Eski Türkçede yön ifadeleri
Directional expressions in old Turkic
- Tez No: 628894
- Danışmanlar: PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: yön ifadeleri, Eski Türkçe, lokal durum ekleri, sontakılar, mekân zarfları, directional expressions, Old Turkic, local case suffixes, postpositions, local adverbs
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Köktürk, Uygur ve Karahanlı Türkçesinin ilk metinlerinin oluşturduğu Eski Türkçenin sınırlarını belirlediği bu çalışmada bu döneme ait yön bildiren ifadeler sözcüksel, biçimbirimsel ve biçim-sözdizimsel olarak incelenmiştir. Buradaki sözcüksel ifadeler bünyesinde sadece zarfları ve sontakıları barındırmaktadır. Zarflar incelenirken coğrafi ve coğrafi olmayan yönler olarak iki farklı başlık altında, sontakılar ise durum ekleriyle birlikte kullanımları ele alınmıştır. Eski Türkçe döneminde dört farklı lokal durum eki tespit edilmiş olup bu eklerin metinlerdeki kullanımları yeniden değerlendirilmiş ve ayrı ayrı örneklendirilerek gösterilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada, yön bildiren sözcüklerin farklı dönemlerde aynı şekilde yazılmalarına rağmen farklı anlamlar taşıyabileceği ve Eski Türkçede lokal durum eklerinin kullanımı için kesinlikle bir senkretizmden bahsedilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır. Ayrıca belirtilen işlevler göz önünde bulundurulduğunda yeni durum eklerinin kullanılması varılan sonuçlar arasındadır.
Özet (Çeviri)
In this study, which determined the boundaries of Old Turkic by the first texts of Köktürk, Uighur and Qarakhanid; directional expressions of this period were analyzed as lexically, morphologically and morpho-syntactic. The lexical expressions here contain within itself adverbs and postpositions. While examining the adverbs, the geographical and non-geographical directions are handled under two different titles, while postpositions together with the use of the case suffixes. During the old Turkic, four different local case suffixes were identified and their use in the texts was re-evaluated and tried to be shown by sampling separately. In this study, it has been revealed, directional words may have different meanings although they spelling the same way in different periods and a syncretism must be mentioned for the use of local case suffixes in Old Turkic. Additionally, considering the functions mentioned, the use of new case suffixes is among the conclusions.
Benzer Tezler
- Eski Türkçede fiillerin istemi (Valenz)
Valency of verbs i̇n old Turki̇c (Valenz)
İPEK İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERPİL ERSÖZ
- Orta Türkçede isim çekim eklerinin kullanılış şekilleri ve fonksiyonları
Usage ways and functions of noun's infexional affixes in middle Turkish
BURHAN BARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MÜNİR ERTEN
- Niyâzi-i Mısri'nin Dîvân-ı İlâhiyât eserindeki isim hâl ekleri
Başlık çevirisi yok
ASIM GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN AYDIN
- Zamirlerin tarihsel gelişimi
The Historical development of pronouns
MUHAMMET KARAATMACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEVLÜT ERDEM
- Mustafa Behcet'in telhîs şerhi: Behcetü'l-Erîb (İnceleme-çeviri yazılı metin)
Mostafa Bahcat's talkhis commentary: Bahcat al-Arîb (Analysis-transcription)
DERYA ADALAR SUBAŞI
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA SABİHA KUTLAR OĞUZ