La gentrification rurale: Le cas d'Assos, Çanakkale

Kırsal soylulaştırma: Assos, Çanakkale örneği

PDF İndir

Tez No: 639403
Yazar: SELİN KILIÇ
Danışmanlar: DOÇ. DR. A. DİDEM DANIŞ
Tez Türü: Yüksek Lisans
Konular: Sosyoloji, Sociology
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2020
Dil: Fransızca
Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
Sayfa Sayısı: 129

Özet

Bu tez Assos (Çanakkale)'deki soylulaştırma pratiklerini incelemektedir. Bunu yaparken ekonomik, politik ve sosyal faktörleri, aktörleri (soylulaştırıcılar, yerel nüfus, emlak piyasasındaki sermaye ve devlet) ve soylulaştırmanın bu aktörlere ve Assos'a nasıl ekonomik, sosyal ve mekansal etkileri olduğunu göz önünde bulundurmuştur. Türkiye'nin Ege bölgesinin kuzeyinde turistik bir köy olan Assos, son yıllarda önemli bir değişim geçirmiştir. Son yirmi yıldır, Assos'un eski evleri, büyük şehirlerde yaşayan öncü bir soylulaştırıcı grup tarafından satın alınarak restore edilmiş, böylece köyün çehresi ve sosyo-ekonomik profili değişmiştir. Bu olay, komşu olan ancak sosyal, ekonomik veya kültürel açıdan hiç benzer olmayan iki farklı grubu bir araya getirmiştir. Bu iki grubun kültürel ve sosyal farklılıklarını vurgulayan bu çalışma, iki farklı yerleşimi bu iki grup arasındaki ilişkilere ve çatışmalara odaklanarak, mekansal ayrışma bağlamında ele almayı amaçlamaktadır. Bu tezde araştırma sorularının yanıtlarını bulmak için derinlemesine yarı yapılandırılmış görüşmeler ve katılımcı gözlem gibi nitel yöntemler kullanılmıştır. Soylulaştırıcılarla, yerel halkla, yerel nüfusa ait bir emlakçıyla ve iki yerel yönetim yetkilisiyle görüşülmüştür. 1970'li yıllarda krizi aşma çabalarının ekonomik ve siyasi yapıda değişiklikler yarattığı görülmektedir. Keynesçi ekonomiden, (Fordist üretim ve refah devleti politikaları) esnek, rekabetçi bir yapıya ve devlet müdahalesinden“özgür”bir piyasaya geçiş gözlemlenmiştir. Bu yeni piyasa yapısı sanayisizleşme, üçüncül sektörün gelişimi ve yeni beyaz yakalı işlerin yaygınlaşması gibi süreçleri beraberinde getirmiştir. Neoliberal çağın ekonomik ve politik yeniden yapılanma süreci, kentsel mekâna yeni roller ve anlamlar yüklemiştir. Kentin yeniden inşası, kent politikalarının ana konusu olmaya başlamıştır ve büyük ölçekli inşaat projeleri ortaya çıkmıştır. Neoliberal politikalarla müdahale eden yeni kentsel alanlar arasında, elit tüketim için özelleşmiş alanlar, yabancı yatırımı çekmek için büyük ölçekli mega projeler, şehrin dokusundan ayrılmış kapalı konut alanları, soylulaştırma projeleri ve sosyo-mekansal kutuplaşmanın görüldüğü mekanlar vardır. Dolayısıyla soylulaştırma süreci, Bu tez Assos (Çanakkale)'deki soylulaştırma pratiklerini incelemektedir. Bunu yaparken ekonomik, politik ve sosyal faktörleri, aktörleri (soylulaştırıcılar, yerel nüfus, emlak piyasasındaki sermaye ve devlet) ve soylulaştırmanın bu aktörlere ve Assos'a nasıl ekonomik, sosyal ve mekansal etkileri olduğunu göz önünde bulundurmuştur. Türkiye'nin Ege bölgesinin kuzeyinde turistik bir köy olan Assos, son yıllarda önemli bir değişim geçirmiştir. Son yirmi yıldır, Assos'un eski evleri, büyük şehirlerde yaşayan öncü bir soylulaştırıcı grup tarafından satın alınarak restore edilmiş, böylece köyün çehresi ve sosyo-ekonomik profili değişmiştir. Bu olay, komşu olan ancak sosyal, ekonomik veya kültürel açıdan hiç benzer olmayan iki farklı grubu bir araya getirmiştir. Bu iki grubun kültürel ve sosyal farklılıklarını vurgulayan bu çalışma, iki farklı yerleşimi bu iki grup arasındaki ilişkilere ve çatışmalara odaklanarak, mekansal ayrışma bağlamında ele almayı amaçlamaktadır. Bu tezde araştırma sorularının yanıtlarını bulmak için derinlemesine yarı yapılandırılmış görüşmeler ve katılımcı gözlem gibi nitel yöntemler kullanılmıştır. Soylulaştırıcılarla, yerel halkla, yerel nüfusa ait bir emlakçıyla ve iki yerel yönetim yetkilisiyle görüşülmüştür. 1970'li yıllarda krizi aşma çabalarının ekonomik ve siyasi yapıda değişiklikler yarattığı görülmektedir. Keynesçi ekonomiden, (Fordist üretim ve refah devleti politikaları) esnek, rekabetçi bir yapıya ve devlet müdahalesinden“özgür”bir piyasaya geçiş gözlemlenmiştir. Bu yeni piyasa yapısı sanayisizleşme, üçüncül sektörün gelişimi ve yeni beyaz yakalı işlerin yaygınlaşması gibi süreçleri beraberinde getirmiştir. Neoliberal çağın ekonomik ve politik yeniden yapılanma süreci, kentsel mekâna yeni roller ve anlamlar yüklemiştir. Kentin yeniden inşası, kent politikalarının ana konusu olmaya başlamıştır ve büyük ölçekli inşaat projeleri ortaya çıkmıştır. Neoliberal politikalarla müdahale eden yeni kentsel alanlar arasında, elit tüketim için