Tarihi kent mekanlarını kullanıcısıyla birlikte korumak: Yenikapı Yalı Mahallesi örneği
Conserving historical city spaces renewed their users: Yenikapı Yalı Neighborhood example
- Tez No: 633217
- Danışmanlar: PROF. DR. SIRMA TURGUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Yalı mahallesi, kentsel yenileme, 5366 sayılı kanun, yenileme alanı, yere bağlılık, Yalı neighborhood, urban renewal, law no. 5366, renewal area, place attachment
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Koruma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Çalışma alanı olarak belirlenen Yenikapı Yalı Mahallesi, tarihi miras değeri olan konut yapıları ve sokak dokusunu koruyarak günümüze kadar gelmiş, mahalle yaşantısının devam ettiği konut ve çevresinde bulunan ticaret, imalat ve depo alanlarından oluşan bir bölgedir. Bu bölge zaman içerisinde fiziksel yıpranma ve köhneme sürecine girmiş yapıları ile“5366 Sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkındaki Kanun”kapsamında uygulanan yenileme projelerinin ilgi alanına girmiştir. Yalı mahallesinin de içinde bulunduğu Yenikapı bölgesi“5366 Sayılı Kanun”kapsamında, 13.09.2006 tarihli resmi gazetede yayınlanan 2006/10961 numaralı Bakanlar Kurulu Kararı ile“Yedikule Yenikapı III. Etap”adı altında“Yenileme Alanı”olarak ilan edilmiştir. Yenileme Avan Projesi ve Tarihi Yarımada 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım Planı'nda Yalı Mahallesi için ticaret, turizm ve ev pansiyonculuğu işlevleri verilmiştir. 05.07.2005 tarihinde yürürlüğe giren“5366 Sayılı Kanun”özellikle kent merkezlerinde, tarihi kent dokusuyla ön plana çıkan ve yoğun dönüşüm baskısı altında bulunan alanların dönüşüm sürecini hızlandırmak için yasal bir zemin oluşturmaktadır.“5366 Sayılı Kanun”kapsamında yenileme alanı olarak ilan bölgelerde, plan kararları doğrultusunda yaşanan fizik mekandaki değişim ve dönüşümler, bu alanlardaki mevcut tarihi kent dokusu ve sivil mimari birikimin yok olmasına neden olacak niteliktedir. Diğer yandan fizik mekandaki bu yeni oluşum özellikle kiracılardan oluşan yoksul kesimler için dezavantaj yaratmakta ve çoğunlukla kullanıcıların bölgeyi terk etmeleriyle sonuçlanmaktadır. Ülkemizde 5366 sayılı kanunla uygulanıp, sonuçlarını gördüğümüz Tarlabaşı ve Sulukule gibi örnekler yukarıda sayılan fiziksel ve sosyal değişimleri yaşamıştır. Yenikapı Yenileme Alanı Projesi henüz hayata geçirilmediğinden bölgenin nasıl bir dönüşüme uğrayacağı şu an bilinmemektedir. Ancak uygulanmış projelerde yaşanan sorunlar, tehditler ve değişimlerin bu bölge için de yaşanacağı tahmin edilmektedir. Çalışmanın amacı; mahallede yaşayanların, burayı barınmanın yanı sıra üretim ve sosyal etkileşim amacıyla kullanmaya devam etmelerini ve mahallede kalma isteklerini özetle“yere bağlılıklarını”bir potansiyel olarak değerlendirip planlama sürecine katılmalarını sağlamak ve bölge için öngürülen ticaret, turizm, ev pansiyonculuğu gibi işlevlerin bölge halkı için istihdam yaratmasını sağlayacak bölgeye özel çözümler getirmektir. Bu bağlamda, kentsel yenilemeye konu olan tarihi kent mekanlarında, kullanıcısıyla beraber yerinde bir dönüşüm yaşanabilir mi sorusunu Yalı Mahallesi örneği kapsamında irdelemek bu tez çalışmasının ana konusudur.
Özet (Çeviri)
The area of Yenikapı Yalı Neighborhood determined for this study is a region conserving the urban fabric and residential buildings of historical value survived till the present day with a continuing neighborhood life and commercial, manufacturing and warehouse areas around. This region fell within the scope of the renewal projects implemented under the“Law No. 5366 on the Conservation and Survival of Worn Historical and Cultural Immovable Assets”for the buildings which are in the the process of physical wear and tear. Within the scope of the Law No. 5366, the Yenikapı region, including the Yalı Neighborhood, was declared as a renewal area under the name of“Yedikule-Yenikapı 3rd stage”with the decision of the Council of Ministers numbered 2006/10961 published in the Official Newspaper dated 13.09.2006. Renewal Preliminary Project and the 1/5000 scaled Conservation Master Plan of the Historic Peninsula provide trade, tourism and home boarding functions for the Yalı Neighborhood. The Law No. 5366, which entered into force on 05.07.2005, provides a legal basis for accelerating the transformation process of the areas that come to the fore with the historical urban fabric and are under the pressure of intense transformation. The changes and transformations in the physical space in accordance with the plan decisions in the regions declared as a renewal area within the scope of Law No. 5366, will cause the destruction of the existing historical urban fabric and civil architectural accumulation in these areas. On the other hand, this new formation in the physical space creates disadvantages, especially for the poor of the tenants, and often results with abondonment of the neighborhood residents from the region. In our country, examples such as Tarlabaşı and Sulukule, which have been implemented by Law No. 5366, have showed the physical and social changes mentioned above. Since the Yenikapı Renewal Area Project has not been implemented yet, it is not known at present how the transformation of the region will occur. However, the problems, threats and changes experienced in the implemented projects are expected to be experienced in this region as well. The aim of the study is to provide neighborhood residents to continue using this place for production and social interaction as well as the need for housing participating in the planning process evaluating their willingness to stay in the neighborhood, their“place attachment”as a potential, and to offer solutions to provide employment functions for the region, such as trade, tourism, home boarding. In this context, it is the main subject of this thesis to examine the question of whether there is an“in-place transformation with the user”for the historical urban spaces which are subjects to urban renewal within the example of Yalı Neighborhood.
Benzer Tezler
- Turizm ve müzeleştirme bağlamında tarihi çevrelerde gündelik yaşam: Antalya Kaleiçi örneği
Daily life in historical environments in the context of tourism and museumization: Antalya Kaleiçi case
FUNDA GÜLLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OYA AKIN
- Sinematik şehirler ve Kapadokya / Asmalı Konak örneği
Cinematic cities, Kapodokya / the film 'Asmalı Konak' as example
ŞEBNEM ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- Mekansal adaptasyonun uygulama alanı olarak Covid-19 pandemisi sonrası yapılı çevre tasarımında öne çıkan kavram ve yaklaşımlar
Prominent concepts and approaches in built environment design after the Covid-19 pandemic as a field of application of spatial adaptation
AYŞE BARUTÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkBursa Uludağ ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEBLA ARIN ENSARİOĞLU
- Bellek-mekân ilişkisi bağlamında anı mekânlarının değerlendirilmesi ve korunması: Muğla Menteşe tarihi kentsel doku
Evaluation and conservation of the memoryscapes in the context of memory-space relations: Muğla Menteşe urban historic fabric
FERAN ÖZGE GÜVEN ULUSOY
Doktora
Türkçe
2021
MimarlıkEskişehir Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY ÖZASLAN
- Yaşamsal konfor bağlamında sürdürülebilir konaklama mekânlarının tasarımı için bir model önerisi
A model proposal for the design of sustainable accommodation spaces in the context of living comfort
HALİL İBRAHİM TAKIL