Tedarikçi seçimi kararında etkili olan kriterlerin belirlenmesi: Bir karma yöntem çalışması
Determination of effective criteria in supplier selection decision: A mixed method study
- Tez No: 635942
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE HİCRET ÖZKOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Perakende, Taze Gıda, Tedarikçi Seçimi, AHP, Perakende, Taze Gıda, Tedarikçi Seçimi, AHP
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Gün geçtikçe yatırım çeşitliliği artsa da ekonomideki dalgalanmalardan dolayı finansal kaygılar, riskler oluşmakta; hatta bazı sektörlerde küçülmeler meydana gelmektedir. Ancak hala Dünya çapındaki sektörler incelendiğinde perakende sektörünün ekonomik olarak pazarda çok büyük paya sahip olduğu görülmektedir. Yapılan araştırmalar, gelecek dönemlerde de sektörün yüksek pay oranlarında devam edeceğini, hatta farklı perakende trendlerinin de ortaya çıkacağını göstermektedir. Perakende sektöründe, satış hacmi olarak önemli yer tutan ve tüketicilerin günlük tükettiği besinler olan et, süt ürünleri gibi taze gıda ürünleri, üretiminden, sevkiyatına, raf ömürlerinden, saklanma koşullarına ve kalite standartlarına kadar diğer gıda ürünlerine göre farklılaşan ve perakendeci tarafından oldukça dikkat edilmesi gereken ürün grubudur. Bu ürün grubunda ilgili koşulların sağlanabilmesinde doğru tedarikçi ile çalışmak kritik önem taşımaktadır. Gerek Türkiye gerekse Dünya'daki ekonomik şartlar, rekabet koşulları göz önünde bulundurulduğunda işletmelerin uzun vadeli rekabet avantajı sağlayabilmeleri ve performanslarını artırabilmelerinde, tedarikçilerin önemli rolü bulunmaktadır. Aynı zamanda tüketicilerin teknolojinin de ilerlemesi ile beklentileri ve talepleri daha çok artmakta ve işletmeler artık tedarikçileri sadece satın alma faaliyeti için değerlendirmeyip bir iş ortağı olarak da görmektedirler. Bu yüzden, firmaların, sektörde başarılı bir şekilde varlıklarını sürdürebilmelerinde tedarik zinciri yönetimlerini verimli bir şekilde yapmaları ve tedarik zincirinin en önemli halkasını oluşturan tedarikçilerine doğru karar verebilmeleri çok önemlidir. Bu çalışmayla, perakende sektöründe taze gıda ürünleri (et ve süt ürünleri) tedarikçisi seçiminde öncelikli olan kriterlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya, ilk olarak, perakende sektöründe tecrübesi olan uzman görüşmeleri ile başlanmıştır. Uzmanlar, ulusal ve uluslararası faaliyetleri olan iki perakende zinciri ile Muğla bölgesindeki yerel bir perakende zincirinde görev yapmakta olup, toplamda 10 uzman görüşü alınmıştır. Bu görüşmelerden çıkan sonuçlar, literatürdeki kaynaklarla da karşılaştırılarak tedarikçi seçiminde öne çıkan kriterler belirlenmiştir. Daha sonra bu kriterlerin önem sıralamalarının belirlenmesi amacıyla 60 uzmana anket uygulanmıştır. Bu anket, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Prosesinde (AHP) karşılaştırma amaçlı kullanılan 1-9 ölçeği kullanılarak hazırlanmıştır. Daha sonra çıkan sonuçlar, kriterlerin karşılıklı kıyaslanması ve önem derecelerinin belirlenmesi ile en yüksek ağırlıklı kriterin seçilmesini amaçlayan AHP yöntemiyle değerlendirilmiştir. Yapılan anketlerin analizi sonucunda kalite, sevkiyat, maliyet, firma profili ve servis, sırasıyla en önemli ana kriterler çıkmıştır. Analiz sonucunda da öne çıkan kriterler üzerinden uzman görüşleri alınıp, onlar tarafından da tekrar değerlendirilerek, uzmanların fikir ve önerileri ile sonuçların güçlendirilmesi amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Gün geçtikçe yatırım çeşitliliği artsa da ekonomideki dalgalanmalardan dolayı finansal kaygılar, riskler oluşmakta; hatta bazı sektörlerde küçülmeler meydana gelmektedir. Ancak hala Dünya çapındaki sektörler incelendiğinde perakende sektörünün ekonomik olarak pazarda çok büyük paya