Geri Dön

Obezitesi olan bireylerde tıkınırcasına yeme bozukluğu bulunan ve bulunmayan grupların erken dönem uyumsuz şemalar ve şema modları açısından karşılaştırılması

Comparison of the groups with and without binge eating disorder in individuals with obesity in terms of early maladaptive schemas and schema modes

  1. Tez No: 731109
  2. Yazar: PELİN ÇIBIK BÜYÜK
  3. Danışmanlar: UZMAN AYŞE GÖKÇEN GÜNDOĞMUŞ
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu, Obezite, Şema Terapi, Binge Eating Disorder, Obesity, Schema Therapy
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Ankara Dışkapı Çocuk Hastalıkları Eğitim Ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

Giriş ve Amaç: Tıkınırcasına yeme bozukluğu, aşırı miktarda yiyeceğin kısıtlı bir zaman diliminde tüketilmesi ve kişinin ne kadar veya ne yediği üzerinde kontrol kaybı hissi ile karakterize bir yeme bozukluğudur. Tıkınırcasına yeme bozukluğu tanısı alan kişilerde obezite olasılığının 3-6 kat arttığı bildirilmiştir. Obezite, TYB ile ilişkili olmakla birlikte DSM-5'te tıkınırcasına yeme bozukluğu için bir tanı kriteri olarak yer almamaktadır ve tıkınırcasına yeme bozukluğu obeziteden ayrı olarak tanımlanmıştır. Tıkınırcasına yeme bozukluğu etyolojisinde öne sürülen bilişsel, duygusal ve davranışsal etmenler mevcuttur. Bu modeller arasında emosyonel model Waller'ın öne sürdüğü şema odaklı modeli de desteklemektedir. Bu bağlamda literatürde obezitesi olan bireylerde tıkınırcasına yeme bozukluğu ile erken dönem uyumsuz şemaların ilişkisini inceleyen çalışmalar kısıtlıdır. Obezitesi olan bireylerde tıkınırcasına yeme bozukluğu ile şema odaklı psikoterapinin son dönemdeki odağı şema modlarının ilişkisini inceleyen bir çalışmaya ise rastlanmamıştır. Bu bilgiler ışığında çalışmamızda tıkınırcasına yeme bozukluğu ile şema alanları, erken dönem uyumsuz şemalar ve şema modlarının ilişkisi; tıkınırcasına yeme bozukluğu düzeyi üzerinde öngörücü etkisi olan şema alanları, erken dönem uyumsuz şemalar ve şema modlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya obezite tanısı mevcut, DSM-5 için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-5-CV) ve DSM-5 temelli yeme bozuklukları görüşmesi aracı ile değerlendirilerek tıkınırcasına yeme bozukluğu tanısı alan 52 kişi ve tıkınırcasına yeme bozukluğu tanısı almayan 112 kişi dahil edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen katılımcılara Sosyodemografik Veri Formu, Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Young Şema Ölçeği-Kısa Form-3 (YSÖ-KF3), Şema Mod Envanteri (SME), Üç Faktörlü Yeme Ölçeği (ÜFYÖ)/ (TFEQ-R21) ve Tıkınırcasına Yeme Ölçeği (BES) uygulanmıştır. Bulgular: Sadece klinisyen muayenesi ile tıkınırcasına yeme bozukluğu tanısı koyulduğunda iki grup arasında depresyon düzeylerinin kontrol edilmesinin ardından şema alanları ve erken dönem uyumsuz şemalar açısından anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Şema modları arasında ise sadece mutlu çocuk modunun tıkınırcasına yeme bozukluğu olmayan grupta daha yüksek puan aldığı görülmüştür. Tıkınırcasına yeme ölçeği ve klinisyen muayenesi birlikte değerlendirilerek gruplandırma tekrar yapılmış ve analizlerde yine depresyon düzeyi kontrol edilmiştir. Buna göre iki grup arasında depresyon düzeyi kontrol edildikten sonra bile tüm şema alanlarında ve başarısızlık, duyguları bastırma, onay arayıcılık, yetersiz özdenetim ve kusurluluk şemalarında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir. Şema modları arasında ise sadece denetimsiz çocuk modunun iki grup arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılığa sahip olduğu bulunmuştur. Tıkınırcasına yeme bozukluğu şiddetinin kopukluk ve reddedilme şema alanı; sosyal izolasyon, hastalıklar ve zarar görme karşısında dayanıksızlık, kusurluluk ve karamsarlık şemaları; denetimsiz çocuk ve mutlu çocuk şema modları tarafından öngörüldüğü tespit edilmiştir. Son olarak hipotezimizde öne sürülen dört şema modunun tıkınırcasına yeme bozukluğu ile ilişkisinde depresyonun aracı rolü incelenmiştir. Dürtüsel çocuk modu, cezalandırıcı ebeveyn modu, kopuk korungan mod ve söz dinleyen teslimci mod ile tıkınırcasına yeme bozukluğu arasındaki ilişkide depresyonun tam aracı rolünün olduğu bulunmuştur. Tartışma ve Sonuç: Bulgularımız ışığında, belirli şema alanlarının, erken dönem uyumsuz şemaların ve şema modlarının tıkınırcasına yeme bozukluğu ile ilişkili olduğu tespit edilmiş olup belirli şemaların ve şema modlarının tıkınırcasına yeme bozukluğu için risk faktörü olabileceği öne sürülebilir. Çalışmamızda belirli şema modlarının tıkınırcasına yeme bozukluğu ile ilişkisinde depresyonun aracılık etmesi ise tıkınırcasına yeme bozukluğu psikopatolojisi ve yapılacak şema mod çalışmaları açısından önemlidir.

