Hüseyin Sadettin Arel'in Durak formundaki eserlerinin makamsal analizi
Maqam analysis of the musical pieces of Hüseyin Sadettin Arel composed in the Durak form
- Tez No: 615803
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURCU AVCI AKBEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Din Musikisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
İlk örneklerine XVII. yüzyılda rastlanılan, Klâsik Türk Din Mûsıkîsinin kadim formlarından birisi olan“Durak”formu; özellikle Tekke Mûsıkîsi içerisinde-Mevlevi Ayinlerinden sonra- yapısı, muhteviyatı ve icra üslubu açısından özgün bir formdur. XX. yüzyıla kadar serbest okuma üslûbu ve meşk sistemiyle icra edilen Durak formu, bu yüzyılda M. Suphi Ezgi (1869-1962) tarafından formun kendi adıyla anılan“Durak Evferi”usûlü ile ölçülerek yazılı hâle getirilmiştir. Hüseyin Sadettin Arel (1880-1955) Klâsik Türk Din Mûsıkîsinde az sayıda örnekleri olan Durak formunu, 111 durak besteleyerek repertuar açısından daha da zenginleştirmiştir. XX. yüzyılın önemli nazariyatçı, müzikolog ve bestekârlarından biri olan Arel'in bu sayıda durak bestelemesinin yanı sıra nitelik açısından da Durak formuna büyük katkıları olmuştur. Arel'in hem nazariyat hususundaki birikimlerini bu eserlerde sergilemesi, hem de bu eserleri usûllü şekilde notaya alarak kalıcılaştırması bu katkılar arasında sayılabilir. Bugün TRT nota arşivlerinde mevcut bulunan 188 durağın 111'i Hüseyin Sadettin Arel adına kayıtlıdır. Ezgi'nin söz konusu form için yaptığı bu usûl tayinine binaen, Arel'in bestelediği 111 durağın hem makamsal açıdan çeşitliliğinin, hem de notalı olmasının, formun geçmişi içindeki en mühim revizyon olduğu söylenebilir. Bu nedenle serbest okuma üslûbu ile icra edilen bu formun kendi adındaki“Durak Evferi”usûlüyle notalanmış olmasına müteakip Arel'in de bestelediği 111 durak ile form daha da çeşitli ve zengin hale getirilmiştir. Sonuç itibariyle Hüseyin Sadettin Arel'in Durak formundaki 111 eserinden, nüshaları günümüze ulaşmış olan 108 durak, makamsal analiz yöntemi ile incelenerek değerlendirilmiş ve bu değerlendirmelerde Arel'in eserlerinde kullandığı makam geçkileri ve nazari bakış açısı çözümlenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Durak form, one of the ancient forms of Classical Turkish Religious Music, first examples of which were widely seen in the century XVII, is a unique form in terms of structure, makam, content and style of execution especially for Sufi music and after Mevlevi rituals. The Durak form which was executed generally with the free-reading style and meşk system up to the century XX, was transformed into the written form following measurement with Durak Evferi style in this century by Suphi Ezgi under his own name. Hüseyin Sadettin Arel, one of the most important theorists, musicologists and composers of the 19th century contributed greatly to the Durak form in terms of quality and number with his 111 new durak compositions, examples of which were few in Classical Turkish Religious Music. Arel not only exhibited his theoretical knowledge in these works, but also turned them into permanent artistic works. Thanks to his contributions, today 111 out of 188 duraks available in TRT (Turkish Radio and Television Corporation) archives are registered in the name of Hüseyin Sadettin Arel. Considering the method determination performed by Suphi Ezgi for the form in question, it can be said that, the most important revision in the history of this form was made through aforementioned durak forms composed and musically noted by Arel. The form which was previously executed with the free-reading style, was musically noted then with the style of Durak Evferi which made the form more diverse and rich thanks to these durak works composed by Arel. In this study, 108 surviving copies out 111 durak works of Hüseyin Sadettin Arel were examined and evaluated within the makam analysis method and the makam transitions and narrative perspectives used by Arel in these works were tried to be analyzed.
Benzer Tezler
- Prof.Dr. Alaeddin Yavaşça ve Türk müziğindeki yeri
Başlık çevirisi yok
ÜMİT ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALAEDDİN YAVAŞÇA
- Bir ilişkisel üretim süreci olarak müzikal yaratım; Abdülbâkî Nâsır Dede ve Hüseyin Sadettin Arel örneği
Musical creation as a relational production process; Examples of Abdülbâkî Nâsir Dede and Hüseyi̇n Sadetti̇n Arel
SAMİ DURAL
Doktora
Türkçe
2019
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK
- Sözlü Türk müziğinde prozodi
Prosodie in vocal Turkish music
SÜLEYMAN ERGİŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÇETİN KÖRÜKÇÜOĞLU
PROF. EROL DERAN
DOÇ. DR. METİN BALAY
- Hüseyin Sadettin Arel'in Türk makam müziğinde çok seslilik düşüncesi: 'Beşleme No. 1' eserinin analizi
Hüseyin Sadettin Arel's thought on polyphony in Turkish makam music: Analysis of 'Beşleme No. 1'
ORKUN ZAFER ÖZGELEN
Doktora
Türkçe
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖZDE ÇOLAKOĞLU SARI
DOÇ. DR. SADIK UĞRAŞ DURMUŞ
- Hüseyin Sadettin Arel'in çokseslilik üzerine olan düşünceleri ve Prelude isimli eserinin incelenmesi
Hüseyin Sadettin Arel?s ideas on polyphony and an analysis of his piece Prelude
ÖNDER ÖZKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
MüzikHacettepe ÜniversitesiKompozisyon, Koro ve Orkestra Şefliği Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. TURGAY ERDENER