Fetih sonrası İstanbul'un yeniden yapılandırılması (1453-1500)
Restructing of Istanbul after the conquest: (1453-1500)
- Tez No: 635775
- Danışmanlar: PROF. DR. HEATH W. LOWRY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Fatih, Fetih, İstanbul, Ayasofya, Kapalı Çarşı
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
İstanbul'un 29 Mayıs 1453'de fethinden sonra şehir, büyük bir özveri ve seferberlik içinde yeniden yapılandırılmıştır. Fatih'in hem iskân hem de imar faaliyetleri kapsamında oldukça titiz davrandığını belirtmek gerekir. İstanbul'u başkent yapmak isteyen Fatih, fetihle ele geçen şehrin yağmasına ancak bir gün müsaade etmiştir. Fetihler yoluyla birçok yerden sürgün yöntemiyle şehre nüfus takviyesi yapılmıştır. Şehrin nüfusunun Fatih'in son dönemlerinde veba salgınları ve gelen nüfusun bir kısmının çeşitli nedenlerle geri gitmesine rağmen 65 ila 80 bin arasında olduğu bilinmektedir. Yeni nüfus ve Türk-İslam mimarisi bağlamında inşa edilen yapılar ile yeni yerleşim birimleri meydana gelmiştir. Sur içinde Fatih ve Eminönü, sur dışında ise Galata ve Eyüp başlıca gelişen mekânlar olarak dikkat çekmektedir. Fatih'in Ayasofya'yı camiye çevirmesi ve On İki Havari Kilisesi'nin bulunduğu yere kendi adına külliyesini inşa ettirmesi şehrin Türk-İslam medeniyetine hızlıca kazandırılması noktasında önem arz etmektedir. Bununla beraber Fatih, Hıristiyan, Yahudi ve diğer Gayrimüslim unsurlara özel ihtimam göstermiştir. Onlar için din görevlileri tayin ederek ibadetlerini serbest bir şekilde yapmalarını sağlamıştır. Fatih, ticari hususları göz ardı etmeden ve şehre özellikle intikal ettirdiği zanaat erbabı kimseler ile şehrin insan niteliğini arttırmaya çalışmıştır. İlk yapılan Saraçlar Çarşısı ve Cevahir bedesteninden başka Kapalı Çarşı'nın vücut bulmasında çekirdek teşkil eden diğer bir yapı Sandal bedesteni Fatih dönemi ticari yapılarındandır. Haliç kenarında sıralanan un, tuz ve balmumu pazarları faaliyete geçen ilk pazarlardır. İstanbul'da imar faaliyetlerinin yoğun bir şekilde yapıldığı bilinmektedir. Fatih'in kendi adına inşa ettirdiği külliyesinden başka bilhassa vezirlik görevi ifa eden devlet adamlarının kendi adlarına yaptırdıkları külliyeler İstanbul'un önemli yapılarıdır. 1459 yılı bu anlamda dönüm noktası teşkil etmektedir. Mahmud Paşa ve Rum Mehmed Paşa'nın yaptırdığı külliyelerin her ne kadar büyük bir kısmı tahrip olmuş olsa da bunlar, öne çıkan yapılardır. Fatih'in kendi döneminde iki saray inşa ettirdiği bilinmektedir. Nihayetinde Fatih döneminde İstanbul hem nüfus hem de imar bakımından oldukça hızlı bir şekilde yapılandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
After the conquest of Istanbul on May 29, 1453, the city was restructured with great devotion and mobilization. It should be remark Fatih was very meticulous in terms of both settlement and development activities. Fatih, who wanted to make Istanbul the capital, only allowed one day to pilla.g.e in the conquered city. Population reinforcement was made to the city with the method of exile from many places. It is known that the population of the city was between 65 and 80 thousand, although plague epidemics and some of the incoming population decreased due to various reasons. New settlements have been formed in the context of the new population and Turkish-Islamic architecture. Fatih and Eminönü in the city walls; Galata and Eyüp outside the city walls attract attention as the main developing places. Fatih's conversion of Hagia Sophia into a mosque and the building of a islamic-ottoman social complex near the Church of the Twelve Apostles helped the city to gain Turkish-Islamic civilization quickly. Besides, Fatih gave importance to Christian, Jewish and other non-Muslim elements. For instance, he appointed religious official allowing non-Muslims to freely practice their worship. Fatih tried to increase the human quality of the city without ignoring the commercial matters and especially with the artisans he brought to the city. In addition to the Saraclar Bazaar and the Cevahir Bedesten, another structure that constitutes the core for the incarnation of the Grand Bazaar is Sandal Bedesten, one of the commercial buildings of Fatih period. Flour, salt and wax markets lined by the Golden Horn are the first markets to go into action. It is known that reconstruction activities are carried out intensely in Istanbul. Apart from the complex built by Fatih on his behalf, the complexes built by the statesmen who perform duty as vizier are also important structures of Istanbul. The year 1459 constitutes a milestone in this sense. Although most of the complexes built by Mahmud Pasha and Rum Mehmed Pasha have been destroyed, these are prominent structures. Furthermore, Fatih built two palaces during his period. In conclusion, Istanbul was structured quite quickly, in terms of both population and reconstruction in the Fatih period. KeyWords: Fatih, Conquest, Istanbul, HagiaSophia, Grand Bazaar.
Benzer Tezler
- The relationship between daily life of older adults and the urban environment in istanbul: The case of fati̇h and ni̇şantaşi
Yaşlı bireylerin günlük yaşamları ve kentsel çevre arasındaki ilişkisi, İstanbul örneği: Fatih ve Nişantaşı
RÜMEYSA BAYAR
Doktora
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Türk romanında Üsküdar (1871-1950)
Üsküdar in Turkish novel (1871-1950)
FİKRİ KULA
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÜNEŞ
- İstanbul şehir kimliğinin oluşumunda araştırma merkezlerinin (Enstitülerin) yeri ve çalışmaları
The role and studies of research centers (Institutes) in İstanbul city identification
ÇİĞDEM YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Antropolojiİstanbul Üniversitesiİstanbul Araştırmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İRFAN ÇİFTÇİ
- Salâhaddin Eyyûbî'nin haçlı siyaseti ve Kudüs haçlı krallığıyla yaptığı antlaşmalar
The crusader policy of salah al-din al-Ayyubi and his treaties with the crusader kingdom of jerusalem
ZİYA POLAT
- Tepebaşı'ndaki mimari kurgunun, Tarlabaşı'nın yeniden tasarımında değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
İ.İMRE GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Jeoloji MühendisliğiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiPROF. DR. ATAMAN DEMİR