Selçuklu iktidar imgeleri
Seljuk rule images
- Tez No: 628364
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLAY BEZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Selçuklu iktidarı, hâkimiyetini tesis ettiği yüzyıllar boyunca Yakındoğu coğrafyasına damga vurmuştur. Selçuklu iktidarı damga vurduğu dönem dışında kendisinden sonra gelen Türk-İslâm iktidarlarının anlayışını da derinden etkilemiştir. Selçuklu iktidarı, Horasan'da kuruluşundan itibaren eski Türk idare gelenekleri, İslâm Dünyasının dini atmosferi ve İran devlet geleneklerinin oluşturduğu bir zemin üzerine inşa edildi. Eski Türk döneminde iktidarın meşrûiyet kaynağı temel olarak“kut”anlayışına dayanıyordu. İslâmi ve İrani terminolojide ise siyasî konjonktüre uygun olarak hukuksal biçimde formüle edilmişti. Her iktidar gibi Selçuklu iktidarı da kendi anlayışını sembollerle ifade ediyordu. Bunlar hem eski Türk iktidarının sembolleri olan otağ, kös, sancak (tuğ), ok-yay gibi kendi geleneğinden gelen; hem de Müslüman hanedanların hutbe, sikke, hilat gibi sembollerini ihtiva ediyordu. Kuruluş döneminde ülüşü yaşatan bozkırlı Selçuklu iktidarı kan bağına dayalı göçebe karakterini terk ederek; saraydan yönetilen, Fars bürokrasisine istinat eden, gulam (köle) asıllı emirlerin giderek güçlendiği bir karakter kazanmıştır. Selçuklu toprakları fetihlerle genişlerken, fethedilen topraklarda iktidar imgesi kendine has sistematik yöntemlerle yerleştirilmiştir. Askerî iktaların tevcihi, yazılı bürokrasinin geliştirilmesi, atamalar, aziller, inşa faaliyetleri (darüşşifa, medrese, cami, sur vb.), vergi sistemi, fetihler iktidar inşasının göstergeleridir. Fakat kuruluştan itibaren ortaya çıkan sistemsel sorunlar ve başka problemler Selçuklu iktidarının yıpranmasına ve neticede yıkılmasına yol açmıştır. İktidardan uzaklaştırılan göçebe Türkmen kitleleri, İslâm dünyasının lideri halifeyle Selçuklu sultanlarının iktidar mücadeleleri, hanedan mensuplarının taht kavgaları, emir ve atabeklerin nüfuz alanlarını iktidar aleyhine genişletmeleri; Harizmşah ve Moğol tehditleri bu problemlerin en önemlileri olarak ortaya çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
Seljuk rule, when it established its domination during the centuries left its mark on geography of the Near East. Beyond that era it has deeply affected next Turkish-Islamic states concept of rule also. Since the establishment of Seljuk rule in Khorasan, it was built on a base of ancient Turkish governance traditions, the religious atmosphere of the Islamic world and Iranian governmental traditions. Source of legitimacy of power in old Turkish era, was mainly based on sense of“kut”. Also, in Islamic and Iranian terminology, it had been legally formulated in accordance political conjuncture. Like every political power, Seljuk rule denoted its concept of power with symbols. These were based on symbols adopted by Muslim dynasties (like khutbah, coin, caftan), as well as old Turkish state symbols.(like state tent, drum-kus, sanjak, arrow-bow). Seljuk rule concept had ülüş in establishment era. Afterwards, it left nomadic character based on blood relation. It adopted a new character, which slave origin emirs getting stronger, governed from palace based on Persian bureaucracy. While Seljuk lands expanding by conquests, image of power in conquered lands was settled by its own systematic methods. Military iqta, development of written bureaucracy, assignments, dismissals, construction activities (hospital, madrasah, mosque, castle walls etc.), tax system, conquests are indicators of power building. However, some systematic issues and other problems from the very beginning worn out Seljuk rule and led its fall. The most important of these problems were Nomadic Turkmen masses who moving away from power, the power struggle between caliphate and Seljuk power, struggles between members of dynasty, struggles for influence between emirs, Kharzemshah and Mongols threats.
Benzer Tezler
- Müslüman-Haçlı denkleminde bir düzen arayışı: Belek B. Behram (1094-1124)
The search for an order in the Muslim-Crusader equation: Belek B. Behram (1094-1124)
İSHAK KILIÇ
- Türkiye Selçuklu devlet adamlarından Sadeddin Köpek ve faaliyetleri
Turkish Seljuks stateman sa'ad al-din köpek and his actions
İSMAİL KARAKOÇ
- Türkiye Selçuklu Devletindeki saltanat mücadelelerinde Moğolların etkisi(1243-1277)
Impact of the Mongols in the struggle of reign of Turkey Seljuk State (1243-1277)
SADIK PİŞTAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN DOĞAN
- Türkiye Selçukluları Ve Beylikler Döneminde ahiler ve iktidar
Ahis and power the Turkish Seljuks And Principalities Period
SÜLEYMAN TINAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL RAMAZAN HAYKIRAN