Tarih içinde Sevakin Adası
Suakin Island in history
- Tez No: 642936
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAN PILEHVARIAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Tarih, Architecture, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Sudan'ın doğusunda, Kızıldeniz'in batı kıyılarında yer alan Sevakin Adası doğal coğrafi yapısı sayesinde güvenli bir liman şehri olma özelliğini korumuş ve stratejik konumu sebebiyle tarih boyunca yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Birçok çalışmada Sevakin'in M.Ö. 3000'lerden itibaren bölgede kullanılan ticaret güzergâhlarından biri olduğu iddia edilmiş ancak M.Ö. 600'lı yıllara kadar bu konuda belge veya kesin veri oluşturan herhangi bir kaynak gösterilmemiştir. Bu çalışmada adadaki ilk yerleşimin hangi tarihte başladığı ve Sevakin isminin nereden geldiği konusundaki rivayetler ve çeşitli iddialar ele alınmıştır. Sevakin Adası'nın 13.-14.yy.lar arasında adaya uğrayan Müslüman seyyahlar tarafından aktarılan yazılı tasvirlerine ve bu yıllarda Memlükler tarafından kullanılan Sevakin'in, Ayzab limanının terkedilmesiyle artan önemine değinilmiştir. Çalışmada Osmanlı Devleti'nin bölgeye gelişiyle tesis edilen Habeş Beylerbeyliği'nin merkezi olan Sevakin'in 16.yy.daki siyasi tarihi incelenmiş, merkeze uzaklığı ve coğrafi şartların zorluğu sebebiyle 17.yy.daki durumu ve 18.yy.da Sevakin ve çevresinin Cidde Beylerbeyliği'ne bağlanma süreci ele alınmıştır. 19.yy.da buharlı vapurların Kızıldeniz'de seferlere başlaması ve Süveyş Kanalı'nın açılmasıyla en parlak dönemlerini yaşayan Sevakin'in gelişmesi Sudan'da çıkan Mehdi İsyanı'yla sekteye uğramıştır. Çalışmada Mehdi İsyanı ve bu süreçte İngilizler tarafından isyanı bastırma gerekçesiyle askeri karargaha dönüştürülen Sevakin'in durumu incelenmiştir. İsyanın bastırılmasından sonra kısa bir dönem eski canlılığına kavuşan Sevakin Adası; Port Sudan liman kentinin kurulması, demiryolunun, ticaret aksının ve idari birimlerin adadan buraya taşınmasıyla önemini kaybetmiş ve terkedilmiştir. Bu süreçte bakımsız kalan ada, zorlu iklim koşullarının yanı sıra civara yerleşen bazı grupların terkedilen evlerdeki kapı, pencere gibi elemanları sökerek kullanmaları nedeniyle 20.yy.ın ikinci yarısından itibaren harabeye dönüşmüştür. Çalışmada adanın özellikle Osmanlı Devleti'nin bölgeye gelişinden sonra zenginleşen mercan kayalarından oluşturulmuş mimari dokusu ve İngiliz işgaliyle beraber geçirdiği dönüşüm ele alınmış; bu bağlamda adadaki ilk konut örnekleri ve anıtsal yapılarla, 19.yy.daki yoğunlaşmayla beraber farklılaşan konut mimarisi ve idari yapılar incelenmiştir. Anıtsal yapılar ve konutların tarihçeleri, plan, yapım ve bezeme özellikleri incelenmiş; kaynaklar ve arşivlerdeki planlar, çizimler ve fotoğraflar düzenlenerek aktarılmıştır. 19.yy.dan itibaren yabancı kaynaklarda ve özellikle İngiliz kaynaklarında ele alınan Sevakin tarihi ve mimarisi, BOA arşivindeki belgeler ve telgraflarla karşılaştırmalı olarak ele alınmış; yabancı kaynaklardaki tarih ve mimarinin gelişim sürecindeki tutarsızlıklar ortaya konmuştur. Hakkında yeterince Türkçe kaynağın bulunmadığı ada tarihi ve mimarisini inceleyen bu çalışma, literatüre katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Suakin Island located on the West coast of the Red Sea in East of Sudan, has maintained its feature of being a safe harbor city thanks to its natural geographical structure. It has been used extensively throughout history due to its strategic location. In many studies, it has been claimed that Suakin was one of the trade routes used in the region since 3000 BC. However there are no sources or documents forming precise data on this subject until 600 BC. In this study, various claims were discussed about the date when first settlement on the island started and where name of Suakin came from. The written descriptions of Suakin Island, which were conveyed by Muslim travelers who visited the island between the 13th and 14th centuries were mentioned. This study examined political history of Suakin which became center of Habes Beylerbeyligi after arrival of Ottoman Empire to the region. Due to its distance from the center (Istanbul) and the difficulty of geographical conditions, the situation of Suakin in the 17th century and process of participating to Jeddah Beylerbeyligi in the 18th century were discussed. In 19th century, development of Suakin, which experienced its brightest periods with the usage of steamboats in Red Sea and opening of Suez Canal, was interrupted by Mahdi Revolt in Sudan. The study investigated situation of Suakin which was converted into a military camp by British during the Revolt. The island regained its old life for a short period after the rebellion was suppressed. However after establishment of Port Sudan, Suakin lost its importance and after transference of railroad, trade axis and administrative units from the island to Port Sudan it was abandoned. The island, which was neglected in this process, has been ruined since second half of 20th century due to harsh climatic conditions as well as some groups dismantling the doors and windows from abandoned houses. In this study, architectural texture of the island which was enriched after arrival of Ottoman State into region and the transformation underwent with the British occupation were discussed. In this context first housing examples, monumental buildings, residential architecture that differed with concentration in 19th century and administrative structures were examined. Monumental buildings and their history, plan, construction and decoration features were analyzed. Plans, drawings and photographs from several studies and archives were edited and transferred. The history and architecture of Suakin, which has been handled in foreign sources and especially in British sources since 19th century has been examined comparatively with the documents and telegraphs in the BOA archive. Inconsistencies in development process of history and architecture were revealed from foreign sources. This study aims to contribute to literature, which there are not enough Turkish studies about history and architecture of Suakin.
Benzer Tezler
- Transformation of the Istanbul skyline since the 1950s
İstanbul şehir silüetinin 1950 sonrası değişimi
EBRU ŞEVKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MURAT GÜL
- Somali'de Osmanlı hakimiyeti (1850- 1916)
The Ottoman reign of Somalia( 1850-1916)
YUSUF IBRAHİM HASHİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESİMİ YAZICI
- Osmanlı minyatüründe Mevlana'nın yaşam öyküsü: Menakıbü'l arifin ve Tercüme-i Sevakıb-ı Menakıb nüshaları
The life story of Mevlânâ in Otoman miniature painting: Manâkib al-ârifîn and Tarjuma-i Thawâqib-i Manâqib copies
HESNA HARAL
Doktora
Türkçe
2014
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BANU MAHİR
- TRT repertuarında yer almamış Bolu ili yöresel on ezginin derlenmesi
The compilation of ten tunes of Bolu town traditional folk music which is not in trt's (Turkish Radio TV) repertoire
GÜRAY TENEKECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Musikisi Ana Bilim Dalı
PROF. EROL DERAN
ÖĞR. GÖR. YÜCEL PAŞMAKÇI
- Tarihi Türk bahçeleri: İstanbul örneği
Başlık çevirisi yok
RANA FATMA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET C. YILDIZCI