Evapotranspiration analysis of North Cyprus
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti buharlaşma analizi
- Tez No: 643879
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. BERTUĞ AKINTUĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, İnşaat Mühendisliği, Environmental Engineering, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü-Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sürdürülebilir Çevre ve Enerji Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
“Sürdürülebilirlik”terimi gündeme geldiği zaman, su birincil olarak düşünülmesi gereken konuların başında gelir. Özellikle içilebilir kalitede olan kaynakların miktarı ve yüzdesi düşünüldüğünde, bu konunun önemi daha net anlaşılmaktadır. Diğer kaynaklar ile karşılaştırıldığında, yeraltı su kaynakları ileri düzey arıtma gerektirmeden içme suyu tedariği için en uygun seçenek olarak belirtilebilir. Kuzey Kıbrıs'ta yağışlar yeraltı su kaynakları için ana (ve neredeyse tek) besleyici olarak değerlendirilebilir; dolayısıyla bu kaynakların sürdürülebilirliği açısından buharlaşma hayati parametrelerden biridir. Bu çalışmada Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ve en önemli temiz su kaynağı olan Güzelyurt Akiferi'nin bulunduğu bölge de dahil olmak üzere buharlaşma değerleri belirli metotlar kullanılarak tahmin edilmiştir. Çalışmanın ana misyondan önce, aşırı değer tespiti, veri setlerinin dağılımı, uç değerlerin testleri gibi teslerle verinin kalitesine ve verinin homojenliğine bakılmıştır. Elde edilen ham veriyi kullanmadan önce veri analizi yapılması, çalışmanın güvenilirliği açısından çok önemlidir. Ada'daki su döngüsü incelendiğinde en ciddi doğal su kaybı olarak buharlaşma göze çarpmaktadır ve mevcut veriler ışığında en uygun metotlar ile hesaplanmıştır. Bu çalışmada Kuzey Kıbrıs geneline dağılmış 33 meteoroloji istasyonda son 37 yıla ait (1978-2015) günlük ortalama sıcaklık ve toplam yağış verileri kullanılmıştır. Buharlaşma yöntemi olarak literatürde sıkça kullanılan ve mevcut veriyle uygulanabileck yöntemler seçilmiştir. Bu bağlamda buharlaşma miktarları beş yöntemle, sıcalık bazlı olan Thornthwaite ve Hamon yöntemleriyle ve radyasyon bazlı olan Solar Radiation-Based, Blaney Criddle, and Hargreaves yöntemleriyle hesaplanmıştır. Sonuçlar göstermiştir ki aylardan çoğu negatif değişim içerisindeyken, sadece Aralık, Ocak, ve şubat ayları pozitif değer vermiştir. Bunun yanı sıra gelecek adına ipucuna sahip olabilmek için çıkan evapotranspirasyon sonuçlarının eğilimleri incelenmiş olup, iklim değişikliği ile olan ilişkisi değerlendirilmiştir. Nihayetinde tüm istasyonlardan elde edilen buharlaşma sonuçları ile kullanılan tüm metotlara göre ArcGIS programı kullanılarak haritalandırma yapılmıştır. Son aşama olarak potansiyel buharlaşmaların trendlerine bakılarak zaman serilerinde kayda değer herhangi bir değişim olup olmadığı gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Water is one of the first essentials to consider when the“sustainability”term comes to order. Especially the significance of potable water is highly critical corresponding to the allocation of available water on the Earth. Groundwater is the optimum option when it is compared with other resources to contribute potable water without any advanced treatment process. In North Cyprus, precipitations can be considered as the main (and almost only) feeder for groundwater resources; therefore, evapotranspiration parameter is vital for the sustainability of those resources. In this study, evapotranspiration (ET) of Northern Cyprus including the surface area of Guzelyurt Aquifer which is the largest fresh water resource in the island was analyzed. Before main tasks, quality control stages of raw data such as unexpected value detection, distribution fittings, outlier tests, and homogeneity analysis was completed. Data analysis section before further calculations is quite significant for reliability of the study results. For North Cyprus, evapotranspiration is the major natural water loss in the water balance of the country, moreover, it was estimated by using the different evapotranspiration methods according to the available data. Thirty-seven-year long daily data are available for temperature and precipitation from 33 meteorological stations. For estimation of evapotranspiration, five methods were selected for comparison among applicable methods for North Cyprus in the literature due to implementation ease and accuracy. Thornthwaite and Hamon methods which are temperature based and Solar Radiation-Based, Blaney-Criddle, and Hargreaves methods which are radiation based are employed. Different ET Mapping applications by using Geographical Information Systems (GIS) was provided after calculation of single ET values for every station as annually, seasonally, and monthly. Results have showed that most of the months have negative balance; however, December, January, and February has positive balance for the water-budget of the North Cyprus. As the last step of the thesis, trend analysis of Potential Evapotranspiration has been completed in order to see if there is any statistically significant change in time-series.
Benzer Tezler
- Darlık havzasının model destekli hidrolojik analizi
Model supported hydrological analysis of Darlik watershed
GÖKHAN CÜCELOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ERTÜRK
- Advancing computational methods for calibration of the Soil and Water Assessment Tool (SWAT): Application for modeling climate change impacts on water resources in the Upper Neuse Watershed of North Carolina
Toprak ve Su Değerlendirme Aracının (SWAT) kalibrasyonu için hesaplama yöntemlerinin geliştirilmesi: Kuzey Karolina'nın Yukarı Neuse Havzası'nda iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki etkilerinin modellenmesi için uygulama
MEHMET BÜLENT ERCAN
Doktora
İngilizce
2015
İnşaat MühendisliğiUniversity of South Carolineİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JONATHAN L. GOODALL
- Investigation of the effects of climate change in Afghanistan using remote sensing techniques
Uzaktan algılama teknikleri kullanılarak Afganistan'da iklim değişikliğinin etkilerinin incelenmesi
ABDUL BASET YARASH
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Jeodezi ve FotogrametriKaradeniz Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VOLKAN YILMAZ
- Yukarı Yeşilırmak Havzası'nın hidroklimatolojisi
Hydroclimatology of the upper Yeşilırmak Basin
EMRE DUMAN
- Modeling of the flood regimes in coupled stream-aquifer systems
Birleşik nehir-akifer sistemlerinde taşkın rejimlerinin modellenmesi
SERDAR KORKMAZ
Doktora
İngilizce
2007
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. EMMANUEL LEDOUX
PROF. HALİL ÖNDER