özelleşmiş alanlar, yabancı yatırımı çekmek için büyük ölçekli mega projeler, şehrin dokusundan ayrılmış kapalı konut alanları, soylulaştırma projeleri ve sosyo-mekansal kutuplaşmanın görüldüğü mekanlar vardır. Dolayısıyla soylulaştırma süreci, soylulaştırma sürecini Chicago Okulu'na ait insan ekolojisine yönelik yaklaşımların yanı sıra tamamen ekolojide inceleme eğilimindedir. Ekolojik yaklaşım, bir mahalle içindeki değişimin, çevrenin seçici, dağıtıcı ve uzlaştırıcı güçleri ile doğal bir süreç olduğunu savunur. Soylulaştırmanın politik-ekonomik açıklamaları ise esas olarak kapitalist yeniden yapılanma süreci ile kentsel alan arasındaki yakın ilişkiyi vurgular. Soylulaştırma, kapitalist yeniden yapılanma süreçlerinden kaynaklanan bir kentsel yeniden yapılanma örneği olarak ortaya çıkmıştır. Soylulaştırmaya politik-ekonomik yaklaşımlar temelde iki rakip kuramsal açıklama etrafında toplanmıştır. Bir yanda ekonomik yaklaşım olarak adlandırdığımız“üretim”in (veya arzın) öneminin altını çizen, diğer yanda ise sosyo-kültürel yaklaşım dediğimiz“tüketim”(veya talep) yönünü vurgulayan kavramsallaştırmalar vardır. Ekonomik yaklaşım yapı, sermaye, üretim, arz gibi kavramları vurgularken, sosyokültürel yaklaşım aktöre, kültüre, tüketime ve talebe öncelik verir. Ekonomik yaklaşım, zaman içinde soylulaştırmaya neden olacak yatırım sürecini (ve yatırım yokluğunu) vurgulamaktadır. Bunun aksine, sosyo-kültürel görüş, finansal sermaye hareketlerinden çok nüfus hareketlerinin önemini vurgulamaktadır. Ekonomik ve sosyo-kültürel açıklamalar karşıt iki kavramsallaştırma gibi görünse de bazı soylulaştırma çalışmalarında daha çok tamamlayıcı iki yaklaşım olarak görülmektedir. Buna göre, kırsal soylulaştırmayı analiz etmek için, kültürel ve ekonomik boyutları birleştiren bir yaklaşım kavramı daha verimli kılabilir. Bu tezde de bu yaklaşım benimsenmiştir. Bireylerin tercihleri ve talepleri, kapitalist ilişkiler gibi politik-ekonomik yapısal güçler tarafından şekillendirilir. Sermaye yatırım sürecinin şehrin merkezi mahallelerine olan talebi artırdığını varsaymakla beraber soylulaştırma sürecini şekillendirmede bireysel ajanların yaşam tarzı tercihleri ve tüketim talepleri göz ardı edilmemiştir. Bu araştırmada Assos'taki değişim bu çerçevede incelenmiştir. Büyükşehir bölgelerinden gelen ve daha yüksek gelir ve eğitim düzeyine sahip insanların köy merkezine (Yukarı Mahalle) gelip yerleşmesinden bu yana Assos'ta kırsal soylulaştırmaya dair kanıtlara tanıklık edilebilir. Bu süreci fiziksel çevrenin iyileştirilmesi ve yerel nüfusun yer değiştirmesi izler. Daha ayrıcalıklı sınıflardan gelen grup, Assos'taki taş evleri satın alıp restore etmeye başladı ve butik oteller, restoranlar, mağazalar ve kafeler açmaya başladılar. Bu değişiklikler daha fazla soylulaştırıcıyı ve diğer turizm yatırımcılarını cezbetti. Öyle ki, butik otellerin ve diğer turistik tesislerin sayısı her yıl artmaya devam ediyor. Bu süreci, Assos'u arkeolojik sit alanı ilan eden devlet tarafından alınan birtakım kararlar da kolaylaştırmıştır. Bu kararlar ile Assos sakinlerinin inşaat pratiği tamamen değişmiştir. Bundan sonra inşaatları uzun ve pahalı bürokratik sürece katlanmaları gereken yönetmeliklere göre inşa etmeleri gerekmektedir. Böylece zamanla Assos köylüleri evlerini soylulaştırıcılara satmıştır ve bu köyün sosyal ve mekansal yapısını değiştirmiştir. Assos'ta meydana gelen bu değişim, aslında Türkiye'de ve dünyada meydana gelen daha büyük bir dönüşümün sadece bir örneğidir: şehirden kırlara göç. Assos'taki soylulaştırma sürecinin ana faktörlerinden biri, üretim tarzındaki değişimdir. Merkezi ve yerel yönetimin politika ve projeleri ile özel turizm aktörlerinin bireysel girişimleri nedeniyle yerel ekonominin tarımdan turizme geçişi gözlemlenmiştir. 1980'lerde küçük ölçekte başlayan turizm, giderek temel ekonomik faaliyet haline gelmiştir. Soylulaştırıcıların gelişinden bu yana, özellikle son yirmi yılda, turizm tekeli el değiştirmiştir ve yeni gelenler Assos'ta turizm sektöründe daha baskın ve daha güçlü olan grup olmuşlardır. Günümüzde yerel halkın sergi adını verdikleri ve yerel ürünlerle beraber magnet, takı gibi ürünlerin de satışını gerçekleştirdikleri daha çok küçük çaplı turizm olarak adlandırabileceğimiz işletmeleri bulunmaktadır. Bunun yanı sıra soylulaştırıcılar turizm yatırımlarını daha çok butik otel şeklinde yapmaktadırlar. Assos'taki soylulaştırma sürecinde ana aktörler soylulaştırıcılar, yerel halk ve devlettir. Yaşam tarzı (lifestyle) göçmenleri olan soylulaştırıcıların göçünün, yoğun ve kaotik şehir hayatından kaçma ve küçük, nispeten sakin bir köye sığınma arzusundan