Edebiyat yoluyla halk eğitimi konusunda bir deneme (Grupla kitap okuma tartışma yönteminin bireysel gelişmeye etkisinin değerlendirilmesi)
An Essay about populer education throught literature
- Tez No: 62453
- Danışmanlar: PROF. DR. SERAP AYHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Halkla İlişkiler, Education and Training, Public Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
143 5. BOLUM ÖZET, SONUÇ VE ÖNERİLER Özet: Günümüzde, yaşamın giderek karmaşıklaşan süreçleri içinde, bireyler için öğrenme ortamlarının da giderek artan bir çeşitlilik gösterdiği açıktır. Bu çeşitlilik içinde en etkili öğrenme yollarından biri de kuşkusuz kitap okumaktır. Aslında edebiyatın, eğitimde önemli bir araç olması ve böylesi bir işlev yüklenmesi gerektiği görüşü yeni olmayıp, bu görüş tarihin çeşitli dönemlerinde değişik düşün ve eğitim akımları içinde ileri sürülmüştür. Bugün de edebiyatın toplumsal yaşamla ve dolayısıyla eğitimle içice olduğu, ama aynı zamanda eğitimde bir araç olması gerektiği yaygın olarak ileri sürülmektedir. Ne var ki, toplumumuzda okuma eylemine ve okumayı teşvik edecek ortamların geliştirilmesine yeterince önem verilmemekte; hatta okul sistemimizin yöntem ve araçlarım karekterize eden aşın tekdüzelik ve önbelirleyicilik, okul çağında bireylerin yaratıcılığının ve yeteneklerinin harekete geçirilmesine ve bunun bir aracı olarak ders kitabı dışında okumaya ilginin gelişmesine bilinçsizce engel olmaktadır. Ülkemizde, bu konuda okul dışındaki halk eğitimi kurumlarının da kayda değer bir etkinliği bulunmamaktadır. Bir edebiyat yapıtının, kendi istekleri ile biraraya getirilen bir ilgi grubu ile birlikte okunup tartışılması yöntemini temel alan ortamların bu amaçla düzenlenmesi ve katılanlara bu yönde yardımcı olunması, Batı ülkelerindeki okul- dışı eğitim kurumlarında sıkça rastlanan bir etkinlik olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde ise, böylesi etkinliklere hemen hiç başvurulmamakta; halk eğitimi144 kurumlan bünyelerinde böylesi öğrenme ortamlarının geliştirilmesi ve ilgililere açılması konusuna yabancı bulunmaktadır. İşte böyle bir gereksinimden yola çıkılarak, bu araştırmada, herhangi bir kuruma bağımlı olmaksızın, özellikleri raporda ayrıntılı olarak verilen böylesi bir grup çalışması yönteminin ülkemizde de bir okul-dışı öğrenme ortamı ve modeli olarak geliştirilmesine katkıda bulunma amacı güdülmüştür. Bu genel amaç çerçevesinde, bu çalışmada gerçekleştirilmek istenen özel amaçlar şunlar olmuştur: 1. Bir edebiyat yapıtının grupça tartışılması ve birey-grup etkileşimi aracılığıyla, bu etkinliğe kanlan gençlerin kendi çevrelerini ve dünyayı zaman ilişkileri ve ve çok yönlü etkileşimler içerisinde görüp algılamalarına; ilgi alanlarına giren konular bağlanımda kendilerine ve çevrelerine daha yansız ve önyargısız biçimde, fakat daha eleştirel, özgür ve araştırıcı bir bakış kazanarak öğrenme ufuklarının genişlemesine katkıda bulunmak, 2. Grup üyelerinin, böylesi bir çalışmanın nesneleri değil de aktif birer özneleri olacakları, kendüerinin benimseyerek ortaya koydukları amaçlar doğrultusunda grup normlarını da kengerinin oluşturacakları, özgür bir okuma- tartişma-öğrenme ortamının en uygun yöntemlerini araştırma süreci içinde geliştirmek, sınamak ve üyeler üzerindeki etkilerini değerlendirmek, 3. Grup üyelerinin, etkili bir öğrenme aracı olarak kitap okuma alışkanlığını kazanmaları ve sürdürmeleri doğrultusunda güdülenmelerine yardımcı olmak. Uygulamak bir araştırma niteliğindeki bu çalışma, bir grup çalışması olarak planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışmanın araştırma boyutunda; niteliksel araştırma teknikleri olan derinlemesine bireysel görüşmeler, grup tartışması ve katılarak gözlem tekniklerinden yararlamlrûiştir. Toplam 12 hafta süren grup çalışmasının yöntemi ve planı, araştırmacının yol göstermesiyle, grup tarafından belirlenmiş; tartışılacak edebiyat yapıtı grubun145 ortak ilgi alanına giren konular bağlamında grupça seçilmiş; ve grup süreç içerisinde kendi normlarım biçimlendirmiştir. Araştırmacı bu süreçte grubun bir üyesi olarak hareket etmeye çalışmış ve grup üzerinde