Geri Dön

Psikiyatrik belirtiler ile belirsizliğe tahammülsüzlük ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkide deneyimsel kaçınmanın aracı rolü

The mediating role of experiential avoidance in the relationship between psychiatric symptoms, intolerance of uncertanity and perfectionism

  1. Tez No: 631626
  2. Yazar: GİZEM GERDAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Deneyimsel Kaçınma, Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Mükemmeliyetçilik, Psikiyatrik Belirtiler, Tanılar Üstü Yaklaşım, Experiential Avoidance, Intolerance of Uncertainty, Perfectionism, Psychiatric Symptoms, Transdiagnostic Approach
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 160

Özet

Bu çalışmada psikiyatrik belirtiler ile belirsizliğe tahammülsüzlük ve olumsuz mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkide deneyimsel kaçınmanın aracı rolü yapısal eşitlik modeliyle sınanmıştır. Araştırma panik bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, agorafobisi, özgül fobi hastalık kaygısı, majör depresyonu, komorbid anksiyete ve depresyon veya tanımlanmamış diğer bir kaygı bozukluğu tanılarına sahip olan 18-65 yaş aralığında 221 gönüllü katılımcı ile yürütülmüştür. Sonuçlar deneyimsel kaçınmanın psikiyatrik belirtiler ile belirsizliğe tahammülsüzlük ve olumsuz mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkiye tümden aracılık ettiğini göstermiştir. Belirsizliğe tahammülsüzlük ve olumsuz mükemmeliyetçilik arttıkça deneyimsel kaçınmanın arttığı, artan deneyimsel kaçınmanın da psikiyatrik belirtileri arttırdığı görülmüştür. Modelin deneyimsel kaçınmadaki varyansın %55'ini açıkladığı; psikiyatrik belirtilerdeki varyansın da %63'ünü açıkladığı bulunmuştur. Çalışma bulguları deneyimsel kaçınmanın tanılar üstü özelliğini desteklemiş ve deneyimsel kaçınmanın çeşitli psikopatolojiler ve klinik özellikler ile yakından ilişkili olduğunu göstermiştir. Klinik değerlendirmelerde ve tedavide deneyimsel kaçınmanın odağa alınmasının tedavilerin etkisini arttıracağı düşünülmektedir. Araştırma bulguları ilgili alan yazın ışığında tartışılarak klinik uygulamalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

In this study, the mediating role of experiential avoidance in the relationship between psychiatric symptoms and intolerance of uncertainty and maladaptive perfectionism was examined using the structural equation model. The study was conducted with 221 volunteering participants aged 18-65 years who were diagnosed with panic disorder, generalized anxiety disorder, obsessive compulsive disorder, social anxiety disorder, post-traumatic stress disorder, agoraphobia, specific phobia, illness anxiety, major depression, comorbid anxiety depression and other-specified anxiety disorder. The results showed that experiential avoidance fully mediated the relationship between psychiatric symptoms and intolerance to uncertainty and maladaptive perfectionism. An increase in intolerance of uncertainty and maladaptive perfectionism resulted in an increase in experiential avoidance, which led to an increase in psychiatric symptoms. The model explained 55% of the variance in experiential avoidance and 63% of the variance in psychiatric symptoms. These findings supported the transdiagnostic role of experiential avoidance and showed that experiential avoidance is closely related to various psychopathologies and clinical problems. These findings suggested that a focus on experiential avoidance in clinical evaluations and treatment will increase the efficacy of treatments. The research findings were discussed in the context of the literature and recommendations were offered for clinical practice.

Benzer Tezler

  1. Erken dönem uyum bozucu şemalar ile romantik ilişki ve partner odaklı obsesif-kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide, mükemmeliyetçilik ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün aracı rolü

    The mediating role of perfectionism and intolerance of uncertainity in the relationship between early maladaptive schemas and relationship and partner related obsessive-compulsive symptoms

    BELİZ TOROSLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiBaşkent Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OKAN CEM ÇIRAKOĞLU

  2. İlı̇şkı̇ doyumu ile belı̇rsı̇zlı̇ğe tahammülsüzlük, mükemmelı̇yetçı̇lı̇k ve obsesı̇f kompulsı̇f belı̇rtı̇ler arasındakı̇ ilı̇şkı̇nı̇n incelenmesı̇

    Assessing the relationship between relationship satisfaction and intolerance of uncertainty, perfectionism, and obsessive-compulsive symptoms

    NESLİNUR BİRLİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriAntalya Bilim Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR AVCİL

  3. Obsesif-kompulsif bozukluk ve majör depresif bozuklukta ortak yatkınlık faktörlerinin incelenmesi: Tanılar üstü hiyerarşik bir model önerisi

    Investigation of common vulnerability factors in obsessive-compulsive disorder and major depressive disorder: A transdiagnostic hierarchical model suggestion

    SERVET KAÇAR BAŞARAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiEge Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALUK ARKAR

  4. Pandemi sürecinde yetişkinlerin öz şefkat ve duygu düzenleme becerilerinin belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyleri ve psikolojik semptomları ile ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of adults self-compassion and emotional regulatory skills and the connection of uncertainty integration and psychological symptoms in the pandemic process

    ECE SAVAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Psikolojiİstanbul Kent Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAL ERZİNCAN

  5. Klomipramin kullanan hastalarda tedavi yanıtının 5ht2a (RS6313) ve serotonin taşıyıcı protein geni (5-HTT / RS25531) polimorfizmleriyle ilişkisi

    Association of 5ht2a (RS6313) and serotonine transporter protein gene (5HTT/RS25531) polymorphisms with treatment response in clomipramine-treated patients

    BÜŞRA YALÇINKAYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriAnkara Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BORA BASKAK