Soğuk savaş sonrası dönemde Karadeniz jeopolitiğinin Rusya ve NATO çerçevesinde incelenmesi (1990-2018)
Analysing the Black Sea geopolitics in terms of Russia and NATO in the post-cold war period (1990-2018)
- Tez No: 636541
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖVGÜ KALKAN KÜÇÜKSOLAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Soğuk Savaş sonrası dönemde giderek daha fazla önem kazanan Karadeniz'in uluslararası politikanın önde gelen aktörleri arasında yaşanan güç mücadelelerine sahne olduğu görülmektedir. Jeopolitik konumu gereği yüzyıllar boyunca etkinlik mücadelelerine tanıklık eden Karadeniz'de, SSCB'nin yıkılışının ertesinde bölgedeki gücünü kaybetmek istemeyen Rusya Federasyonu (RF) ile genişlemesini sürdüren NATO'nun nüfuz mücadelesi içerisinde olduğu görülmektedir. Soğuk Savaş sonrası dönemin önemli jeopolitik unsurlarını ihtiva eden veya bunları barındıran coğrafyalara yakınlığıyla dikkat çeken bölge, zengin doğal kaynaklara ve ekonomik açıdan önem arz eden ticaret limanlarına sahiptir. Bu unsurların yanısıra doğu-batı arasında koridor görevi görmesi sebebiyle enerji ve ulaşım koridoru olma özelliği taşıması da jeopolitik önemini öne çıkaran başlıca noktalar arasında yer almaktadır. 11 Eylül saldırılarının ertesinde terörle mücadelede kritik rol oynayan bölgelere olan yakınlığı itibariyle de gündemde olan bölge, NATO'nun sözkonusu bölgelere geçişinin sağlanması açısından da bir koridor özelliği arz etmektedir. Genişlemesini Soğuk Savaş sonrası süreçte sürdüren NATO, Karadeniz'e kıyısı olan eski Sovyet Cumhuriyeti devletlerinin giderek batıya yakınlaşmasından yararlanarak bölgede önemli bir avantaj elde etmiştir. Bölgeyi güvenlik mülahazaları çerçevesinde değerlendiren RF'nin de NATO'nun adımlarını tehdit algılaması çerçevesinde yorumlayarak bu doğrultuda politikalarına yön verdiği görülmektedir. Realist yaklaşımla bölgeye yönelik politikalarını devlet bekası kapsamında şekillendiren RF'nin, gücünü maksimize etmeye çalıştığı ve güvenliğini her türlü araçla sağlama iradesini ortaya koyduğunu söylemek mümkündür. RF'nin yaşam alanı (Lebensraum) olarak gördüğü bölgede NATO'nun çeşitli politikalarla etkinlik göstermeye çalışması, buradaki mücadelenin çok çeşitli araçlarla farklı boyutlarda sürmesine sebebiyet vermektedir. Ukrayna müdahalesinde ortaya konan hibrit savaş unsurları RF'nin her türlü aracı uygulama kararlılığında olduğunu göstermektedir. Bölgesel güvenlik itibariyle düşünüldüğünde ise, bu mücadelelerin Türkiye'nin de içinde yer aldığı bölgeyi istikrarsızlaştırıcı bir etki yaratarak gelecek açısından düşündürücü olduğunu söylemek mümkündür.
Özet (Çeviri)
It can be seen that The Black Sea region which has gained significance in the Post-Cold War era, has become a stage for the primary actors of the international politics for power struggles. Due to its geopolitical location, Black Sea has been a place where struggles of superiority have always been an issue for centuries and after the USSR collapsed, it is observed that the Russian Federation (RF) that does not strive for losing its power over the region while NATO was aiming for filling the power gap in the area. The region which contains significant geopolitical constituents or its proximity to those, draws attention in the Post-Cold War era and possesses abundant natural resources and economically important trade ports. Besides these constituents, another primary aspect which emerges as one of its key factors of its geopolitical importance is that Black Sea is an important energy and transportation corridor. Its proximity for the areas which are utmost important for war on terrorism in the post-9/11 era is essential for NATO to be able to seek passage to these regions when required. By sustaining its growth in Post-Cold War era and taking advantage of the former-Soviet states which are close to the West, especially of those have a coast access to the Black Sea, NATO gained a significant advantage over the region. On the other hand, RF assesses the region by security remarks and keeps its eye on the region. Because of that, RF interpreted NATO's actions as hostility and shaped its policies over the region accordingly. It is possible to say that RF shaped its policies for the survival of the state and strived for maximizing its power by any means necessary in the context of Realist paradigm. NATO's activity in the region where RF sees as its habitat (Lebensraum), brought the struggle to another level by maintaining its policies via divers means and various methods. The hybrid war constituents in the Russian intervention in Ukraine showed how determined RF is when threatened. In the perspective of regional security, it is possible to say that these struggles destabilize the region which involves Turkey as well and creates a challenging environment enriched with risk factors for the future.
Benzer Tezler
- Soğuk savaş sonrası dönemde Karadeniz bölgesi ve Türkiye'nin Karadeniz bölgesine yönelik politikası
Blacksea region in the post cold war period and the policy of Turkey about Blacksea region
HAKAN ARIDEMİR
Doktora
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerMarmara ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JALE CİVELEK
- The process of regionalization in the Black Sea Area:1991-2010
Karadeniz Bölgesindeki bölgeselleşme süreci: 1991-2010
PELİN MUSABAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. OKTAY FIRAT TANRISEVER
- Soğuk Savaş sonrası dönemde Türkiye'nin Karadeniz politikasına Rusya'nın bakışı
Russia's perspective on Turkey's Black Sea policy in the post Cold War era
ELENA SALIS
Doktora
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerKaradeniz Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN TOPAL
- Nükleer kriz sürecinin Türkiye-İran ilişkilerine etkisi
Turkey-İran relations, influence the process of nuclear crisis.
ARZU KAMBUROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerKaradeniz Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MOHAMMAD ARAFAT
- Türkiye'nin Afrika'ya yönelik dış politikasında yumuşak güç araçları: Resmi devlet kurumlarının rolü
Soft power instruments in Turkey's foreign policy towards Africa: The role of official state institutions
SERVET HABİP TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerKaradeniz Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KÖSE