bulimia nervosa

    DİREN BEZEK ÖZSOY

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Psikiyatriİstanbul Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BAŞAK YÜCEL

  3. İnsan kaynakları uygulamalarının bilgi işçilerinin duygusal bağlılığına etkisi

    The impact of human resources applications on the emotional attachment of information workers

    SONGÜL GÖKHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    İşletmeDokuz Eylül Üniversitesi

    Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SAİME ORAL

  4. İşletme yönetiminde insan kaynaklarının duygusal ve zihinsel becerilerinin yönetim başarısına etkisi ve bir uygulama

    Effect to management success of sentimental and mental talents of human source in business management and a practice

    ŞERİF SARAOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    İşletmeDumlupınar Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. AHMET KARAASLAN

  5. Ailelerin engelli çocuklarını sportif rekreasyon aktivitelerine yönlendirme nedenlerinin incelenmesi

    Examination of the reasons why families refer their disabled children to sports recreation activities

    ALİ GÖK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    SporKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEFA ŞAHAN BİROL