kaynaklandığı görülmektedir. Yöre halkı, yani Assos'un köylüleri ise, antik köyün eteklerinde yaşamaya itilmiştir. Assos'taki soylulaştırma sürecinin etkilerine gelecek olursak, ekonomik, sosyal ve mekansal etkilerden bahsetmemiz gerekir. Diğer soylulaştırma örneklerinde de gözlemlediği gibi, Assos'taki soylulaştırma süreci, gayrimenkul sektöründe ekonomik canlılığın ortaya çıkması ve aynı zamanda çeşitli iş fırsatların oluşması anlamında yerel halk için olumlu sonuçlar doğurmuştur. Ayrıca, soylulaştırma sürecinin en önemli ekonomik etkilerinden biri de turizmin gelişmesiyle ilgilidir. Aslında turizmin gelişmesi, soylulaştırma sürecinin hem nedeni hem de sonucudur. Assos'ta turizm yatırımları ve soylulaştırma eş zamanlı olarak gelişmiştir. Diğer bir ekonomik etki, özellikle gayrimenkul sektöründe gayrimenkul değerlerindeki fiyat artışlarıdır. Assos'taki soylulaştırma süreci buraya olan talebin artmasına, talebin artması da fiyatların yükselmesine sebep olmuştur. Assos'taki soylulaştırma sürecinin sosyal etkileri, yerel halkın yerinden edilmesi ve / veya yer değiştirmesi ile ilgilidir. Bugün köylülerin büyük çoğunluğu antik köyün dışında yaşamaktadır. Bunun yanı sıra Assos örneğinde, yeni gelenlerle yerel nüfus arasında çatışmasız bir sosyal ilişkiden söz edilemez. İki grup, ekonomik, sosyal ve sembolik anlamda Assos'un sahibiyeti üzerine çatışma halindedir. Ekonomik açıdan daha avantajlı olan soylulaştırıcıların, köye daha fazla yatırım yaptıklarından, bu çatışmanın daha dışında olduğu gözlemlenmiştir. Bununla beraber ekonomik açıdan daha dezavantajlı olan soylulaştırıcıların, köylüler tarafından daha fazla dışlandığı görülmektedir. Assos'taki sosyal çatışma sadece köylüler ve soylulaştırıcılar arasında da değildir.“Assos'uma Dokunma!”eylemlerinde de gözlemlenebildiği gibi soylulaştırıcıların kendi aralarında da birtakım çatışmalar yaşadığı söylenebilir. Bunun dışında diğer bir sosyal etki olarak, turizmin gelişmesinden sonra köylüler arasındaki sosyal bağların zayıflaması sayılabilir. Görüşmelerde turizmin gelişiminden sonra köylüler işe yoğunlaştığı için geleneklerin çözündüğünden ve bozulduğundan birçok kez söz edilmiştir. Assos'ta kırsal soylulaştırma sürecinin en önemli mekansal etkisi, buradaki tarihi binaların restore edilmesiyle ilgilidir. Assos'taki soylulaştırma süreci fiziksel çevrenin iyileştirilmesine katkıda bulunmuştur. Assos'taki pek çok soylulaştırıcı, Yukarı Mahalle'deki tarihi evleri satın alıp restore ettirmiştir. Bu restorasyon örneklerinin ardından bazı köylüler otellerinin ve kafelerinin çehresini değiştirmeye başlamıştır. Ancak bir soylulaştırıcının oteliyle yerel halktan birinin işletmesi arasındaki fark kullanılan mobilyalar, mobilyaların malzemeleri ve dekorasyon sebebiyle her zaman ayırt edilebilir. Bir diğer mekansal etki, Assos'un orijinal peyzajına uymayan Aşağı Mahalle'de betonarme binaların yapılmasıdır. Tarihi dokusuyla turistleri çeken bu küçük köyün yanına beton binaların oluşu görüşmeler sırasında da soylulaştırıcılar tarafından birçok kez şikâyet edilerek dile getirilmiştir. Sonuç olarak, Assos'taki soylulaştırma süreci çeşitli ekonomik, politik ve sosyal faktörlerin yanı sıra çeşitli aktörlerin, motivasyonlarını ve sonuç olarak ortaya çıkan eylemlerini de içermektedir. İstanbul ve Ankara'daki gibi geleneksel soylulaştırma örnekleriyle karşılaştırıldığında küçük bir antik köy olan Assos, Türkiye'deki soylulaştırma süreçlerine yeni bakış açıları sunmaktadır.

Özet (Çeviri)

This thesis examines the practices of the gentrification process in Assos (Çanakkale) taking into account of the economic, political and social factors, the actors (gentrifiers, local population, financial capital and the state) and the economic, social and spatial impacts of gentrification. Assos, which is a tourist village in the north of Turkey's Aegean region, has undergone a change. Over the past two decades, the old houses of Assos have been bought and restored by a pioneer gentrifying group living in the big cities, thus the landscape and the socio-economic profile of the village has been transformed. This brought together two different groups, neighbours but not at similar at all in social, economic or cultural terms. This study, which highlights the cultural and social differences of these two groups, aims to address two different settlements in a context of spatial segregation, focusing on the relationships and conflicts between these two groups. While trying to find the answers to the research questions, I used qualitative methods. I did in-depth semi-structured interviews and participant observation. I interviewed the