baskın bir rolü olmamıştır. Değerlendirme amacıyla; üyelerin gruba katılmadan önceki ve tartışma sürecindeki durumu ile bu sürecin sonunda geldiği nokta karşılaştırılmış, ayrıca grubun kendini değerlendirmesi gözlenmiştir. Elde edilen verilerin çözümlemesinde bunları standartlaştırma yoluna genelde gidilmemiş; dolayısıyla grubun etkinliğini değerlendirme bakımından araştırma bulgularının ortaya konması ve yorumlanmasında, araştırmacı ve yardımcısının gözlemleri yanısıra grup üyelerinin yazılı yanıt ve toplantı bant kayıtlanndaki açık görüş ve değerlendirmeleri temel alınmıştır. Bu araştırmanın bulgularının, raporun kavramsal çerçevesi ile Yöntem ve Bulgular Bölümlerinde ayrıntılı olarak verdiğimiz grup çalışması süreçleri ile birlikte değerlendirilmesi, edebiyatın eğitimde üstlenebileceği rolün derinliği ve sının açısından yeterince algılanmasında önem taşıyacaktır. Bu bağlamda araştırmanın önemli bazı bulgularım şöyle özetlemek olanaklıdır: Grup çalışması boyunca genel olarak grup üyelerinin birbirleri ile olan ilişkilerinin giderek sıcaklaşarak sürdüğü, grup çalışması bitiminde birbirlerini arar hale geldikleri görüldü. Grup üyelerinin genel olarak kaynaşması sağlanırken, özelde birbirlerine açılabilme konusunda yeterli bir güvene kavuşamadıkları, bunun da muhtemelen çalışma süresinin kısalığından kaynaklandığı söylenebilir. Grup üyelerinin ilişkilerinde, gerek edebiyat yapıtı çevresinde, gerekse de çeşitli konularda, diyalog kurma becerisinde bir gelişme ve rahatlama oluştuğu gözlendi. Grup üyelerinde görülen bu gelişme ve rahatlamanın, sadece grup üyelerinin tanışıklığının varlığından kaynaklı olmayıp, grup çalışmasının genelde bir gelişme ve rahatlamayı sağladığı gözlendi.146 Grup çalışmasının, üyelerin kitap okuma merakım arttırdığı ve özelde de bazı üyelerin kitap okumadaki istekliliğini kamçıladığı anlaşıldı. Grup çalışmasının, üyelerin bireysel olarak kitap okumaya ayırdıkları süreyi arttırmasının ötesinde, kültürel birikimlerimn de artışına katkıda bulunduğu görüldü. Genel olarak üyelerde, olay ve olguları değerlendirirken, tartışırken tek boyutlu ve yanlı yaklaşılmaması gerektiği konusunda bir kam oluştu. Grup üyelerinin sosyo-ekonomik yapılarında bazı farklılıklar olmasına karşın, grubun çalışma sürecinde bu olgunun, üyeler arası ilişkilerde herhangi bir özel etki yaratmadığı görüldü. (Sosyo-ekonomik yapının yarattığı, kişilik olgusunun ortaya çıkardığı durumların bu saptamanın dışında tutulması gerekir.) Üyelerde karşı cinse ilişkin önyargılarının önemli ölçüde kırıldığı, karşı cinsi değerlendirirken daha çok düşünerek ve dikkatli yaklaşarak hareket ettikleri görüldü. Grup çalışmasının, üyelerin yaşamlarının diğer alanlarında ve geleceğe ilişkin karar vermede daha özgür, daha bilinçli bir yapıya kavuşmuş olmaları konusunda önemli ölçüde yardımcı olduğu yönünde ipuçları ortaya çıktı. Grup üyelerinde geleneksel değerler, politika, sanat, vb. gibi kavramlara ilişkin algıların değiştiği, daha önyargısız niteliğe kavuştuğu gözlendi. Grup üyelerinde, gerek edebiyat gerekse de araştırma yapıtlarının bu tür ilgi grupları tarafindandan tartışılmasının bireysel okumaya göre daha sağlıklı olabileceği konusunda bir eğilimin ortaya çıktığı anlaşıldı. Okunacak olan kitabın seçiminde, başlangıçta varolan çekimser onayın, çalışma sonucunda isabetli bir seçim yapıldığı biçiminde ortak bir görüşe kavuştuğu anlaşıldı.147 Üyelerde, bu türden grup çalışmalarında ne tür kitapların elverişli olabileceğine ilişkin bir bilincin oluştuğu gözlendi. Grubun çalışmaya başladığı ilk oturumlarda, oturumun başında ve sonunda ikili diyalogların az olduğu gözlenirken, son oturumlarda ikili diyaloglarda artış olduğu, oturumların bitiminde daha uzun süre birlikte kalındığı gözlendi. Grup üyelerinin grup çalışması süreci geliştikçe bireysel olarak kendilerini tanımada ve özelliklerini ortaya koymada daha gerçekçi hareket ettikleri gözlendi. Üyeler, kendi yetenek ve özelliklerim daha kolaylıkla farkedebildiler. Sonuç Bu çalışmanın kuramsal bölümlerinde ileri sürülen genelde eğitim, özelde halk eğitimi ile edebiyat arasındaki ilişki ve edebiyatın eğitimde olumlu