Türkistan'da meydana gelen siyasi gelişmeler ve Türkistan milli ayaklanması Kırgız isyanı üzerine bir değerlendirme (16. yy. – 20. yy. arası)
The political developments ocurred in Turkestan and the Turkestan's national revolt an evaluation on Kyrgyz uprising (From the 16th to the 20th century)
- Tez No: 618623
- Danışmanlar: PROF. DR. FÜSUN KARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Türkistan, Kırgız, Çarlık Rusya, Orta Asya, Hokand, 1916 İsyanı, Basmacılar, Enver Paşa, Korbaşılar, Ceditçilik, Turkestan, Kyrgyz, TsaristRussia, Central Asia, Hocent, 1916 Rebellion, Russia, Basmacılar, Enver Pasha, Korbaşılar, Ceditçilik
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
1916 İsyanı Türkistan tarihinin en büyük trajedilerinden bir tanesidir. Çarlık döneminin baskıcı siyasetine karşı Müslüman Türklerinin en şiddetli isyanı olmuştur. Çarlık Rusya'sı Türkistan'ı önce bölgelere, sonra da eyaletlere ayırmıştır. Bölünmüş olan bu topraklara Rusları yerleştirmiştir ve bu topraklarda yeni Rusya yaratmayı amaçlamıştır. Bunun sonucunda Türkistan coğrafyasında bulunan halk uzun süre Rusya'nın sömürgeci politikası altında siyasal, sosyal, ekonomik ve idari yönde yıkımlar yaşamıştır. Birinci Dünya Savaşı esnasında İtilaf Devletleri safında giren Çarlık Rusya, Batı Cephesinde ciddi oranda kayıplar vermiştir. Ve bu durum karşısında Rusya'nın 1916 'da çıkarttığı kararname ile Türkistanlıların askeri muafiyetini kaldırarak cephe gerisine almak istemiştir. Fakat Türkler Rus hükümetinin bu çağrısını reddetmiştir. Bu durum halk nezdinde protestolara neden olmuştur. Ayaklanma ilk olarak 4 Temmuz 1916'da Hokand'ta başlamıştır. Küçük çapta başlayan isyan hareketi kısa süre içerisinde birçok bölgede yayılma alanı bulmuştur. Bu olay Kırgızistan'da ise Ürkün olarak bilinir. Rus İmparatorluğu Kırgızistan'da koloni politikasını uygulamıştır. En iyi yerler Ruslara verilmiş yerli halk kendi toprağından edilerek kırsal alanlara göç ettirilmiştir. Kırgız Türkleri Rus askerleri ve Rus yerleşimciler tarafından öldürülmüştür. Ülkenin kuzeyindeki ayaklanmacılar öldürülmüş diğer 120 bini Çin'e kaçmıştır. Ayaklanma çok ağır şekilde bastırılmış ve Türkistan halkını her açıdan çok yıpratmıştır. Bu çalışma, Türkistan Türklerinin Ruslara karşı her alandaki mücadeleleri ele almaktadır.
Özet (Çeviri)
The revolt of 1916 was one of the biggest tragedies of the history of Turkestan. This became the deadliest revolt by Muslim Turks against the authoritarian political system of Tsardom of Russia. Tsarist autocracy first divided Turkestan into regions and then split into states. This was followed by placing Russians on those lands with the aim of creating a new Russia. As a result, the people of Turkestan had to suffer the political, social, economical and governmental consequences of the oppressive ruling of Russia. Tsardom of Russia had suffered from significant losses as part of Allied powers in the Western front during the First World War. Therefore Russia passed a decree for revoking the exemption of people of Turkestan from the military service so that they could perform a rearguard action in the war. However Turks refused the call which resulted in uprisings amongst the public. The first uprising started in Hocent on the 4th July 1916. What started as a small uprising spread over a very short period of time. This is known as“Ürkün”in Krgyyzstan. Russian Empire implemented colonialism in Krgysztan. While the most fertile land was given to Russians, the local people was forced to move to rural areas. Krgyz Turks was killed by Russian soldiers along with the Russian inhabitants. The rebels from the north of the country were killed, while 120 thousand others fled to China. The revolt was ruthlessly suppressed with devastating effects on the people of Turkestan in terms of many aspects. This study discusses the struggle of the people of Turkestan against Russia in all areas.
Benzer Tezler
- Buhara Hanlığ'nın son emiri Alim Han ve Dönemi (1911-1920)
Alim Khan the last emîr of Bukhara Khanate and His Period ( 1911-1920)
NURETTİN HATUNOĞLU
- Türkistanlı Ceditçi Abdullah Avlânî - Hayatı ve Şiirleri
Abdullah Avlânî, Cedidist, from Turkestan - Life and Poems
ELMUROD KHOLMATOV
Doktora
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞUAYIP KARAKAŞ
- Doğu Buhara İstiklalcilik (Basmacılık) Hareketi (1920–1931)
East Bukhara Independence (Basmism) Movement (1920–1931)
OSMAN ŞEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN HATUNOĞLU
- Çin Halk Cumhuriyeti'nin İran'a yönelik dış politikası
People?s Republic of China's foreign policy towards Iran
MUHAMMET ALİ BAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Uluslararası İlişkilerKadir Has ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN
- Sovyetlerin Orta Asya (Türkistan)'da uyguladığı kültür politikaları (1917-1953)
Soviet's cultural politics executed Central Asia in (Turkestan) (1917-1953)
MUSTAFA KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMDİ DOĞAN