gentrifiers, the local population, a real estate agent, who appertain to the local population, and two local government officials. In the 1970s, it is observed that the efforts to overcome the economic crisis created changes in the economic and political structure. We have witnessed a shift from Keynesian economics, Fordist production, and welfare state policies, to a flexible, competitive structure, and a market that is unregulated and“free”from state interference. This new market structure was represented by deindustrialisation, the development of the tertiary sector and the proliferation of new white-collar jobs. The process of economic and political restructuring of the neoliberal era has assigned new roles and meanings to urban space. Reconstruction of the city began to become the main topic of city policies. Large-scale construction projects have appeared. Among the new urban areas intervened with neoliberal policies there are new specialized spaces for elite consumption, large-scale megaprojects to attract foreign investment, closed residential sites separated from the fabric of the city, gentrification projects and places where socio-spatial polarization is observed. So the process of gentrification is found as an integral part of the processes of economic, political and urban restructuring of the neoliberal world. In this thesis we have tried to understand the links between the structural changes that we observe with the transition to neoliberalism that we have described above and the local experiences of this small Aegean village (Assos) where there have been socio-spatial changes with rural gentrification. Theoretical explanations of the factors of gentrification fall into two categories: ecological explanations and politico-economic explanations. Ecological explanations of gentrification tend to examine the process of gentrification purely in ecology alongside some of the approaches to human ecology belonging to the Chicago School. The ecological approach argues that change within a neighbourhood is a natural process with the selective, distributive and accommodating forces of the environment while the politico-economic explanations of gentrification mainly emphasize the close relationship between the capitalist restructuring process and the urban space. Gentrification emerged as a case of urban restructuring resulting from capitalist restructuring processes. The politico-economic conceptualizations of gentrification are initially centred around two competing approaches. On the one hand there are theoretical explanations which underlines the important gravity of the“production”(or supply) which we call as the economic approach, on the other hand there are conceptualizations which insist on the aspect of the“consumption”(or demand) what we call the socio-cultural approach. The economic approach emphasizes notions like structure, capital, production, supply, while the socio-cultural approach privileges the actor, culture, consumption and demand. The economic approach emphasizes the process of investment (and disinvestment) that will cause gentrification over time. On the contrary, the socio-cultural view emphasizes the importance of movements of populations rather than movements of financial capital. Although it seems like there is a conflict between economic and socio-cultural explanations, some believe that they are complementary rather than competitive in studies of gentrification. In my opinion, to analyse rural gentrification, the concept can be more suitable if we adopt an approach that combines cultural and economic approaches. The preferences and demands of individual agents are shaped by politicaleconomic structural forces, as well as capitalist relationships. Investments in fixed capital have increased demand for the city's central neighbourhoods by the new middle-class gentrifiers, investors, and government programs to use the rent gap. Along with these findings we do not ignore the lifestyle preferences and consumption demands of individual agents in shaping the gentrification process. I assume that the preferences and demands of individual agents are shaped by the broader politicaleconomic structural forces as well as by capitalist relations. By analysing the transformation process at Assos, we have adopted such approach. We have witnessed rural gentrification in Assos since the arrival and settling of people from metropolitan areas with higher levels of income and education in the center of the village (Yukarı Mahalle). This process is followed by the introduction of a new style, the positive changes in the