Obezitede erken dönem uyumsuz şemalar, uyum bozucu şema eylemleri ve psikolojik iyi oluş: Karma araştırma
Early maladaptive schemas, maladaptive schema actions, and psychological well-being in obesity: A mixed research
- Tez No: 636240
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVAL ERDEN ÇINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Obezite, Şemalar, Şema Eylemleri, İyi oluş, Odak grup görüşme, Obesity, schema, schema actions, well-being, focus group interview
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Bu araştırmada, obez yetişkinlerin erken dönem uyumsuz şemaları, şema kaçınma eylemleri ve psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkilerin incelenmesinin yanı sıra obezite kaynaklı yaşam deneyimleri ile başa çıkma yöntemlerinin de incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, nicel ve nitel araştırma deseninin birlikte kullanıldığı karma araştırma yöntemlerinden, açıklayıcı araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nicel aşamasında yapısal eşitlik modelinden, nitel aşamasında da odak grup görüşme yönteminden yararlanılmıştır. Nicel araştırma aşamasında BKİ 30 ve üzeri olan, 18 yaş ve üzeri amaçlı örneklem yöntemi ile seçilen 829 obez kişiye nicel veri toplama aracı olarak“Demografik Bilgi Formu, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, Young Şema Ölçeği, Young-Rygh Kaçınma ve Young Telafi Ölçeği”uygulanmıştır. Nitel araştırma aşamasında ise odak grup görüşmesine katılmaya gönüllü olan ve psikolojik iyi oluş ölçeğinden düşük ancak şema ölçeklerinden yüksek puan alan 8 kişi belirlendikten sonra“Görüşmeci Soru Listesi”aracılığı ile odak grup görüşme yöntemi ile nitel veriler toplanmıştır. Veri analizi kısmında, nicel araştırma verileri analizinde yapısal eşitlik modeli istatistik analizi, nitel araştırma analizinde de tematik analiz kullanılmıştır. Nicel verilerin çözümlenmesinde SPSS 21 Paket Programı ve MPLUS 6.12 paket programından, nitel verilerin çözümlenmesinde Q da Miner programından yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel ve nitel aşamasındaki sonuçlara göre; obezitede şemaların ve şema eylemlerinin psikolojik iyi oluşu etkilediği bulunmuştur. Nicel verilerden elde edilen bulgulara göre sosyal izolasyon, güvensizlik, iç içelik, bağımlılık, cezalandırıcılık ve kendini feda şemaları ile obezite arasında anlamlı ilişki bulunurken; bu şemaların, şema kaçınma eylemini ve psikolojik iyi oluşu pozitif yönde yordadığı görülmektedir. Araştırmanın nitel aşamasında; obezitede kusurluluk, duygusal yoksunluk, yetersiz özdenetim ve yüksek standartlar şemalarının diğer şemalara göre daha çok tetiklendiğini ve başa çıkma yöntemi olarak şema kaçınma kopuk korungan mod şema eylemine başvurduklarını ifade etmişlerdir. Araştırmanın nicel ve nitel aşamasında hem birbirini destekleyen ve hem de birbirinden farklı bulguların elde edilmesi, nitel aşamada obez bireylerden öznel yaşantılarına ve deneyimlerine dair daha detaylı bilgilere ulaşılacak karma araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmalara duyulan ihtiyacı göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to examine the relationship between early maladaptive schemas, early schema avoidance actions and well-being of obese adults as well as the coping methods with obesity-related life experiences. For this purpose, explanatory sequential design, which is one of the mixed research method designs in which quantitative and qualitative research patterns are used together, was used. The structural equation model was used in the quantitative phase and the focus group interview method was used in the qualitative phase of the research. Purposeful sampling was used in the quantitative research phase, and 829 obese people were selected whose BMI was 30 and above and age were 18 and above.“Demographic Form, Psychological Well-Being Scale, Young Schema Questionnaire, Young-Rygh Avoidance and Young Compensation Inventory”were utilized as quantitative data collection tools. Qualitative data were collected through the focus group interview method using the“Interviewer Question List”after determining 8 voluntary people who get lower scores on the psychological well-being scale but higher on the schema scales in the qualitative phase of the research. In the data analysis section, structural equation model statistical analysis was carried out in the quantitative data analysis, and thematic analysis was carried out in the qualitative data analysis. Statistical Package for the Social Sciences (SPSS version 21) and MPLUS 6.12 package program were used to analyze the quantitative data, and QDA Miner program was used to analyze the qualitative data. According to the results of the analysis it was found that schemas and schema actions affect psychological well-being in obese. According to the findings obtained from quantitative data a significant relationship was found between social isolation, mistrust, enmeshment, dependence, punitiveness, and self-sacrifice schemas and obesity. In addition, these schemas positively predicted schema avoidance action and psychological well-being. At the qualitative phase of the research, the participants stated that defectiveness, emotional deprivation, insuffıcient self-control, and unrelenting standards were triggered more than other schemas in obeseness, and they used avoidance, disconnected, protecting mode schema actions as a method of coping. Obtaining both supportive and different findings in the quantitative and qualitative stages of the research shows the need for researchers in which a mixed research method is used and also the need for researchers in which more detailed information about subjective experiences of obese people can be obtained.
Benzer Tezler
- Obezitesi olan bireylerde tıkınırcasına yeme bozukluğu bulunan ve bulunmayan grupların erken dönem uyumsuz şemalar ve şema modları açısından karşılaştırılması
Comparison of the groups with and without binge eating disorder in individuals with obesity in terms of early maladaptive schemas and schema modes
PELİN ÇIBIK BÜYÜK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
UZMAN AYŞE GÖKÇEN GÜNDOĞMUŞ
- Obez bireylerde kiloyla ilişkili kendini damgalamanın erken dönem uyumsuz şemalarla ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship with weight-related self-stigma and early maladaptive schemas in obese individuals
VEDAT DEMİRAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİN MUKADDES SEVİNÇER
- Şemalar ve baş etme yollarının obezitesi olan bireylerin kaygı, depresyon, benlik saygısı ve intihar oranları üzerindeki etkisinin şema kuramı açısından incelenmesi
The role of schema and ways of coping in anxiety, depression, self-esteem and suicide rate of obese people: An evolution of schema theory
BURÇİN GÜRKAN
- Laparoskopik sleeve gastrektomi yapılan hastalarda helikobakter pilori eradikasyonunun mide duvar kalınlığına ve postoperatif komplikasyonlara etkisi
Effect of helicobacter pilori eradication on stomach wall thickness in patients with laparoscopic sleeve gastrectomy
ANIL ERGİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Genel CerrahiSağlık Bilimleri ÜniversitesiGenel Cerrahi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL MEMİŞOĞLU
UZMAN HÜSEYİN ÇİYİLTEPE
- COVİD-19 tanısı ile Hacettepe Üniversitesi erişkin hastanesinde izlenen hastaların hastalık ile ilgili risk algıları ve yaşam tarzı değişikliği planlarının değerlendirilmesi
Evaluation of disease-related risk perceptions and lifestyle change plans of patients followed up at Hacettepe University adult hospital with the diagnosis of COVİD-19
KAMIL ZARNISHANOV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY SAİN GÜVEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEL ÇALIK BAŞARAN