Mustafa Behcet'in telhîs şerhi: Behcetü'l-Erîb (İnceleme-çeviri yazılı metin)
Mostafa Bahcat's talkhis commentary: Bahcat al-Arîb (Analysis-transcription)
- Tez No: 734748
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA SABİHA KUTLAR OĞUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 423
Özet
Siraceddin es-Sekkâkî'nin, Miftâhu'l-'Ulûm adlı Arapça eserinin meânî ve beyân bilimlerini ele aldığı üçüncü bölümü daha sonra yazılacak eserler için temel oluşturmuştur. Eserin bu üçüncü bölümünü açıklamak üzere birçok şerh yazılmış, bunlardan Hatîb el-Kazvînî tarafından yazılan Telhisu'l-Miftâh adlı çalışma en çok dikkat çekeni olmuş, farklı dillere tercüme ve şerh edilmiş, bunun yanı sıra başka bağımsız çalışmalar da yapılmıştır. Osmanlı dönemi 20. yüzyıl âlimlerinden Mustafa Behcet b. Muhammed Sâlim tarafından yazılan Behcetü'l-Erîb fì Şerh-i Telhisi'l-Hatîb adlı eser Telhîs'in Osmanlı Türkçesi ile yazılmış mensûr bir şerhidir. Eserin el yazması tek nüshası Milli Kütüphane Yz A 4449 numarada kayıtlıdır. Eser, verdiği farklı örnekler ve şârihin yaptığı yorumlarla dönemin belâgat çalışmalarına ışık tutar niteliktedir. Tezin giriş bölümünde, Arap edebiyatında belâgat eserlerinin tarihsel süreçteki görünümleri, Arap belâgat ilmine yön yeren belli başlı belâgat âlimleri ve eserleri hakkında bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde Miftâhu'l-'Ulûm'un yazarı es-Sekkâkî ve Telhîsu'l-Miftâh'ın yazarı elKazvînî, hayatları, edebî kişilikleri ve eserleri hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. İkinci bölüm Telhîsu'l-Miftâh üzerine yapılan Arapça ve Türkçe çalışmaların incelenmesine ayrılmıştır. Üçüncü bölümde incelenen el yazması şerhin yazarı Mustafa Behcet ve eserleri ele alınmış, yazma eserin teknik, dil ve imla özellikleri, içeriği, şârihin eserde izlediği şerh metodu gibi alt başlıklarla eser daha detaylı bir incelemeye tabi tutulmuştur. Tezin dördüncü bölümünde çeviri yazılı metnin okunmasında takip edilen yol ve çeviri yazılı metin verilmiş, metindeki Arapça bölümler sayfa altı dipnotlarda Türkçeye çevrilmiştir. Ayrıca metinde bahsi geçen kişi ve eser adları tezin sonunda yer alan açıklamalı sözlük içinde alfabetik olarak verilmiştir. Tez, Türkçe belâgat çalışmaları içinde Telhîsu'l-Miftâh adlı eserin hiç bilinmeyen yeni bir Türkçe şerhini araştırmacılara sunmaktadır. Anahtar Sözcükler es-Sekkâkî, Miftâhu'l-'Ulûm, el-Kazvînî, Telhîsu'l-Miftâh, Mustafa Behcet, Behcetü'lErib, şerh
Özet (Çeviri)
The third chapter of Siraceddin es-Sekkâkî's Arabic work Miftâh al-'Ulûm, which deals with the sciences of meaning and expression, formed the basis for many works to be written later. The work called Talkhis al-Miftâh written by Hatîb el-Kazvînî has been the most remarkable of them. One of the 20th century scholars of the Ottoman period, Mostafa Bahcat b. Mohamed Sâlim and his work named Bahcat al-Arîb is one of Talkhis's commentaries written in Ottoman Turkish. The only manuscript copy of the work is registered at the National Library Yz A 4449. In the work, it has been tried to shed light on the rhetoric studies of the period. In the introduction part of the thesis, information about the rhetoric works in Arabic literature in the historical process and the main rhetoric scholars and their works are given. In the first part of the thesis, detailed information is given about the lives, literary personalities and works of es-Sekkâkî, the author of Miftâh al-'Ulûm, and el-Kazvînî, the author of Talkhis al-Miftâh. The second part of the thesis is devoted to the examination of Arabic and Turkish studies on Talkhis al-Miftâh. In the third chapter, the author of the manuscript Mostafa Bahcat and his works were examined also the technical and orthographic features of the manuscript, its content, and the commentary method followed by the poet are given. In the fourth part of the thesis, the translated text is given. The names of the people and works mentioned in the text are given alphabetically at the end of this part too. So this thesis presents a new Turkish commentary of Talkhis al-Miftâh. Key Words es-Sekkâkî, Miftâh al-'Ulûm, al-Kazvînî, Talkhis al-Miftâh, Mostafa Bahcat, Bahcat alArîb, commentary
Benzer Tezler
- Hezâr Esrâr adlı tıp kitabının latin harflerine aktarılması ve tasnif çalışması
Transferring the medicine book called 'Hezâr Esrâr' i̇nto latin alphabet and classification studies
FIRAT TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN BEHCET SAZYEK
- Hekim Mustafa Efendi'nin Mebâhis-i Emrâz'ı (Metin-inceleme-sözlük)
Hekim Mustafa Efendi's Mebâhis-i Emrâz (Text-analyze-index)
FATMA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Deontoloji ve Tıp TarihiSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELEK DİKMEN
- Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi'nin tıp tarihindeki yeri, Tertîb-i Eczâ, Kolera Risalesi, Çiçek Aşısı Risalesi, Ruhiye risalesi adlı eserlerinin transkripsiyon ve değerlendirmesi
The place of Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi in the tip history Tertîb-i Eczâ, Kolera Risalesi, Çiçek Aşisi Risalesi, Ruhiye Risalesi adli eserlerinin transkripsiyon
TUNCAY PEKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Deontoloji ve Tıp TarihiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM AYKUN
- Mustafa Behcet Efendi ve 'Târîh-i Mısır' adlı tercümesi (İnceleme ve metin)
Mustafa Behcet Efendi and his translation, 'Târîkh-i Mısır' (Analysis and text)
HANDE MELİHA İÇAÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Tarihİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN SARIKAYA
- Shigella sonnei ile infekte edilen immünsüprese ratlarda saccharomyces boulardii'nin tedavi edici etkisi ve translokasyonun araştırılması
Theurapeutic effect of saccharomyces boulardii in shigella sonnei infecction and translocation in immunosupressed rats
MUSTAFA BEHÇET
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
MikrobiyolojiDüzce ÜniversitesiMikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. DEMET KAYA