physical environment and the replacement of the local population. The group which came from the more privileged classes began to buy and restore the stone houses in Assos. They also opened boutique hotels, restaurants, shops and cafes. These changes have attracted more other gentrifiers and other tourism investors. The number of boutique hotels and other tourist establishments continue to increase every year. This process is facilitated by the political powers which declared Assos as an archaeological site. With this declaration, the inhabitants of Assos are prevented in their construction practice: from now on they must construct their buildings according to the regulations which require to put up with a long and expensive bureaucratic process. So gradually the villagers of Assos sold their houses to the gentrifiers and this changed the social and spatial structure of the village. One of the main factors in the gentrification process in Assos is the change in the mode of production. A shift can be seen in the local economy from agriculture to tourism due to central and local government policies and projects and to individual attempts by private tourism actors. Tourism, which started out on a small scale in the 1980s, has gradually become the main economic activity. Since the arrival of the gentrifiers, especially over the past two decades, the tourism monopoly has changed hands and now it is rather the newcomers who are more dominant and stronger in the tourism sector in Assos. There are three main actors in this gentrification process in Assos: the gentrifiers, the local population and the state. Gentrifiers, driven by the desire to escape the overly busy and chaotic city life and seek refuge in a relatively quiet small village, are lifestyle migrants. The local population, namely the villagers of Assos, are pushed to live on the outskirts of the ancient village (Aşağı Mahalle). As for the impacts of the gentrification process in Assos, a mention of the economic, social and spatial impacts must be made. As seen in the other cases of gentrification, the gentrification process in Assos has had positive results for the local populations in terms of the increased value in the real estate sector but also in the sense of the creation of various professional opportunities. In addition, one of the most important economic impacts of the gentrification process concerns the development of tourism. In fact, the latter is both the cause and the consequence of the gentrification process. Tourism investments and gentrification have developed simultaneously in Assos. Another economic aspect is property values and price increases especially in the real estate industry. As demand increases, the gentrification process in Assos causes prices to rise. The social impacts of the gentrification process in Assos concern the displacement and / or the replacement of local inhabitants. Today the vast majority of the villagers live outside the ancient village. In addition, in the case of Assos one cannot speak of a social relationship without conflict between the newcomers and the local population. The two groups claim the possession of Assos in economic, social and also symbolic matters. I have noticed that gentrifiers who are at the advantageous side economically are seen as less responsible as the party to this conflict. The gentrifiers, who are economically more disadvantaged, excluded by the villagers more. Between the gentrifiers and the villagers there is a conflict over the appropriation of Assos. This conflict is not only between the gentrifiers and the villagers, but also between the gentrifiers themselves as we observed during the demonstrations of“Assos'uma Dokunma! ”. Another social impact is the weakening of social ties among the villagers after the growth of tourism. After the development of tourism, the villagers complain that everyone has concentrated at work and their traditions are broken. The most significant spatial impact of rural gentrification in Assos relates to the stock upgrade of historic buildings in Assos. The gentrification process in Assos has contributed to the improvement of the physical environment. Most of the gentrifiers in Assos bought the historic houses from Yukarı Mahalle and restored them. Following these examples of restoration, some villagers began to change the decoration of their hotels and cafes. But the difference between a hotel of a gentrifier and that of a villager is always visible due to the materials and symbols used. Another spatial impact is the construction of concrete buildings at Aşağı Mahalle which