Sprachlernberatung in der Deutschlehrerausbildung schreiben im fokus
Alman dili eğitiminde yazma odaklı yabancı dil öğrenme danışmanlığı
- Tez No: 633288
- Danışmanlar: PROF. DR. HANDAN KÖKSAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Yabancı dil öğrenme danışmanlığı, Öğrenme stratejileri, Özerk öğrenme, Dil bilinci
- Yıl: 2020
- Dil: Almanca
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 427
Özet
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yıllarda yabancı dil eğitimine önem verilmektedir. Araştırmacılar son zamanlarda daha etkin bir dil öğretimi için birçok çağdaş dil öğrenme yöntem ve tekniğini benimsemiştir. Bu doğrultuda öğrencilerin yabancı dil öğretiminde bir 'dil bilincinin' oluşması gerekmektedir. Bu bilincin bireyde oluşabilmesi için bireyin yaşam boyu öğrenme ilkesi sürecinde özerk öğrenme bağlamında dil öğrenme stratejilerini de bilmesi ve doğru uygulaması beklenmektedir, ancak özerk öğrenme kavramı uygun bir eğitim anlayışı ile edinilen bir yeterliliktir. Bu yeterlilikler verimli kullanıldığında, daha etkin bir yabancı dil öğretiminden söz etmek mümkün olur. Bireyler her zaman kendilerine uygun stratejileri bulmak, onları kullanmak ve onları ne için kullandıkları hakkındaki fikirleri söylemek istemeyebilirler. Böyle bir durumda onları yalnız bırakmamak, onlara yol göstermek onlara 'Dil Öğrenme Danışmanlığı' yapmak gerekmektedir. Alan yazın araştırması ışığında Avrupa da bireysel yabancı dil öğrenme danışmanlığının çok daha etkin kullanıldığını ancak Türkiye'de henüz çok yeni bir araştırma alanı olduğu anlaşılmaktadır (bkz. Yükseköğretim Akademik Arama; Ulusal Tez Merkezi). Bu anlamda Trakya Üniversitesi Almanca öğretmenliği bölümü öğrencileriyle eylem araştırma deseniyle ele alınacak bu uygulama çalışmasına karar verilmiştir. Eylem araştırması bir bireyin öğrenmesinin planlı, yöntemsel gözlemidir ve uygulama, veri toplama, depolama, değerlendirme ile arşivleme eylemlerine dayanmaktadır (bk. Johnson, 2012). Bu eylem araştırmasında öğrenme biyografilerinin tespitinden sonra Trakya Üniversitesi Almanca öğretmenliği bölümü gönüllü öğrencilerinden seçilen altı denek ile 12 Hafta boyunca çok yönlü araştırmacı ve danışman gözlemine dayanan, yazma odaklı yabancı dil öğrenme danışmanlığı uygulaması yapılmıştır. Araştırmada veriler nitel ve nicel olarak iki yönlü toplanmıştır. Çok çeşitli ve ayrıntılı gözlemlere dayanan veriler, listelenmiş, transkript edilmiş, analiz edilmiş, değerlendirmiş ve belgelenerek arşivlenmiştir. Ayrıca aralarından temsili örnekler ekler bölümünde gösterilmiştir. Araştırma sonucuna göre deneklerin yazma becerileri ile özerk ve stratejik öğrenmelerinin gelişmesi yönünde olumlu bulgular kaydedilmiştir. Bu sonuçlara bağlı olarak Türkiye'de yabancı dil öğrenme danışmanlığının profesyonel ve kurumsal olarak yaygınlaşması gerektiği savunulmaktadır. Bu gereksinim düşüncesiyle araştırma sonucunda araştırmacı tarafından geliştirilen bir yazma danışmanlığı modeli ile Almanca öğretmenliği bölümleri ders müfredatı için seçmeli ders olarak yabancı dil öğrenme danışmanı yetiştirme modeli bir öneri olarak sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
In der letzten Zeitwende haben sich viele Forscher den neuesten zeitgenössischen Sprachlernmethoden und Techniken für einen effektiveren Sprachunterricht gewidmet. Der moderne Fremdsprachenunterricht ohne die Beachtung der Leitlinien der Lernerautonomie, des lebenslangen Lernens sowie der Lernstrategien kann keine effektiven Resultate hervorbringen. Diese Veränderungstendenzen in Lehr-/ Lernpädagogik in Richtung des individuellen Lernens erfordern in ihrer Umsetzung die individuelle Führung des Lerners. In diesem Zusammenhang entwickeln sich Konzepte der Beratungslehre. Die Recherchen dieser Studie zeigen u.a., dass individuelle Sprachlernberatung in Europa viel effizienter als in der Türkei genutzt wird, da es noch ein sehr neues Forschungsgebiet in der Türkei darstellt (vgl. Yükseköğretim Akademik Arama; Ulusal Tez Merkezi). Diesbezüglich, um die Bedeutung von Lernberatung bzw. Sprachlernberatung ausführlicher zu determinieren, sowie den Bedarf der individuellen Beratungen u.a. für die Sprachlerner und Sprachlehrer in der Türkei darzulegen, die damit verbundenen Etablierungsmöglichkeiten zu veranschaulichen, wird in dieser Dissertation eine Aktionsforschung mit Sprachlernern durchgeführt. Die Natur der Aktionsforschung beruht auf Datensammlungen, Archivierung der Durchführungen sowie deren Auswertungen (vgl. Johnson, 2012). Demzufolge wird in dieser Studie nach einer Erfassung von Lerner-Biografien mit freiwilligen sechs Lernern aus der Deutschlehrerausbildungsabteilung unter einer 12 Wochen langen und vielseitigen Forscher/Berater Beobachtung, Sprachlernberatung im Fokus Schreiben durchgeführt. Die Datensammlungen verlaufen zweiteilig quantitativ und qualitativ. Unter präzisem Vorgehen werden aus einer reichen Datenpalette, die Daten des Forschungsprozesses gesammelt, transkribiert, analysiert, ausgewertet und archiviert. Ferner werden die angewandten Arbeitsmaterialien und repräsentative Beispiele aus dem Arbeitsinventar der Probanden im Anhang vorgestellt. Die Forschung führte dazu, dass die Lerner von der Schreiblernberatung profitiert und viele ihrer Blockaden und Defizite beim Deutsch Schreiben behoben haben. Alle Probanden erzielten nach präzisen Fehler-Analysen, bei ihren schriftlichen Textbearbeitungen sichtbare Erfolge. Außerdem bildeten sich die Probanden nach ihren eigenen Evaluationen und der Ansichten der Beraterin in strategischem Vorgehen sowie autonomes Arbeiten weiter. Nach den Resultaten dieser Forschung wäre im Falle einer Etablierung von Sprachlernberatung u.a. eine Empfehlung auch die Ausbildung der Berater mit zu bedenken. In diesem Rahmen wird in dieser Dissertation ein von dem Forscher/Berater selbst gestaltetes Schreiblernberatungsmodell und ein Fortbildungskonzept für Sprachlernberatung-DaF für die Deutschlehrerausbildungsabteilungen vorgestellt. Schlüsselwörter: Sprachlernberatung, Lernstrategien, autonomes Lernen, Sprachbewusstheit