Ülkelerin insani gelişmişlik sınıflamalarının UTADIS ve sıralı lojistik regresyon modelleri aracılığıyla yeniden hesaplanması ve değerlendirilmesi
Recalculation and evaluation of human development classifciation of countries via UTADIS and ordinal logistic regression models
- Tez No: 618952
- Danışmanlar: PROF. DR. ERKAN OKTAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
Ülkelerin gelişmişlik düzeyini tek başına milli gelirdeki artışla açıklamanın mümkün olmadığını ileri süren Amartya Sen tarafından geliştirilen İnsani Gelişmişlik İndeksi, hesaplamaya sağlık, eğitim ve gelir bileşenlerini de dahil etmektedir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından ilk kez 1990 yılında hazırlanan İnsani Gelişmişlik Raporları ile sunulmaya başlanan ülkelerin İnsani Gelişmişlik İndeksi değerleri; Doğumda Yaşam Beklentisi“, ”Beklenen Okullaşma Yılı“, ”Ortalama Okullaşma Yılı“ ve ”Kişi Başına Düşen Gayri Safi Milli Gelir" olmak üzere dört kriter kullanılarak ölçülmektedir. Çalışmada, ülkeleri gelişmişlik düzeylerine göre sınıflandırmak için yukarıda belirtilen dört kritere dayalı ve 188 alternatiften oluşan bir model sunulmuştur. Ülkelerin doğru gruplamasının UTADIS yaklaşımıyla tespit edilmesi hedeflenmiş ve elde edilen sonuçlar Sıralı Lojistik Regresyon analizi ile karşılaştırılmıştır. Çalışma literatürde az bir uygulama alanına sahip UTADIS tekniğinin ülkelerin İnsani Gelişmişlik İndeksi değerlerine uygulanması açısından bir ilki temsil etmektedir. Sıralı Lojistik Regresyon analizi ile yapılan sınıflandırma, kurulan modellerin hata oranına ve tahmin gücüne göre UTADIS yaklaşımından daha iyi sonuçlar vermiştir. Ayrıca, UTADIS ve Sıralı Lojistik Regresyon analizi sonuçlarına göre birçok ülkenin sınıflandırmasının güncellenmesi gerektiği gözlemlenmiştir. Son olarak, UNDP'ye en yakın sınıflandırmayı ise Sıralı Lojistik Regresyon yöntemi vermiştir.
Özet (Çeviri)
Developed by Amartya Sen who is asserting that countries' level of development cannot be explained with only increase in national income, The Human Development Index incorporates components of health, education and income in calculation. Human Development Index values of countries, first presented with Development Reports prepared by United Nations Development Program (UNDP) in the year 1990, are measured using four criteria:“Life Expectancy at Birth”,“Expected Years of Schooling”,“Mean Years of Schooling”and“Gross national income per capita”In this study, in order to classify countries according to their level of development a model based on above-mentioned four criteria and consisting of 188 alternatives is presented. It is aimed to detect the proper grouping of countries with UTADIS approach and obtained results are compared with Ordinal Logistic Regression analysis. This study represents a first attempt in terms of applying UTADIS technique, which has a limited application in literature, for Human Development Index values of the countries. In regards of error rate and predictive power of established models, the classification made with Ordinal Logistic Regression analysis yielded better results than the UTADIS approach. In addition, according to the results of UTADIS and Ordinal Logistic Regression analysis, it is observed that the classification of many countries has to be updated. Finally, Ordinal Logistic Regression method has given the closest classification to UNDP.
Benzer Tezler
- Ülkelerin insani gelişmişlik düzeylerinin çok değişkenli istatistiksel analiz yöntemleri ile değerlendirilmesi
Evaulation of human development index levels of countries by using multivariate statistical analysis
YUNUS EMRE GÖKPINAR
- İnsani gelişmişlik seviyesi ile hibrit rejimler arasındaki ilişki
Relationship between human development level and hybrid regimes
MUHAMMED AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerGaziantep ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ FUAT GÖKÇE
- Farklı kümeleme teknikleri ile ülkelerin insani gelişmişlik endeksi verilerinin karşılaştırılmalı analizi
A comperative analysis of human development index with different cluster analysis techniques
GÜLEN ARIKAN
- Kantil regresyon modeli yardımıyla ülkelerin insani gelişmişlik indeksi üzerinde etkiliolan faktörlerin incelenmesi
An investigation of the factors which effect the countries' human development index with the help of the quantile regression model
KÜBRA AKYOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İstatistikAtatürk Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SUPHİ ÖZÇOMAK
- Türkiye ve çok yüksek insani gelişmişlik kategorisinde yer alan ülkelerin sağlık ve kaliteli yaşam göstergelerine göre kümelenmesi
Clustering Turkey and countries placed on very high development category according to health and quality life indicators
AYAZ ASLANTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sağlık Kurumları YönetimiÜsküdar ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA ALTINTAŞ