Lise öğrencilerinin algıladıkları anne-baba tutumlarına göre bilişsel esnekliklerinin ve karar verme stillerinin incelenmesi
Investigation of high school students' cognitive flexibility and decision-making styles according to perceived parental attitudes
- Tez No: 627066
- Danışmanlar: PROF. DR. BİNNAZ KIRAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin cinsiyet ve algıladıkları anne-baba tutumlarına göre bilişsel esneklik düzeyleri ile karar verme stillerinin farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırma örneklemini Mersin ili merkez ilçelerindeki ortaöğretim kurumlarında eğitimlerine devam eden ve tabakalı-oranlı örnekleme yöntemi ile seçilen 1020 (557 kadın, 463 erkek) öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilerin algıladıkları anne-baba tutumlarını belirlemek için ''Anne-Baba Tutumları Ölçeği'' (Eldeleklioğlu, 1996), bilişsel esneklik düzeylerini belirlemek amacıyla ''Bilişsel Esneklik Ölçeği'' (Çelikkaleli, 2014) ve karar verme stillerini belirlemek için ''Ergenlerde Karar Verme Ölçeği'' (Çolakkadıoğlu, 2003) kullanılmıştır. Verilerin analizinde, değişkenler arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını belirlemek amacıyla çift yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Farkın kaynağını belirlemek için Tukey testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, cinsiyet değişkeni açısından karar vermede özsaygı ve umursamazlık stili erkekler lehine; karar vermede panik stili ise kadınlar lehine anlamlı farklılık göstermektedir. Erkeklerin karar vermede özsaygıları daha yüksek bulunurken, kadınların panik karar stilini; erkeklerin ise umursamazlık karar stilini daha fazla kullandıkları görülmüştür. Algılanan anne-baba tutumları açısından karar vermede özsaygı ve ihtiyatlı seçicilik demokratik tutum lehine; karar vermede umursamazlık ve sorumluluktan kaçma otoriter tutum lehine ve karar vermede panik ise koruyucu-istekçi tutum lehine anlamlı farklılık göstermektedir. Anne-baba tutumunu demokratik algılayan öğrencilerin karar vermede özsaygılarının daha yüksek olduğu ve ihtiyatlı seçicilik karar stilini daha fazla kullandıkları bulunmuştur. Otoriter anne-baba tutum algısına sahip olan öğrencilerin umursamazlık ve sorumluluktan kaçma karar stilini; koruyucu-istekçi tutum algısına sahip olanların ise panik karar stilini daha fazla kullandıkları görülmüştür. Cinsiyet açısından öğrencilerin bilişsel esneklikleri farklılaşmazken, algılanan anne-baba tutumları açısından bilişsel esneklik demokratik tutum lehine farklılaşmaktadır. Anne-baba tutumunu demokratik algılayan öğrencilerin bilişsel esneklikleri daha yüksek bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine whether cognitive flexibility levels and decision making styles differ according to high school students' gender and parental attitudes perceived. The research sample consists of 1020 (557 female, 463 male) students who continue their education in secondary education institutions in the central districts of Mersin and selected by the stratified-proportional sampling method. In the research, to determine the parental attitudes of the students,“Parental Attitude Scale”(Eldeleklioğlu, 1996), to determine their cognitive flexibility levels“Cognitive Flexibility Scale”(Çelikkaleli, 2014) and to determine their decision styles“Adolescent Decision Making Scale”(Çolakkadıoğlu, 2003) was used. In the analysis of the data, two-way analysis of variance (ANOVA) was conducted to determine whether the difference between the variables was significant. Tukey test was used to determine the source of the difference. According to the findings obtained as a result of the research, self-esteem and complacency style in decision making in terms of the gender variable shows a significant difference in favor of men; and panic style in decision making in favor of women. While men's self-esteem is higher in decision making, it has been observed that women use panic decision style and men use complacency decision style more. In terms of perceived parental attitudes, self-esteem and prudent selectivity in decision making in favor of democratic attitude; recklessness and avoiding responsibility in decision making in favor of authoritarian attitude; and panic in decision making differs significantly in favor of protective-willing attitude. It has been found that students who perceive the parents' attitude democratically have higher self-esteem in decision making and use the prudent selective decision style more. It has been observed that students with the perception of authoritarian parental attitude use the complacency and cop out decision style, and those with the perception of protective-willing attitude use the panic decision style more. While cognitive flexibility of students does not differ in terms of gender, cognitive flexibility of them differs in favor of democratic attitude in terms of perceived parental attitudes. The cognitive flexibility of the students, who perceive their parents' attitude as democratic, has been found to be higher.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinin algıladıkları anne-baba tutumları ile kuraldışı davranışlar arasındaki ilişkinin incelenmesi (Elazığ İli örneği)
Investigation of high school students 'perceived relationship between parents attitude with i̇llegal behavi̇or (An example from Elaziğ)
ŞEYMA KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EYYÜP ÖZKAMALI
- 15-17 yaş arası lise öğrencilerinin sosyal anksiyete düzeyleri ile algıladıkları anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Research of the correlation between the social anxiety level of the high school students in the 15-17 age range and their perception of parental attitudes
YELİZ ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEBRAİL KISA
- Lise son sınıf öğrencilerinin sınav kaygılarının algıladıkları anne-baba tutumlarına göre incelenmesi
Examination of test anxiety of high school students according to their perception of parental attitudes
YUSUF ERASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİGEN KARADAYI
- Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ve algıladıkları ebeveyn tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of digital game addiction and response of high school students
BEYZANUR ENİ
- Ergenlerde davranış problemleri ve yaşam doyumunun anne baba tutumlarına göre incelenmesi
Examination of behavioural problems and life satisfaction in adolescents according to attitudes of parents
DİLER ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FULYA CENKSEVEN ÖNDER