does not suit the original landscape of Assos. The gentrification process in Assos involves various economic, political and social factors as well as its various actors, motivations and resulting actions. The case of Assos shows us that the gentrification process is also valid for small villages in tourist areas. Cette mémoire examine les pratiques du processus de gentrification à Assos (Çanakkale) prenant en compte les facteurs économiques, politiques et sociaux, les acteurs (les gentrifieurs, les populations locales, le capital financier et l'État) et les impacts économiques, sociaux et spatiaux de la gentrification. Assos, qui est un village touristique au nord de la région égéenne de la Turquie, a fait l'objet d'un changement. Au cours des deux dernières décennies, les anciennes maisons d'Assos ont été achetées et restaurées par un groupe gentrifieurs pionniers vivant dans les grandes villes, ainsi le paysage et le profil socio-économique du village ont été transformé. Cela a rapproché deux groupes différents, voisins mais pas du tout similaires en termes sociaux, économiques ou culturels. Cette étude, qui souligne les différences culturelles et sociales de ces deux groupes, vise à traiter deux implantations différentes dans un contexte de ségrégation spatiale, en se focalisant sur les relations et les conflits entre ces deux groupes. Pour chercher les réponses des questions de recherche nous avons utilisé des méthodes qualitatives. Nous avons fait les entretiens semi directifs approfondis et l'observation participante. Nous avons fait des entretiens avec les gentrifieurs, la population locale, un agent immobilier, qui appartient à la population locale, et deux responsables du gouvernement local. Dans les années 70, on observe que les efforts pour surmonter la crise ont créé des changements dans la structure économique et politique. Nous avons témoigné un passage de l'économie keynésienne, la production fordiste et les politiques de l'État providence, à une structure flexible, compétitive et un marché non règlementé et“libéré”de l'intervention de l'État. Cette nouvelle structure de marché se représentait avec la désindustrialisation, le développement du secteur tertiaire et la multiplication des nouveaux emplois col blanc. Le processus de restructuration économique et politique de l'ère néolibérale a attribué des nouveaux rôles et des nouvelles significations à l'espace urbain. La reconstruction de la ville a commencé à devenir le thème principal des politiques de la ville. Des projets de construction à grande échelle sont apparus. Parmi les nouvelles zones urbaines intervenues avec des politiques néolibérales il existe des nouveaux espaces spécialisés pour la consommation élite, des mégaprojets à grande échelle pour attirer l'investissement étranger, des sites résidentiels fermés séparés du tissu de la ville, des projets de gentrification et des endroits où la polarisation socio-spatiale est observée. Donc le processus de gentrification se trouve comme une partie intégrante des processus de restructuration économique, politique et urbaine du monde néolibéral. Dans ce mémoire nous avons essayé de comprendre les liens entre les changements structuraux qu'on observe avec le passage au néolibéralisme que nous avons décrit ci-dessus et les expériences locales de ce petit village égéen (Assos) où il y a eu des changements socio-spatiales avec la gentrification rurale. Les explications théoriques sur les facteurs de gentrification se trouvent en deux catégories : les explications écologiques et les explications politicoéconomiques. Les explications écologiques de la gentrification ont tendance à examiner le processus de gentrification purement dans l'écologie parallèlement à une partie des approches de l'écologie humaine appartenant à l'École de Chicago. L'approche écologique défend que le changement au sein d'un quartier soit un processus naturel avec les forces sélectives, distributives et accommodantes de l'environnement. Tandis que les explications politico-économiques de la gentrification soulignent principalement la relation étroite entre le processus de restructuration capitaliste et l'espace urbain. La gentrification est apparue comme un cas de restructuration urbaine issue des processus de restructuration capitaliste. Les conceptualisations politico-économiques de la gentrification sont centrées initialement autour de deux approches concurrentes. D'une part il y a la théorisation qui souligne la gravité importante de la « production » (ou offre) que nous appelons comme l'approche économique, d'autre part il y a les conceptions