Psikiyatrik belirtiler ile belirsizliğe tahammülsüzlük ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkide deneyimsel kaçınmanın aracı rolü
The mediating role of experiential avoidance in the relationship between psychiatric symptoms, intolerance of uncertanity and perfectionism
- Tez No: 631626
- Danışmanlar: PROF. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Deneyimsel Kaçınma, Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Mükemmeliyetçilik, Psikiyatrik Belirtiler, Tanılar Üstü Yaklaşım, Experiential Avoidance, Intolerance of Uncertainty, Perfectionism, Psychiatric Symptoms, Transdiagnostic Approach
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Bu çalışmada psikiyatrik belirtiler ile belirsizliğe tahammülsüzlük ve olumsuz mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkide deneyimsel kaçınmanın aracı rolü yapısal eşitlik modeliyle sınanmıştır. Araştırma panik bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, agorafobisi, özgül fobi hastalık kaygısı, majör depresyonu, komorbid anksiyete ve depresyon veya tanımlanmamış diğer bir kaygı bozukluğu tanılarına sahip olan 18-65 yaş aralığında 221 gönüllü katılımcı ile yürütülmüştür. Sonuçlar deneyimsel kaçınmanın psikiyatrik belirtiler ile belirsizliğe tahammülsüzlük ve olumsuz mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkiye tümden aracılık ettiğini göstermiştir. Belirsizliğe tahammülsüzlük ve olumsuz mükemmeliyetçilik arttıkça deneyimsel kaçınmanın arttığı, artan deneyimsel kaçınmanın da psikiyatrik belirtileri arttırdığı görülmüştür. Modelin deneyimsel kaçınmadaki varyansın %55'ini açıkladığı; psikiyatrik belirtilerdeki varyansın da %63'ünü açıkladığı bulunmuştur. Çalışma bulguları deneyimsel kaçınmanın tanılar üstü özelliğini desteklemiş ve deneyimsel kaçınmanın çeşitli psikopatolojiler ve klinik özellikler ile yakından ilişkili olduğunu göstermiştir. Klinik değerlendirmelerde ve tedavide deneyimsel kaçınmanın odağa alınmasının tedavilerin etkisini arttıracağı düşünülmektedir. Araştırma bulguları ilgili alan yazın ışığında tartışılarak klinik uygulamalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the mediating role of experiential avoidance in the relationship between psychiatric symptoms and intolerance of uncertainty and maladaptive perfectionism was examined using the structural equation model. The study was conducted with 221 volunteering participants aged 18-65 years who were diagnosed with panic disorder, generalized anxiety disorder, obsessive compulsive disorder, social anxiety disorder, post-traumatic stress disorder, agoraphobia, specific phobia, illness anxiety, major depression, comorbid anxiety depression and other-specified anxiety disorder. The results showed that experiential avoidance fully mediated the relationship between psychiatric symptoms and intolerance to uncertainty and maladaptive perfectionism. An increase in intolerance of uncertainty and maladaptive perfectionism resulted in an increase in experiential avoidance, which led to an increase in psychiatric symptoms. The model explained 55% of the variance in experiential avoidance and 63% of the variance in psychiatric symptoms. These findings supported the transdiagnostic role of experiential avoidance and showed that experiential avoidance is closely related to various psychopathologies and clinical problems. These findings suggested that a focus on experiential avoidance in clinical evaluations and treatment will increase the efficacy of treatments. The research findings were discussed in the context of the literature and recommendations were offered for clinical practice.
Benzer Tezler
- Erken dönem uyum bozucu şemalar ile romantik ilişki ve partner odaklı obsesif-kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide, mükemmeliyetçilik ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün aracı rolü
The mediating role of perfectionism and intolerance of uncertainity in the relationship between early maladaptive schemas and relationship and partner related obsessive-compulsive symptoms
BELİZ TOROSLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiBaşkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKAN CEM ÇIRAKOĞLU
- İlı̇şkı̇ doyumu ile belı̇rsı̇zlı̇ğe tahammülsüzlük, mükemmelı̇yetçı̇lı̇k ve obsesı̇f kompulsı̇f belı̇rtı̇ler arasındakı̇ ilı̇şkı̇nı̇n incelenmesı̇
Assessing the relationship between relationship satisfaction and intolerance of uncertainty, perfectionism, and obsessive-compulsive symptoms
NESLİNUR BİRLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikiyatriAntalya Bilim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR AVCİL
- Obsesif-kompulsif bozukluk ve majör depresif bozuklukta ortak yatkınlık faktörlerinin incelenmesi: Tanılar üstü hiyerarşik bir model önerisi
Investigation of common vulnerability factors in obsessive-compulsive disorder and major depressive disorder: A transdiagnostic hierarchical model suggestion
SERVET KAÇAR BAŞARAN
- Pandemi sürecinde yetişkinlerin öz şefkat ve duygu düzenleme becerilerinin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri ve psikolojik semptomları ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of adults self-compassion and emotional regulatory skills and the connection of uncertainty integration and psychological symptoms in the pandemic process
ECE SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAL ERZİNCAN
- Klomipramin kullanan hastalarda tedavi yanıtının 5ht2a (RS6313) ve serotonin taşıyıcı protein geni (5-HTT / RS25531) polimorfizmleriyle ilişkisi
Association of 5ht2a (RS6313) and serotonine transporter protein gene (5HTT/RS25531) polymorphisms with treatment response in clomipramine-treated patients
BÜŞRA YALÇINKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BORA BASKAK