Yapay zeka konusunun toplumsal cinsiyet kapsamında incelenmesi
Investigation of artificial intelligence in the scope of gender
- Tez No: 625189
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇİĞDEM ŞAHİN BAŞFIRINCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halkla İlişkiler, Sosyoloji, Public Relations, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Robotik sistemler ve yapay zekâ teknolojisi bağlamında yapılan çalışmalar neticesinde robotların günlük yaşantı içerisindeki varlıkları ve görevleri artış göstermeye başlamıştır. Robot üreten bilim insanları ise robotların sosyal yaşantıya daha hızlı entegre olmaları adına onları insan formuna en yakın özelliklerde üretmeye çalışmaktadırlar. Ancak robotları insan formuna yakınlaştırma çabası, zamanla toplumsal yapı içerisindeki cinsiyet eşitsizliklerini yeniden inşa edecek şekilde ilerleyiş göstermiştir. Alanda yapılan çalışmaların sayısı arttıkça da yapay zekâ ve robotik sistemler alanlarındaki gelişmelerin toplumsal cinsiyet kodlarından etkilendiğine yönelik daha fazla veriye ulaşılmıştır. Fakat konunun önemi ile kıyaslandığında, konu kapsamında yapılan çalışmaların sayıca yetersiz olduğu görülmektedir. Türkiye'de ise konu kapsamında yapılan yayınlanmış bir çalışma bulunmamaktadır. Tüm bu verilerden yola çıkarak gerçekleştirilen bu araştırmanın amacı ise öncelikli olarak farklı meslek grupları için geliştirilmiş olan meslek robotlarına yönelik toplumsal cinsiyet algılarını ölçmektir. İkinci olarak amaçlanan ise toplumsal cinsiyet algısı olduğuna dair veriler elde edilen meslek robotlarında, bu algının cinsiyetlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın üçüncü amacı ise meslek robotlarının kişilik özellikleri yönünden değerlendirilmesi durumunda toplumsal cinsiyete dair bir algının yer alıp almadığını belirleyebilmektir. Literatürde, toplumsal cinsiyet ve yapay zekâ ilişkisine dair Türk toplum yapısı bağlamında ele alınan yayınlanmış bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada yapay zekâ kavramının toplumsal cinsiyet bağlamında ele alınması ve literatürde yer alan çalışmalardan farklı olarak konuyu meslekler bağlamında incelemesi bu araştırmanın özgün değerlerini oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında hem nicel hem de nitel tekniklerin kullanıldığı karma yöntemden faydalanılmıştır. Araştırma kapsamında geniş örneklem kitleleri ile çalışma imkânı sunması ve konu kapsamında derin ve detaylı bilgiler elde etme fırsatı sağlamasından ötürü bu çalışma kapsamında karma yöntem tercih edilmiştir. Bu çalışmanın evrenini Trabzon ilinde yer alan Trabzon Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi'nde aktif olarak öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Belirtilen üniversitelerde aktif olarak eğitimlerine devam eden öğrenciler bu araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Beklendiği gibi, bu çalışmanın bulguları, Trabzon ve Karadeniz Teknik Üniversitesi öğrencilerinin belirlenen mesleklere yönelik cinsiyetçi algılara sahip olduğunu, bu algıların kadınlar ve erkekler açısından anlamlı düzeyde farklılık gösterdiğini ve kişilik özellikleri yönünden değerlendirildiğinde de cinsiyetçi algıların var olduğunu güçlü bir şekilde ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
As a result of the studies carried out in the context of robotic systems and artificial intelligence technology, the presence and roles of robots in daily life started to increase. Scientists producing robots, on the other hand, are trying to produce robots that are closest to human form so that robots can integrate into social life faster. However, the effort to bring robots closer to human form has progressed over time to rebuild gender inequalities within the social structure. As the number of studies in the field increases, more data are available to show that developments in artificial intelligence and robotic systems are affected by gender codes. However, when compared with the importance of the subject, it is seen that the studies carried out within the scope of the subject are inadequate. In Turkey, there are no studies have been published within the scope of the subject. The purpose of this study, which is based on all these data, is to measure the gender perceptions of occupational robots that have been developed primarily for different occupational groups. The second aim is to reveal whether this perception differs according to gender in occupational robots, where data on gender perception are obtained. The third aim of the study is to determine whether there is a perception of gender in the case of evaluating occupational robots in terms of personality traits. In the literature, there is no published study on the relationship between gender and artificial intelligence in the context of the Turkish social structure. In this study, addressing the concept of artificial intelligence in the context of gender and examining the subject in the context of professions, unlike the studies in the literature, constitute the unique values of this research. The mixed method using both quantitative and qualitative techniques was used within the scope of the research. As this study provides the opportunity to work with large sample masses and provides the opportunity to obtain deep and detailed information within the scope of the study, mixed method was preferred in this study. The universe of this study is students who are actively studying at Trabzon University and Karadeniz Technical University in Trabzon. Students who continue their education actively at the specified universities are the sample of this research.
Benzer Tezler
- Exploring opinions of corporate instructional designers on their professional development and training needs
Kurumsal öğretim tasarımcılarının mesleki gelişim ve eğitim ihtiyaçları konusundaki görüşlerinin araştırılması
NAZLI GÖKALP
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ELİF ÖZTÜRK
- Toplum 5.0 kapsamında yapay zekaya dayalı reklamların tüketici temelli marka değerine etkisi üzerine bir araştırma
A study on the impact of ai-created advertisements on consumer-based brand equity in the scope of Society 5.0
ECE ERTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEVİN KARABIYIK YERDEN
- Gender bias of artificial intelligence
Yapay zekânın toplumsal cinsiyet ön yargısı
ÖZNUR HANCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
FelsefeAnkara ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLRİZ UYGUR
- Kadın imgesine bilim ile teknolojinin etkileri: Siborgfeminist sanat ve siberfeminist sanat
Effects of science and technology on woman image: Cyborgfeminist art and cyberfeminist art, postgraduate art study report
NURAN ERMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiHeykel Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. SEVAL ŞENER
- Günümüz çağdaş sanatında disiplinlerarası bir kavram olarak posthuman beden
Posthuman body as an interdisciplinary concept in today's contemporary art
MUSTAFA KEMAL YURTTAŞ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2019
FelsefeYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUAMMER FEVZİ OĞLU BOZKURT