Antalya ili Konyaaltı ilçesinde yaşayan 30-65 yaş kadınların serviks kanseri erken tanısına yönelik davranışları ve ilişkili faktörler
Behavior and related factors for early diagnosis of cervical cancer in women aged 30-65 years living in Konyaalti, Antalya
- Tez No: 624677
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YONCA SÖNMEZ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: İlişkili faktörler, serviks kanseri, tarama uyumu, Cervical Cancer, Screening Compliance, Related Factors
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Ülkemizde 30-65 yaş grubundaki her kadına 5 yılda bir HPV veya Papsmear testi yapılması gerekmektedir. Çalışmada kadınların serviks kanseri tarama standartlarına uyumlarının ve ilişkili etmenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ekim 2018'de gerçekleştirilen kesitsel tipteki araştırmanın evreni Konyaaltı ilçesinde yaşayan 30-65 yaş grubundaki 44.504 kadındır. Örnek büyüklüğü prevalans %39, desen etkisi 2, sapma %5, güven düzeyi %95 alınarak 726 olarak belirlenmiştir. Küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bir kümede 10 kişi olmak üzere 73 kümede 730 kadında araştırma gerçekleştirilmiştir.Bağımlı değişkenulusal serviks kanseri tarama programına uyum olup son beş yılda tarama testi yaptıranlar uyumlu kabul edilmiştir. Bağımsız değişkenler sosyodemografik özellikler, üreme sağlığı özellikleri, bilgi testi puanları, risk faktörleri, sağlık inançlarıdır.Katılımcıların bilgi düzeylerini ölçmek amacıyla literatürden derlenen 20 soru sorulmuştur. Her doğru yanıta 1 puan verilmiştir. Serviks kanseri riski Siteman Kanser Merkezi'nin risk düzeyi belirleme programındaki değişkenlerle incelenmiştir. İnançları belirlemek için Güvenç, Akyüz ve Açıkel tarafından geliştirilmiş, geçerlilik ve güvenirliliği yapılmış beş alt boyut, 35 maddeden oluşan Serviks Kanseri ve Pap-smear Testi Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır. Anket katılımcıların onamlarının alınmasının ardından yüz yüze görüşme ve kapalı zarf yöntemiyle uygulanmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 44,61±9,59 olup %61,8'i lise ve üstü eğitimlidir. Katılımcıların %84,8'inin en uzun yaşadığı yer büyükşehir/il merkezi, %57,5'inin geliri giderine eşit olup %42,3'ü gelir getirici bir işte çalışmaktadır. Bilgi testinden alınan puan ortalaması 13,4±4,1 (0-20)'dir. Katılımcıların %30,7'sinin her gün en az bir sigara içtiği, %15,2'sinin cinsel eş sayısının 2 ve üzerinde olduğu, %7,3'ünün ilk ilişki yaşının 16 yaşın altında olduğu saptanmıştır. Yaşam boyu en çok kondom kullandığını belirten kadınların oranı %29,0'dır. Sağlık İnanç Ölçeğinden yarar ve motivasyon alt boyutundan 32,2±4,5 (8-40), engel algısı alt boyutundan 31,4±8,6 (14-70), ciddiyet algısı alt boyutundan 22,0±5,7 (7-35), duyarlılık algısı alt boyutundan 7,2±2,3 (3-15), sağlık motivasyonu alt boyutundan 9,9±2,5 (3-15) puan alınmıştır. Hayat boyu en az bir kez serviks kanseri tarama testi yaptırma %73,2 iken ulusal tarama standartlarına uyum %65,3'tür. Lojistik regresyon analizi sonucunda 60-65 yaşa göre 40-49 yaşındakilerin 2,89 kat, 50-59 yaşındakilerin 2,67 kat daha fazla tarama standardına uyduğu bulunmuştur. Düzenli jinekolojik muayeneye gitmeyenlere göre gidenlerin 3,90 kat fazla tarama programına uyduğu saptanmıştır. Bilgi testi puanının bir birim artışı taramaya uyumu 1,11 kat arttırmıştır. Engel algısı puanı bir birim arttığında taramaya uyum 0,89 kat azalmıştır. Düzenli jinekolojik muayeneye gitme alışkanlığı olmaması, 60-65 yaş aralığında olma, bilgi düzeyinin düşük, engel algısının yüksek olması tarama testine katılımı olumsuz yönde etkilemektedir. Bu risk grupları dikkate alınarak hizmetin sunulması, eğitimler yapılması önerilir.