Özet (Çeviri)

Introduction and objections: Binge eating disorder is an eating disorder characterized by consuming excessive amounts of food in a limited time frame and a sense of loss of control over how much or what one eats. It has been reported that the probability of obesity increases 3-6 times in people diagnosed with binge eating disorder. Although obesity is associated with BED, it is not included as a diagnostic criterion for binge eating disorder in the DSM-5, and binge eating disorder is defined separately from obesity. There are cognitive, emotional and behavioral factors suggested in the etiology of binge eating disorder. Among these models, the emotional model also supports the schema-oriented model suggested by Waller. In this context, studies examining the relationship between binge eating disorder and early maladaptive schemas in individuals with obesity are limited in the literature. However, there is no study examining the relationship between binge eating disorder and schema-focused schema modes in individuals with obesity. In the light of this information, the relationship between binge eating disorder and schema domains, early maladaptive schemas and schema modes; It is aimed to determine the schema domains, early maladaptive schemas and schema modes that have a predictive effect on the level of binge eating disorder. Method: The study included 52 people diagnosed with obesity, who were diagnosed with binge eating disorder after being evaluated with the Structured Clinical Interview for DSM-5 (SCID-5-CV) and DSM-5-based eating disorders interview tool, and 112 people who were not diagnosed with binge eating disorder. Sociodemographic Data Form, Beck Depression Inventory (BDI), Young Schema Scale-Short Form-3 (YSÖ-SF3), Schema Mode Inventory (SME), Three Factor Eating Scale (TFEQ)/ (TFEQ-R21) and The Binge Eating Scale (BES) was administered. Results: When the binge eating disorder was diagnosed only by the clinician's examination, no significant difference was found between the two groups in terms of schema domains and early maladaptive schemas after controlling for depression levels. Among the schema modes, only the happy child mode scored higher in the group without binge eating disorder. The binge eating scale and the clinician's examination were evaluated together and the grouping was repeated, and the level of depression was again controlled in the analyzes. Accordingly, even after controlling for the depression level, there was a statistically significant difference between the two groups in all schema domains and in failure, emotional inhibiton, self sacrifice, insufficient self-control and defectiveness schemas. Among the schema modes, only the undisciplined child mode was found to have a statistically significant difference between the two groups. It has been determined that the severity of binge eating disorder is predicted by disconnection and rejection schema domain, social isolation, vulnerability to diseases and harm, defectiveness, pessimism schemas, undisciplined child and happy child schema modes. Finally, the mediating role of depression in the relationship between the four schema modes proposed in our hypothesis and binge eating disorder was examined. It has been found that depression has a full mediator role in the relationship between impulsive child mode, punitive parent mode, detached protector mode, compliant surrender mode and binge eating disorder. Discussion and Conclusion: In the light of our findings, it has been determined that certain schema domains, early maladaptive schemas and schema modes are associated with binge eating disorder, and it can be suggested that certain schemas and schema modes may be risk factors for binge eating disorder. The mediation of depression in the relationship between certain schema modes and binge eating disorder in our study is important in terms of the psychopathology of binge eating disorder and schema mode studies to be conducted.

Benzer Tezler

  1. Tedavi amacıyla başvuran obez bireylerde emosyonel disregülasyon, aleksitimi ve yeme bozuklukları ilişkisi

    The relationship of emotional dysregulation, alexthymia and eating disorders in individuals with obesity seeking treatment

    EBRU ONRAT ÖZSOYDAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEHİCE ELİF ONUR AYSEVENER

  2. Obezite hastalarında yaşam kalitesi ve anksiyete ilişkisi

    Quality of life in obesity patients and relationship with anxiety

    SEYİTALİ SİNAN DAĞBAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Bağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL ERYILMAZ BEYTAŞ

  3. Fazla kilolu ve obez bireylerde tıkınırcasına yeme bozukluğunun saptanması

    Determination of binge eating syndrome in overweight and obese individuals

    GÜLCE TAŞTEMEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Beslenme ve Diyetetikİstanbul Okan Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKMAN

  4. Obezite hastalarında tıkınırcasına yeme bozukluğunun, mizaç ve karakter özellikleri, dürtüsellik ve çocukluk çağı travmaları ile ilişkisi

    Temperament and character, impulsivity and childhood traumas in binge eating disorder with obese patients

    DEMET YILMAZ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    PsikiyatriOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ CEZMİ ARIK

  5. Obez erişkinlerde yeme tutumu ile çocukluk çağı travmaları, psikopatoloji, mizaç ve karakter özellikleri arasındaki ilişki

    The relationship between eating attitude, childhood traumas, general psycopathology, personality traits among obese adults

    İBRAHİM ÖZER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    PsikiyatriFatih Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ERCAN DALBUDAK