açıdan etkin bir rol oynayacağı öngörüsü, araştırma ile de doğrulanmıştır. Nitekim bu araştırma, edebiyatın eğitimde hem bir araç olarak hem de doğrudan eğitici niteliğiyle işlevsel olduğu sonucunu güçlendirmiştir. Bu türden grup çalışmalarının demokratik değer ve alışkanlıkların gelişmesinde birey-toplum arasındaki dengelerin oluşmasmda ve daha özgür bireyin ortaya çıkmasında önemli olacağı anlaşılmıştır. Yapı olarak gençlerin dinamik, meraklı, ileriye açık, statükoyu kolaylıkla kabul etmeme eğilimleri nedeniyle, grubun gençlerden oluşmasının, çalışmanın verimi açısından önemli bir etken olduğu anlaşılmıştır. Bunun sonucunda; gençlerin daha sorgulayıcı ve varolan statükocu olguları reddedici, dinamik bir toplum süreci özledikleri, daha ideal değerlerle dolu oldukları gözönünde bulundurulduğunda; gençlerde daha olumlu toplum değerlerinin oluşmasına ve oluşan bu insani değerlerle birlikte toplumsallaşmalarına katkıda bulunmanın yollarından birinin de, genelde sanat ve özelde edebiyat aracılığı ile oluşturulan sosyal grupların çalışmalarının sağlanmasına önemli derecede borçlu olacağı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
I Eli ABSTRACT Beyaztaş, Kamer.“An Essay About Popüler Education through Literatüre ( Evaluation of the Effects of Reading Books with a group, on the personal Advencement )”Thesis of High Licence (Advisor, Prof. Dr. Serap Ayhan ) I-IV+16S pages, Ankara : 1997. In this text, in which the processes of research and application have been coordirated experimentally, through a literatüre text ; by constituting a discussion group including youngs ; mutually influention, self-understanding, accumulation of knowledge and by advencing creativeness of the members of the group, freedom of them has been aimed. At the same time, such a workshop has been experienced as a modal of out of school education (aut of the school) processes and depending on the acguired data, propositions have been presented inorder to prevalent the method. In the researe process, the technigues of invidual interviews, group discussions, participating observation were practised and in the theoretical section, some of the written materials were beneficed. After the announcement that researcher did constitution of a group, composed of youngs (15-25 aged ) was actualised.Before starting the study, researcher interviewed with the members.lt has reguested members to give written replies.Than, the text which has been choosen by the group was discussed.The workshop continved in the period of each week, ( one time a week )during the three months.Discussions has been recorded to the sound bands. At the end of the workshop, the members of the group were guestionnaised again ( by eliminating some of the guestions) and the written replies were expected.The situations of the members before and after the workshop were comparised.So, data have been found out. Conseguently, the research has shown that, literature has an educational effect on the attitudes and behaviours of the group members.
Benzer Tezler
- Mehmed Akif ve Tevfik Fikret'in eğitim görüşlerinin mukayesesi
Comparison of Mehmed Akif and Tevfik Fikret's views on education
GÜLSÜM ŞENBALCI
- The projection of racism in Richard Wright's Black Boy
Richard Wright 'in Black Boy ırkçılığın projeksiyon
DARBAZ AZEEZ SADEQ
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Amerikan Kültürü ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Assoc. Prof. Dr. FERMA LEKESİZALIN
- Âşık Fuat Çerkezoğlu'nun şiirlerinde yer alan eğitsel unsurlar
Educational themes in poems of Minstrel Fuat Çerkezoğlu
HATİCE GÖZÜTOK ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESRİN FEYZİOĞLU
- Tatar şair ve yazarı Abdullah Tukay'ın eserlerinden seçmeler ve bunlardaki dil özellikleri
The Selections from Tatar poet and writen Abdullah Tukay and their language specialities
MUSTAFA AKBAŞ
- Ferhan Şensoy'un metinlerinde geleneksel halk tiyatrosunun çağdaşlaştırılma biçimleri
The modernısatıon forms of the tradıtıonal public theatre in Ferhan Şensoy's plays
EBRU ARACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. FAKİYE ÖZSOYSAL