Ortaokul Türkçe ders kitaplarının çocuk hakları açısından incelenmesi
The analysis of secondary school Turkish textbooks in terms of children's rights
- Tez No: 626302
- Danışmanlar: PROF. DR. ZİHNİ MEREY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: çocuk hakları, türkçe ders kitapları, birleşmiş milletler çocuk hakları sözleşmesi, children's rights, turkish textbooks, united nations convention on the rights of the child
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Türkçe ders kitaplarının çocuk haklarının öğretilmesinde önemli bir rolü vardır. Türkçe ders kitapları ile öğrenciler çocuk haklarını öğrenerek bu haklarını uygulama fırsatı bulurlar. Bu doğrultuda hazırlanan Türkçe ders kitapları çocuklara anadillerini öğretmenin yanında çocuk hakları eğitiminin verilmesinde de etkili öğretim araçları niteliği kazanabilirler. Bu araştırmanın amacı ortaokulda okutulan Türkçe ders kitaplarındaki yazınsal metinlerde, hazırlık sorularında, ders içi ve ders dışı etkinliklerde, değerlendirme sorularında ve görsel metinlerde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde çocuklara tanınan yaşama hakkı, gelişme hakkı, katılım hakkı ve koruma hakkının ne düzeyde yer aldığını belirlemektir. Araştırma doküman inceleme modelindedir. Bu araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın veri kaynağını ortaokulda okutulan 5, 6, 7, 8. sınıf olmak üzere dört tane Türkçe ders kitabı oluşturmaktadır. Çalışmada, ortaokulda okutulan Türkçe ders kitaplarında yer alan hazırlık soruları, yazınsal metinler, ders içi ve ders dışı etkinlikler, değerlendirme soruları ve görsel metinler çocuk hakları kapsamında incelemeye alınarak Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde çocuklara tanınan haklar belirlenmeye çalışılmıştır. Veri analizi frekans dağılımları ve yüzdelikler üzerinden yapılarak yorumlama işlemi yapılmıştır. Ortaokulda okutulan Türkçe ders kitaplarında çocuk haklarına yer verilme düzeyinin incelendiği bu çalışmanın sonucunda ilk dikkat çekici bulgu, kitaplarda çocukların gelişimsel ve yaşamsal hakları ile ilgili anlatımlara daha çok yer verilmesi iken; katılım ve koruma hakları ile ilgili anlatımlara ise daha az yer verilmiştir. Diğer bir önemli bulgu ise Türkçe ders kitaplarının yazınsal metinlerinde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde çocuklara tanınan yaşama hakkı, gelişme hakkı, koruma hakkı ve katılım hakkı ile ilgili ifadelere daha fazla yer verilirken; Türkçe ders kitaplarında önerilen ders içi ve ders dışı etkinlikler, hazırlık soruları, değerlendirme soruları ve görsel metinlerde daha az yer verildiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca Türkçe ders kitaplarında çocukların gelişim düzeyleri ve çocuk hakları konularını anlama kapasiteleri dikkate alındığında ortaokulda üst sınıflara gidildikçe çocuk hakları konularına daha fazla yer verilmesi gerekirken; böyle bir seyir izlenmediği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Turkish textbooks play an important role in teaching children's rights. With Turkish textbooks students find the opportunity to apply their rights by learning children's rights. Turkish textbooks prepared in this direction can be effective teaching tools for teaching children their mother language as well as giving children's rights education. The purpose of this research is to determine the level right of life, right of development, right of participation and protection granted to children in the United Nations Convention on the Rights of the Child in literary texts, preparatory questions, in-class and extracurricular activities, evaluation questions and visual texts in Turkish textbooks taught in secondary school. The research is in document analysis model. İn this investigate, one of the qualitative research methods content analysis method was used. The data source of the study consists of four Turkish textbooks in 5, 6, 7 and 8th grade taught in secondary school. In the study, preparatory questions, literary texts, in-class and extracurricular activities, evaluation questions and visual texts in Turkish textbooks taught in secondary school were examined within the scope of children's rights, and the rights granted to children in the United Nations Convention on the Rights of the Child were tried to be determined. Data analysis was made on frequency distributions and percentages and interpretation was done. As a result of this study, which examines the level of children's rights in Turkish textbooks taught in secondary school, the first striking finding is that the books contain more explanations about children's developmental and vital rights; statements about participation and protection rights are given less. One another important finding is that in the literary texts of the Turkish textbooks, the United Nations Convention on the Rights of the Child gives more information about the right to life, the right to development, the right to protection and the right to participation; it was concluded that lessons were given in the lesson activities, preparation questions, evaluation questions and visual texts proposed in Turkish textbooks. In addition, considering the development levels of children and their capacity to understand children's rights issues in Turkish textbooks, it is necessary to give more attention to children's rights issues when upper classes are attended in secondary school; it was observed that such a course was not followed.
Benzer Tezler
- İlkokul ve ortaokul ders kitaplarının Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin genel ilkeleri bağlamında incelenmesi
Evaluation of primary and secondary school textbooks in the context of the general principles of the Convention on the Rights of the Child
TURGUT ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN ÖNAL
- Okul yöneticileri ve velilerin Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin eğitim hakkı ile ilgili hükümlerinin uygulanmasına ilişkin görüşleri
Opinions of the school principals and parents on the provision implementation about the right of education
ONUR GÜLBAHAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN TAŞKIN
- Eğitimde ideal vatandaşlık imgesi: Sosyal bilgiler ders kitapları ile nasıl bir vatandaş yetiştirmek amaçlanıyor?
Image of ideal citizenship in education: What kind of citizen is aimed to be educated with social studies textbooks?
KUBRA BAYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KERİM ŞEN
- Çocuk kitapları aracılığıyla ortaokul öğrencilerinin hayvan haklarıyla ilgili farkındalıkları üzerine bir Çocuklar için Felsefe (P4C) araştırması
A Philosophy for Children (P4C) research on secondary school students' awareness of animal rights through children's books
HAKAN ÇİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERGİN ERGİNER
DOÇ. DR. AYSUN ERGİNER
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarının çocuğa görelik unsurları açısından incelenmesi
The examining of middle school Turkish textbooks relative to the child in terms of elements
BELGÜZAR KARAKAŞ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AÇIK