Özet (Çeviri)
In our country, every woman in the 30-65 age group should undergo HPV or Pap-smear test at least once every 5 years. The aim of this study was to determine the compliance of women with cervical cancer screening standards and related factors. The population of the cross-sectional study performed during October 2018 was 44,504 women with age range 30-65 living in Konyaaltı. The sample size was determined as 726 with a prevalence of 39%, a pattern effect of 2, a deviation of 5%, and a confidence level of 95%. Cluster sampling method was used. Research was conducted in 730 women in 73 clusters, 10 of them were in one cluster. The dependent variable was compliance with the national cervical cancer screening program and those who had a screening test in the last five years were accepted as compatible. Independent variables were sociodemographic characteristics, reproductive health characteristics, knowledge test scores, risk factors, health beliefs. In order to measure the level of knowledge of the participants, 20 questions were collected from the literature. Each correct answer was given 1 point. The risk of cervical cancer was examined with the variables in Siteman Cancer Center's risk level determination program. Cervical Cancer and Pap-smear Test Health Belief Model Scale, which consists of five subdimensions, 35 items, which was developed, and the validity and reliability was confirmed by Guvenc, Akyuz and Acikel were used. After obtaining the consents of the participants, the questionnaire was applied by face-to-face interview and closed envelope method. The mean±standard deviation (SD) age of the participants was 44.61±9.59 and 61.8% of them were educated from high school and above. The city where the 84.8% of the participants the longest live is the metropolitan / provincial center, the income of 57.5% is equal to the expenses and 42.3% of them work in a business generating income. The mean±SD score obtained from the knowledge test was 13.4±4.1 (0- 20). It was found that 30.7% of the participants smoked at least one cigarette every day, 15.2% had 2 or more sexual partner, and the first sexual experience age was under 16 years in 7.3% of the participants. The rate of women who used mostly condoms during their lifetime was 29.0%. Benefit/motivation subscale of Health Belief Scale was 32.2±4.5 (8-40), disability perception was 31.4±8.6 (14- 70), and severity perception subscale was 22.0±5.7 ( 7-35), 7.2±2.3 (3-15) points from sensitivity perception sub-dimension and 9.9±2.5 (3-15) points from health motivation sub-dimension. A cervical cancer screening test at least once in a lifetime was 73.2%, while compliance with national screening standards was 65.3%. As a result of logistic regression analysis, between the age of 40-49 years the compliance with national screening standards was found 2.89 times higher than those of 60-65 years. Also, the compliance 2.67 times higher between the ages 50-59 years than those of 60-65 years. The compliance was found 3.90 times more in the participants attended regular gynecological examinations comparing to those who did not. One unit increase in the knowledge test score increased the compliance to the screening by 1.11 times. When the obstacle perception score increased by one unit, the compliance to the screening decreased by 0.89 times. Lack of habit of going to regular gynecological examination, the age between 60 and 65, low level of knowledge and high perception of disability affect negatively the participation in screening test. Considering these risk groups, it is recommended to providing services and trainings.
Benzer Tezler
- Incidence and prevalence of ALS in Antalya, Turkey, in 2017-2018
Antalya il merkezinde ALS insidans ve prevalans çalışması
PARVIN TAGHIYEVA
- Antalya İli Merkez Konyaaltı İlçesi'nde yaşayan 15-64 yaş kadınların osteoporoz bilgi düzeyi ve sağlık inançlarının değerlendirilmesi
The evaluation of osteoporosis knowledge and health beliefs of 15-64 years women living in Central Konyaalti District of Antalya
DAMLA SEBHAN BOZBAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Halk SağlığıAkdeniz ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RIFKI AKTEKİN
- Yaşlı bireylerde evcil hayvan tutumları yalnızlık düzeyleri ve ilişkili faktörler
Pet attitudes, loneliness levels and related factors in elderly individuals
ELİF EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk SağlığıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiYaşlı Sağlığı ve Bakımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAHŞAN ÇEVİK AKYIL
PROF. DR. FİLİZ ADANA
- Sosyal yardım politikası uygulama sisteminin, hanehalkı yararlanma düzeylerinin ve etkileyen faktörlerin araştırılması: Antalya ili kırsal alanı örneği
Investigating the social assistance policy practices and factors affecting the household benefit levels in rural areas: Case of the province of Antalya
ABDOULAZIZE HAMIDOU TAFFA
- Antalya ili merkez Konyaaltı ilçesi'nde tip 2 diyabet ve hipertansiyon prevalansının araştırılması ve erken tanı ve tarama programlarının etkinliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of type 2 diabetes and hypertension prevalance and effectiveness of early detection and screening programme in Konyaalti district, Antalya
İLKNUR SÜLEMİŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Halk SağlığıAkdeniz ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT DÖNMEZ