qui insistent sur l'aspect de la « consommation » (ou demande) que nous appelons l'approche socioculturelle. L'approche économique met l'accent sur les notions comme la structure, le capital, la production, l'offre tandis que l'approche socio-culturelle privilège l'acteur, la culture, la consommation et le demande. L'approche économique souligne le processus d'investissement (et de désinvestissement) qui provoquera dans le temps la gentrification. Au contraire, la vue socio-culturelle souligne l'importance des mouvements de populations plutôt que des mouvements du capital financier. Bien que les explications économiques et socioculturelles semblent être opposées, certains pensent qu'elles sont complémentaires plutôt que concurrentielles dans les études de la gentrification. Selon nous, pour analyser la gentrification rurale, le concept peut être plus fécond si on adopte une approche qui combine les dimensions culturelles et économiques. Les préférences et les demandes des agents individuels sont façonnées par les forces structurelles politico-économiques, ainsi que les rapports capitalistes. Les investissements dans le capital fixe ont augmenté la demande pour les quartiers centraux de la ville par les nouveaux gentrifieurs de la classe moyenne, les investisseurs et les programmes gouvernementaux pour l'utilisation de rent gap. Parallèlement à cette constatation nous n'ignorons pas les préférences de style de vie et les demandes de consommation des agents individuelles dans la formation du processus de gentrification. Nous supposons que les préférences et les demandes des agences individuelles soient façonnées par les forces structurelles politicoéconomiques plus larges ainsi que par les relations capitalistes. En analysant le processus de transformation à Assos, nous avons adopté une telle approche. On témoigne la gentrification rurale à Assos depuis l'arrivée et l'installation au centre du village (Yukarı Mahalle) des personnes originaires des métropoles et ayant de niveau de revenu et d'éducation plus élevé. Ce processus est suivi par l'introduction d'un nouveau style, la mise à niveau de l'environnement physique et le remplacement de la population locale. Le groupe qui est issu des classes plus favorisées ont commencé à acheter et à restaurer les maisons en pierre à Assos. Ils ont ouvert également des hôtels boutiques, des restaurants, des magasins et des cafés. Ces changements ont attiré davantage d'autres gentrifieurs et d'autres investisseurs touristiques. Le nombre des hôtels boutiques et autres établissements du tourisme ne cesse d'augmenter chaque année. Ce processus est facilité par les pouvoirs politiques qui ont déclaré Assos comme un site archéologique. Avec cette déclaration les habitants d'Assos sont empêchés dans leurs pratique de construction : désormais ils doivent construire leurs bâtiments selon les règlementations qui nécessitent de supporter un processus bureaucratique long et couteux. Donc au fur et à mesure les villageois de Assos ont vendu leurs maisons aux gentrifieurs et cela a changé la structure sociale et spatial du village. Un des facteurs principaux du processus de gentrification à Assos est le changement du mode de production. On constate le passage de l'économie locale de l'agriculture au tourisme dû aux politiques et projets du gouvernement central et local et aux tentatives individuelles des acteurs privés du tourisme. Le tourisme qui a débuté de petite échelle dans les années 80 est devenu au fur et à mesure l'activité économique principale. Depuis l'arrivée des gentrifieurs, particulièrement depuis les deux dernières décennies, le monopole du tourisme change de mains et maintenant ce sont plutôt les nouveaux arrivants qui sont plus dominants et plus forts dans le secteur du tourisme à Assos. Les acteurs principaux dans ce processus de gentrification à Assos sont les gentrifieurs, la population locale et l'État. La mobilité des gentrifieurs, qui sont des migrants de style de vie, est motivé par le désir de s'échapper à la vie urbaine trop animée et chaotique et de se réfugier dans un petit village relativement calme. La population locale, à savoir les villageois d'Assos, est poussée à vivre à la périphérie du village antique. Quant aux impacts du processus de gentrification à Assos il faut parler des impacts économiques, sociales et spatiaux. Comme on observe dans les autres cas de gentrification, le processus de gentrification à Assos a eu des résultats positifs pour les populations locales au niveau de l'apparition d'une vitalité économique dans le secteur immobilier mais aussi au sens de la