sahip olduğu görülmektedir. Yapılan araştırmalar, gelecek dönemlerde de sektörün yüksek pay oranlarında devam edeceğini, hatta farklı perakende trendlerinin de ortaya çıkacağını göstermektedir. Perakende sektöründe, satış hacmi olarak önemli yer tutan ve tüketicilerin günlük tükettiği besinler olan et, süt ürünleri gibi taze gıda ürünleri, üretiminden, sevkiyatına, raf ömürlerinden, saklanma koşullarına ve kalite standartlarına kadar diğer gıda ürünlerine göre farklılaşan ve perakendeci tarafından oldukça dikkat edilmesi gereken ürün grubudur. Bu ürün grubunda ilgili koşulların sağlanabilmesinde doğru tedarikçi ile çalışmak kritik önem taşımaktadır. Gerek Türkiye gerekse Dünya'daki ekonomik şartlar, rekabet koşulları göz önünde bulundurulduğunda işletmelerin uzun vadeli rekabet avantajı sağlayabilmeleri ve performanslarını artırabilmelerinde, tedarikçilerin önemli rolü bulunmaktadır. Aynı zamanda tüketicilerin teknolojinin de ilerlemesi ile beklentileri ve talepleri daha çok artmakta ve işletmeler artık tedarikçileri sadece satın alma faaliyeti için değerlendirmeyip bir iş ortağı olarak da görmektedirler. Bu yüzden, firmaların, sektörde başarılı bir şekilde varlıklarını sürdürebilmelerinde tedarik zinciri yönetimlerini verimli bir şekilde yapmaları ve tedarik zincirinin en önemli halkasını oluşturan tedarikçilerine doğru karar verebilmeleri çok önemlidir. Bu çalışmayla, perakende sektöründe taze gıda ürünleri (et ve süt ürünleri) tedarikçisi seçiminde öncelikli olan kriterlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya, ilk olarak, perakende sektöründe tecrübesi olan uzman görüşmeleri ile başlanmıştır. Uzmanlar, ulusal ve uluslararası faaliyetleri olan iki perakende zinciri ile Muğla bölgesindeki yerel bir perakende zincirinde görev yapmakta olup, toplamda 10 uzman görüşü alınmıştır. Bu görüşmelerden çıkan sonuçlar, literatürdeki kaynaklarla da karşılaştırılarak tedarikçi seçiminde öne çıkan kriterler belirlenmiştir. Daha sonra bu kriterlerin önem sıralamalarının belirlenmesi amacıyla 60 uzmana anket uygulanmıştır. Bu anket, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Prosesinde (AHP) karşılaştırma amaçlı kullanılan 1-9 ölçeği kullanılarak hazırlanmıştır. Daha sonra çıkan sonuçlar, kriterlerin karşılıklı kıyaslanması ve önem derecelerinin belirlenmesi ile en yüksek ağırlıklı kriterin seçilmesini amaçlayan AHP yöntemiyle değerlendirilmiştir. Yapılan anketlerin analizi sonucunda kalite, sevkiyat, maliyet, firma profili ve servis, sırasıyla en önemli ana kriterler çıkmıştır. Analiz sonucunda da öne çıkan kriterler üzerinden uzman görüşleri alınıp, onlar tarafından da tekrar değerlendirilerek, uzmanların fikir ve önerileri ile sonuçların güçlendirilmesi amaçlanmıştır.
Benzer Tezler
- Extensions of Z-fuzzy numbers and novel multi criteria decision making models
Z-bulanık sayıların uzantıları ve yeni çok kriterli karar verme modelleri
NURDAN TÜYSÜZ
Doktora
İngilizce
2024
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- AHP ve 0-1 hedef programlama ile depo konumlarının belirlenmesi ve bir uygulama
Warehouse location selection using AHP and 0-1 goal programming
TUĞBA BARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. AHMET FAHRİ NEGÜS
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Decision making model for determining procurement method within public-private partnership framework for airport projects
Kamu-özel ortaklığı çerçevesinde havaalanı projelerinin tedarik yönteminin belirlenmesi için karar verme modeli
ALI OMAR RAMADHAN MOHAMMED
Doktora
İngilizce
2019
MimarlıkÇankaya Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. TİMUÇİN HARPUTLUGİL
- Bilgi teknolojileri yatırımında optimal proje maliyetinin belirlenmesi
Calculating optimal information technology project investment cost
MESUT TEKİN