Sosyolojik süreçleri edebiyat üzerinden okumak: Orhan Kemal'in romanlarında Türkiye'de toplumsal yapı, ilişkiler ve değişme
Reading the sociologic processes over literature: social structure, relationships and change in Turkey as reflected in Orhan Kemal's novels
- Tez No: 634897
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRÜ ASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Sosyoloji ve Metadoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 363
Özet
Sosyoloji gibi edebiyat da insan, toplum ilişkisini, toplumsal ve tarihsel değişme içinde bireyin durumunu konu alabilir. Sosyolojiyle ortak koşullarda doğan ve gelişen roman 19. yüzyılda gelişen gerçekçi yöntemle insan ve toplum araştırmasını daha da ileriye götürmüştür. Türk toplumunun yapısını ve değişmesini inceleme ve anlamada sosyoloji kadar romanın da rolü olmuştur. İlk romanı 1949'da yayınlanan Orhan Kemal hem kişi olarak, hem romanlarıyla Türkiye'nin toplumsal değişmesinin odağında yer almıştır. Adana gibi erken modernleşen bir şehirde doğup yetişmesi, 1930'ların ikinci yarısında sosyalist düşüncelerden etkilenmesi, bu nedenle hapis yatması ve Bursa Cezaevinde şair Nâzım Hikmet'le buluşması onun romanlarında insan ve toplum sorunlarına yaklaşımını etkilemiştir. Türkiye'nin tarım toplumundan sanayi toplumuna geçişinin bütün çelişki ve çatışmalarını Orhan Kemal'in romanlarında görebiliriz. Köylünün toprağını terk ederek ücretli işçiye dönüşmesi, şehirlerin iç göçle büyüyerek gecekondulaşması, yeni kuşakların geleneksel değerleri aşarak eski kuşaklarla çatışması, kadının toplumsal hayata katılmak için gösterdiği direniş, sanayi üretiminin yok oluşa sürüklediği zanaatçının durumu, yüzyılın başındaki göçlerin ortaya çıkardığı mülkiyet sorunları, değişik kültürel ve etnik kökenli insanların çatışma ve uyumlanma süreçleri Orhan Kemal'in romanlarında zengin karakterler dolayımıyla ortaya konur. Romanlarında diyaloğa dayalı anlatımla herkese kendi sözünü söyleme, toplumsal değer ve özlemlerini dile getirme şansı tanıyan yazar, 20. Yüzyıl Türkiye'sinin değişme içinde büyük bir freskini yaratmıştır. Onun romanlarında Türkiye'nin tarihsel ve toplumsal değişmede önemli olaylarına gönderme yapılarak bunların toplum ve birey bilincindeki sürekliliği ve etkileri gösterilir. Dinin insanların yaşamını yönlendiren bir ideoloji olarak işlevini ve 1950'lerden sonra politik bir temaya çevrilmesinin hikâyesi de anlatılır. Orhan Kemal özellikle ezilen, yoksul, emekçi insanı içselleştirilmiş bir anlatımla roman kahramanı katına yükseltmesiyle dünya edebiyatı içinde de seçkin bir yer edinir.
Özet (Çeviri)
Just like sociology, the literature also deals with human being, social relationships and the status of individual against the social and historical change.Having emerged and developed under the same conditions as the sociology, the novel has taken human and social research farther through the realist method developed in 19th Century.As much as the sociology, the novel has also played role in analyzing and understanding the structure and transformation of Turkish society. Published his first novel in 1949, Orhan Kemal has taken place in the epicenter of the social change in Turkey both as an individual and with his novels.The fact that he was born and grew in a city like Adana which has modernized early, that he has been influenced by socialist thoughts in the second half of 1930's, that he has been imprisoned for that reason and that he has met Nâzım Hikmet in Bursa Jail has made great influence over his approach in his novels toward human being and social problems. In the novels of Orhan Kemal, we can see all the contradictions and conflicts created by the transformation from agricultural to industrial society in Turkey.Villagers leaving their lands and turning into paid workers, cities growing into slums through domestic immigration, new generations conflicting with old generations by overcoming the traditional values, resistance of women to participate in social life, the condition of the artisans whom are forced by industrial production to disappear, ownership problems caused by the immigrations in the beginning of the century, conflict and adaptation processes of people of different cultural and ethnic origin are featured in Orhan Kemal's novels as rich characters.Allowing each character to have their words, speak of their social value and aspirations with a dialog-based narration in his novels, the author has mirrored a great landscape of Turkey experiencing a transformation in 20th century.In his novels, reference is made to landmark events in historical and social transformation process of Turkey and their continuity and influences in social and individual consciousness are demonstrated.The function of the religion as an ideology that guides people's lifestyle and its evolution into a political theme after 1950s are also covered in the novels.Orhan Kemal gains a distinguished place in the world literature, by taking especially the oppressed, poor, working people as his novel with an internalized manner of telling.
Benzer Tezler
- Making and breaking authorship, potentials in architectural design studio
Müellifliğin inşaası ve bozulmasında mimari tasarım stüdyosunun potansiyelleri
SEVGİ TÜRKKAN
Doktora
İngilizce
2016
Eğitim ve Öğretimİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ERDEM
- Die wirkung der pragmalinguistik auf den daf unterricht
Edimbilimin Almanca yabancı dil dersine etkisi
HATİCE KOÇ
Yüksek Lisans
Almanca
2022
Alman Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YILMAZ
- Naki Tezel'in 'Türk Masalları' kitabında toplumsal cinsiyet rolleri ve kadın–erkek ilişkileri
Gender roles and female-male relationships in Naki Tezel's 'Turkish Tales' book
KEVSER TAŞÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimSiirt ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN AKIN
- Türkiye'deki muhafazakâr partilerin söylemlerindeki ütopyaların siyasi gelecek inşasındaki rolü üzerine sosyolojik bir araştırma (Ak Parti örneği)
A sociological research on the role of utopias in the construction of political future in the discourses of conservative parties in Türkiye: The case of Ak Party
ERGİN SERTEL
Doktora
Türkçe
2024
FelsefeAydın Adnan Menderes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYHAN DELİBAŞ
- Alt kültürlerin kenti dönüştürme etkisi: Karaköy ve Williamsburg örnekleri üzerinden kentlerin mekansal dönüşümü
The effect of sub-cultures on the transformation of the city: Karakoy and Willamsburg samples spatial transformation of cities
FERRUH BARIŞ TÜRE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OZAN ÖNDER ÖZENER