Çorum yöresi Alevi-Bektaşi Cem ritüelleri ve müzik pratikleri: Abdal Musa Cem'i örneği
Çorum region Alevi-Bektaşi Cem rituals and musical practices: The sample of Abdal Musa Cem
- Tez No: 633891
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÖNER UZUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Müzikleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Kültürel kimlik, kültürel farklılık taşıyan bireylerin oluşturduğu kolektif bir aidiyet bilincidir. Müzik ise, kimliğimizi oluşturan kültürün, simgeler ve davranış biçimleriyle dışavurumudur. Alevi-Bektaşi topluluklarının belli başlı ibadet ritüellerinden“Cem”ler ve bu törensel uygulamaların vazgeçilmezi“müzik pratikleri”tarih boyunca Anadolu kültürünün önemli yapı taşları olarak işlevlerini sürdürmektedirler. Toplumun ortak katkılarıyla, gönül birliği içinde lokmaların paylaşıldığı cemlere, Abdal Musa Cemi denir. Bu sebeple, birlik cemleri Abdal Musa Cemi kapsamında değerlendirilir.Bu bakış açısı doğrultusunda Çorum Yöresi Cem Ritüelleri ve Müzik Pratiklerinin Abdal Musa Birlik Cemi Örneğinde ortaya konması araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Çorum yöresi merkezde yaşatılan Abdal Musa Birlik Cemine ait geleneksel uygulamaların ve uygulamalar içinde yer alan müzik unsurlarının sistematik bir araştırma ile ortaya konup sonuçlarının yöreye ve konuya ilişkin ilk kez kalıcı bir envanter oluşturulması amaçlanmıştır. Yapılan bu araştırmanın evrenini, Çorum Yöresi Alevi- Bektaşi Cem Ritüelleri ve Müzik Pratikleri, örneklemini ise Çorum merkezde gerçekleştirilen Abdal Musa Birlik Cem Ritüelleri ve Müzik Pratikleri oluşturmaktadır. Araştırma , bütçe ve zaman koşulları göz önünde bulundurularak Çorum merkezi ve Abdal Musa Birlik Cemi ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada alan araştırması yöntemi ve bu yönteme ait katılımlı gözlem ve nitel görüşme teknikleri kullanılmış, görsel ve işitsel kayıtlar yapılarak elde edilen tespitler, betimleme yöntemi ile sonuçlandırılmıştır. Günümüzde cemler, Kırklar Ceminin bir tekrarı olarak sürdürülür. On iki hizmetin içerisinde sembolize edilen kişiler sırasıyla şunlardır: Dede, Rehber, Gözcü, Çerağcı-Delilci, Zakir-Âşıklar, Ferraş, Sakka-Ibriktar, Sofracı-Kurbancı-Lokmacı, Pervane-Semahçı, Peyik-Haberci, İznikçi, Bekçi. Abdal Musa Cemleri senede bir defa yapılır. Çorum yöresinde yapılan Abdal Musa cemi geçmişte, hasat zamanında yapılmaktaydı. Cem sırasında, Deyiş, Duvaz-ı İmam, Miraçlama, Semah, Tevhit formaları icra edilir. Çorum yöresindeki Cem ritüellerinde zakirlerin icra ettikleri müzikal uygulamalar arasında yer alan Dedemoğlu'na ait bir tevhit'i, Sefil Ali'ye ait bir Duvaz-ı İmam'ı zakirlerin büyük ölçüde formel bir ezgisel çerçevede icra ettikleri gözlemlenmiş ve bu eser, doğal seslendiriliş ortamında ilk kez nota metnine aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Cultural identity is a collective sense of belonging formed by individuals with cultural differences. Music, on the other hand, is the expression of the culture that forms our identity with symbols and behaviors.“Cem”rituals, one of the main worship rituals of Alevi-Bektashi communities, and“musical practices”which are indispensable of these ceremonial practices, have continued to function as the important building blocks of Anatolian culture throughout history. Abdal Musa Cem is called the cems where the bites are shared with the common contributions of the society. For this reason, community cems are regarded within the scope of Abdal Musa Cem. In this regard, the subject of the study is to present Cem Rituals and Musical Practices in Çorum Region in the Abdal Musa Community Cem Example. The study aims to present traditional practices and the musical elements within the practices of Abdal Musa Community Cem that is kept alive in central Çorum region with a systematic research and to create a permanent inventory for the first time about the region and the subject through the results. The research population is composed of Alevi-Bektashi Cem Rituals and Musical Practices in Çorum Region and the sample is composed of Abdal Musa Community Cem Rituals and Musical Practices held in the center of Çorum. The research is limited to the center of Çorum and Abdal Musa Community Cem considering the budget and time conditions. Field research method and participatory observation and qualitative interview techniques were used in the study and the findings obtained by making visual and audio recordings were finalized with descriptive method. Today, Cems are sustained as the repetition of Kırklar Cems. The individuals symbolized within the twelve services are as follows respectively: Dede (directs the cem), Rehber (Guide), Gözcü (maintains order), Çerağcı- Delilci (charged with lighting cerağ-candle/light), Zakir-Âşıklar (plays and sings sacred music), Ferraş (uses broom to sweep), Sakka-Ibriktar (distributes water), Sofracı-Kurbancı-Lokmacı (sees to sacrifices and food), Pervane-Semahçı (dances semahs-dance pieces), Peyik-Haberci (charged with notifying people in the region that a cem will be held), İznikçi (sees to the cleanliness of the cemevi), Bekçi (assures the security of the cem). Abdal Musa Cem rituals are held once a year. Abdal Musa Cem rituals held in Çorum region was organized at harvest time in the past. During Cem rituals, forms of Deyiş, Duvaz-ı İmam, Miraçlama, Semah, Tevhit are performed. It was observed that a tevhit belonging to Dedemoğlu and Duvaz-ı İmam belonging to Sefil Ali being among the musical practices zakirs perform in Cem rituals in Çorum region was performed by zakirs within a great formal melodic framework and this work was first transcribed to the note text in a natural vocal environment.
Benzer Tezler
- Tokat yöresi Alevî-Bektaşî inancında zâkirlik geleneği
The tradition of dhikr performers among Alevî-Bektashi belief in Tokat territory
DENİZ GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2013
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. EROL PARLAK
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Diyarbakır yöresi alevi ocakları: Tarih, inanç ve gelenek
Alevi 'Ocaks' in the Diyarbakır region: History, belief and tradition
BÜLENT AKIN
Doktora
Türkçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN EKİCİ
- Çorum Alevileri'nde kamberlik geleneği
The tradition of Alevis kamberlik Çorum region
NAZİFE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YAKICI
- Çorum yöresi düşük tenörlü krom cevherlerinin zenginleştirilmesi
Benefication of low grade chromium in surrounding of corum
ÇAĞRI YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Maden Mühendisliği ve MadencilikDumlupınar ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL BENTLİ
- Çorum yöresi dağ toprağının tuğla kiremit üretimine uygun hale getirilmesi
Predisposition of Corum region mountain soil to the tile and brick production
ÜMİT KUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Mühendislik BilimleriAfyon Kocatepe ÜniversitesiMalzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA EVCİN