Dilde arkaiklik olgusu ve Irak Türkmen ağızlarındaki dil unsurlarının arkaiklik bağlamında incelenmesi
Archaism in language and study of the language components in Iraqi Turkmen dialects within the scope of archaism
- Tez No: 639023
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET NAHMEDOV
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 611
Özet
Türkoloji çalışmalarında dilde arkaiklik üzerinde teorik açıdan fazlaca durulmamış ve bugüne dek herhangi bir bölgenin ağzı bütün yönleriyle arkaiklik bakımından incelenmemiştir. Tezimizde bu eksiklikler göz önünde bulundurulmuş, bir yandan arkaikliğin nasıl tanımlanması gerektiği tespit edilmeye çalışılmış diğer yandan Irak Türkmen ağızlarında fonetik, morfoloji ve kelime-anlam arkaikliği araştırılmıştır. Çalışmamızda arkaikliğin bir terim olarak mahiyeti ortaya konulurken dilde değişme olgusundan yola çıkılmış, böylece dilde değişmeyen unsurların hangilerine hangi ölçütler kullanılarak arkaik hükmü verileceği üzerinde durulmuştur. Arkaikliğin etraflı bir tanımı yapıldıktan sonra da Irak Türkmen ağızları arkaiklik bakımından incelenmiştir. Tezin yürütülmesinde öncelikle yazılı metinler, gramer çalışmaları, sözlükler ve konuyla ilgili çeşitli kitap ve makalelerden yararlanılmış, yazılı kaynaklardaki bilgilerle de yetinilmemiş bölge sakinleriyle, aydınlarıyla ve alanda çalışmış uzmanlarla soruşturmalar da yapılarak konunun daha sağlıklı bir şekilde işlenmesi ve sonuca varılmasına gayret edilmiştir. Tezimizin fonetik bölümünde Irak Türkmen ağızlarındaki sesler ve ses hadiseleri incelenerek bu ağızlardaki arkaik fonetik unsurlar tespit edilmiş, morfoloji bölümünde ise bir yandan yapım ve çekim eklerinin arkaikliği araştırılmış diğer yandan bu eklerde, varsa işlev arkaikliği tespit edilme yoluna gidilmiştir. Kelime-anlam bölümünde ise kelimelerden hangilerinin veya hangi anlamlarının arkaik olduğu üzerinde durulmuştur. Tezimizde bir yandan art zamanlı metotla Türk dilinin tarihî dönemleri boyunca her bir dil unsurunun gelişimi incelenmiş, eş zamanlı metotla da Türk dilinin çeşitli lehçe ve ağızları arasında karşılaştırmalara girişilerek ilgili dil unsurunun arkaikliği hakkında hüküm verilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Turcology studies have not dwelt much on the archaism of the language within theoretical terms while such studies have investigated a dialect of a certain region within the scope of archaism with its all dimensions. In our study, theoretical components have been considered in detail; the exact definition of archaism has been elaborated while it has also investigated the phonetical, morphological and semantical archaism in Iraqi Turkmen dialects. The term archaism has clearly been defined and the evolutionary nature of the language has been placed in the core of the study. Thus, which never-changing components of language would be classified as archaic through which criteria has been clarified. Upon the thorough definition of the archaism, the Iraqi Turkmen dialects have been investigated within the framework of archaism. During the study, scripts, grammar resources, dictionaries and several resources and articles regarding archaism have primarily been used. Besides written sources, interviews with locals, intellectuals and language experts have been conducted so that the term archaism would be investigated in greater detail. The phonetics section of the study involves the study of the sounds and sound events in theIraqi Turkmen dialects. The archaic phonetical components have been determined in these dialects. In the morphology section of the study, the archaism of the derivational and inflectional morphemes has been investigated while the functional archaism in these morphemes have been tried to set. The semantics section of the study involves the investigation of which words and their certain meanings could be considered archaic. In our study, we have also looked at the evolution of each language component within the historical eras of Turkish language through a diachronic approach while synchronous method has helped draw certain conclusions regarding the archaism of the language components through comparisons and contrasts among various dialects of Turkish language.
Benzer Tezler
- Effect of phraseological field knowledge in the course and on the output of simultaneous medical interpreting
Tümceterimbilimsel alan bilgisinin andaş tıp çevirisi süreci ve ürününe etkisi
HİCRAN SAKA
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dilbilimsel artıklık ve uzatıma ilişkin öğrenicilerin farkındalık düzeyleri
Learners' awareness levels of linguistic redundancy and pleonasm in teaching Turkish as a foreign language
SEDA DEMİR
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPASLAN OKUR
- Development of various corner-lit backlighting concepts in an advanced smart led tv
İleri akıllı led televizyonlarında köşeden aydınlatmalı farklı arka-ışıklandırma konseptlerinin geliştirilmesi
KIVANÇ KARSLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiÖzyeğin ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ARIK
- Pronoun resolution with deep learning
Derin öğrenme ile zamir çözümlemesi
MEHMET TAZE
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİzmir Ekonomi ÜniversitesiBilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SENEM KUMOVA METİN
- Nefi'nin Türkçe divanı üzerinde eleştirel metaforlar bakımından bir inceleme
A review of critical metaphors on Nefi's Turkish divan
EZGİ ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET AKÇATAŞ