création des différentes opportunités professionnelles. En outre, l'un des impacts économiques le plus important du processus de gentrification concerne le développement du tourisme. En fait, ce dernier est à la fois la cause et la conséquence du processus de gentrification. Les investissements touristiques et la gentrification se sont développés simultanément à Assos. Un autre aspect économique est la valeur des propriétés et les hausses des prix surtout dans le secteur immobilier. Comme la demande augmente, le processus de gentrification à Assos provoque la hausse des prix. Les impacts sociaux du processus de gentrification à Assos concernent le déplacement et/ou le remplacement des habitants locaux. Aujourd'hui la grande majorité des villageois vivent en dehors du village antique. En plus, pour le cas d'Assos on ne peut pas parler d'une relation sociale sans conflit entre les nouveaux venus et la population locale. Les deux groupes réclament la possession d'Assos en matière économique, sociale et aussi symbolique. Nous avons remarqué que les gentrifieurs qui sont plus favorisés dans le sens économique sont considérés moins responsables comme la partie de ce conflit. Les gentrifieurs, qui sont plus défavorisées économiquement, sont plus exclus par les villageois. Entre les gentrifieurs et les villageois il y a un conflit sur l'appropriation d'Assos. Ce conflit n'est pas seulement entre les gentrifeurs et les villageois, mais aussi entre les gentrifieurs eux-mêmes comme nous avons observé pendant les manifestations de « Assos'uma dokunma ! ». Un autre impact social est l'affaiblissement des liens sociaux chez les villageois après la croissance du tourisme. Après le développement du tourisme, les villageois se plaignent que tout le monde s'est concentré au travail et les traditions sont brisées. L'impact spatial le plus significatif de la gentrification rurale à Assos concerne la mise à niveau de stock des bâtiments historiques à Assos. Le processus de gentrification à Assos a contribué à l'amélioration de l'environnement physique. La plupart des gentrifieurs à Assos ont acheté les maisons historiques de Yukarı Mahalle et les ont restaurés. Suite à ces exemples de restauration, quelques villageois ont commencé à changer le visage de leurs hôtels et leurs cafés. Mais la différence entre un hôtel d'un gentrifieur et celui d'un villageois est toujours visible dû aux matériels et aux symboles utilisés. Un autre impact spatial est la construction des bâtiments en béton à Aşağı Mahalle qui ne convient pas au paysage original d'Assos. Le processus de gentrification à Assos implique divers facteurs économiques, politiques et sociaux ainsi que ses différents acteurs, motivations et actions qui en résultent. Le cas d'Assos nous montre que le processus de gentrification est également valable pour les petits villages dans les zones touristiques.

Benzer Tezler

Tez No
678680
Dönüşümün eşiğinde bir tarihi kırsal yerleşim: Ayvacık-Büyükhüsun köyü koruma önerisi
A historical rural settlement on the verge of transformation: the conservation proposal for Ayvacik-Buyukhusun village
İLDEM ÖZLEM ÇELİKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlık Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KORAY GÜLER
Tez No
661945
La gentrification par l'art : le rôle des institutions artistiques dans le processus du changement socio-spatiale à Dolapdere
Sanat yoluyla soylulaştırma: dolapdere'nin sosyo-mekansal dönüşümünde sanat kurumlarının rolü
ELÇİN DAYANIR
Yüksek Lisans
Fransızca
2020
Sosyoloji Galatasaray Üniversitesi
Sosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI DİDEM DANIŞ ŞENYÜZ
Tez No
892548
La gentrification touristique à Küçükpazar: Le cas de Küçükpazar
İstanbul'da turistik soylulaştırma: Küçükpazar vakası
GİZEM KOSOVA
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Sosyoloji Galatasaray Üniversitesi
Sosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI DİDEM DANIŞ ŞENYÜZ
Tez No
707452
Il sacco di istanbul: La gentrification radicale neiquartieri storici della città
Başlık çevirisi yok
EMRE YURDAKUL
Yüksek Lisans
İtalyanca
2018
Mimarlık Politecnico di Milano
PROF. AGOSTINO PETRILLO
Tez No
262471
Soylulaştırma projelerinin çift yönlü simetrik model kavramları çerçevesinde değerlendirilmesi: Sulukule ve Fener-Balat örnekleri
Evaluation of gentrification projects within the framework of two-way symmetrical model concepts: Sulukule and Fener-Balat cases
AYŞE KAYALAR
Doktora
Türkçe
2010
Halkla İlişkiler İstanbul Üniversitesi
Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE YAVAŞGEL
PROF. DR. HASAN KİRMANOĞLU

Geri Dön