Cumhuriyet dönemi Anadolu sahasında görme engelli âşıklar – naratif bir inceleme
Blind ashiks in the Repuplic period in Anatolia – a naratif analysis
- Tez No: 627118
- Danışmanlar: PROF. DR. MERAL OZAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Kam, baksı ve ozan geleneğinin devamı olan ve 16. yüzyılda teşekkülünü tamamladığı bilinen âşık tarzı halk edebiyatı, Türk halk edebiyatı araştırmalarının anonim halk edebiyatı ve dinî tasavvufî halk edebiyatı ile birlikte üçüncü boyutunu oluşturmaktadır. Türk kültür coğrafyasının hemen her bölgesinde âşık karakterinin özelliklerini taşıyarak enstrüman becerileri ve doğaçlama şiir kabiliyetleriyle tanınan pek çok tip ortaya çıkmıştır. Öyle ki günümüz teknolojik gelişmeleri halk edebiyatı ürünlerinin yaratma ve icra bağlamlarını dönüştürmüş olsa da bu tipler yeni bağlamlar ve kültür ortamları içerisinde görünür olmaya devam etmektedirler. Anadolu sahası halk edebiyatı çalışmalarının da önemli bir bileşeni olan âşıklar Cumhuriyet döneminden sonra da yetişmeye devam ederek geleneğin temsilcileri olmuşlardır. Sanatsal yaratım anlamında bakıldığında engelli bireylerden de âşıklık geleneğine uyum sağlayan temsilciler yetiştiği görülmektedir. Bir diğer ifadeyle işitme engelliliği dışında bedensel diğer engellilerin âşıklık geleneğinde olumsuz bir yönü bulunmamaktadır. Nitekim çalışmada eksen olarak alındığı gibi Cumhuriyet dönemi Anadolu sahası âşıklık geleneğinde 48 görme engelli âşık tespit edilmiştir. Türk halk edebiyatı araştırmaları içerisinde ilk defa uygulamaya çalışılan araştırmada Cumhuriyet döneminden sonra Anadolu sahasında yetişen görme engelli âşıklar yaşadıkları yıllara ve bölgelere; cinsiyetlerine; görme yeteneklerini kaybetme sebeplerine; eğitim durumlarına; mesleki kariyerlerine; usta-çırak ilişkilerine; mahlas alma yöntemlerine göre incelenerek âşıkların kendileri ve eserleri hakkında yapılan yayınlar ve eserlerinde işledikleri konular ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Ashik style folk literature, which is the continuation of the Kam, baksı poet tradition and known to have completed its formation in the 16th century, constitutes the third dimension of Turkish folk literature studies together with anonymous folk literature and religious mystical folk literature. In almost every region of the Turkish cultural geography, many types, known for their instrument skills and improvisational poetry abilities, have emerged with the characteristics of the ashik character. So much so that although today's technological developments have transformed the creation and performance contexts of folk literature products, these types continue to be visible in new contexts and cultural environments. The ashiks, who are an important component of the folk literature studies in the Anatolian field, continued to grow after the Republican period and became the representatives of the tradition. In terms of artistic creation, it is seen that there are representatives who adapt to the tradition of minstrelsy among disabled individuals. In other words, there is no negative aspect in the ashik tradition of physically disabled people other than hearing impairment. As a matter of fact, as the axis in study, 48 visually impaired ashiks were identified in the ashik tradition of the Anatolian field of the Republican period. The environment, which was tried to be taken into custody for the first time in Turkish folk literature researches, the visually impaired ashiks who reached Anatolian lands after the Republican period, lived in years and places; their gender; reasons for losing sight; educational status; their professional careers; saying master-apprentice; The issues that the minstrels deal with in their publications and products about themselves and their works are discussed by examining the methods of taking pseudonyms.
Benzer Tezler
- Anadolu sahası âşık edebiyatında milliyetçilik
Nationalism in minstrel literature of Anatolian field
HAKAN ALBAYRAK
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM DURBİLMEZ
- Cumhuriyet sonrası Türkiye'ye göç eden Boşnakların yeni kimlik inşası
Consturction and reconstruction of identity of Bosnian migrants in Turkey after the republic
AYSUN CELEP
- Manisa'da Cumhuriyet Dönemi eğitim yapıları (1923-1950)
Repuclic Period educutional buildings in Manisa (1923-1950)
AYŞE AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiPamukkale ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL ÖZYİĞİT