Görme engellilerde dini sosyalleşme

The religious socialization of the visually disabled

PDF İndir

Tez No: 644826
Yazar: GÜLDEREN DURNA
Danışmanlar: PROF. DR. ALİ COŞKUN
Tez Türü: Doktora
Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
Anahtar Kelimeler: Görme Engelli Birey, Dini Sosyalleşme, Süreçler, Araçlar, İnanç ve İbadet Algısı, Sosyal İlişkiler, The Visually Disabled Individual, Religious Socialization, The Processes, The Agents, The Perception of Belief and Rituals, Social Relations
Yıl: 2020
Dil: Türkçe
Üniversite: Marmara Üniversitesi
Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 477

Özet

“Görme Engelli Bireylerde Dini Sosyalleşme”adlı bu tezde, görme engelli bireylerin dini sosyalleşme süreci; süreçler, araçlar, imkân ve sınırlılıklar açısından değerlendirilmektedir. Toplumun dezavantajlı gruplarından biri olan görme engelli bireyler; çocukluk, ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde dini bir benlik ortaya koymaktadır. Bu dönemlerde engellilik durumunun getirdiği olanak ve kısıtlamalar, görme engelli kişiyi olumlu/olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Ayrıca; aile, arkadaş grupları ve kitle iletişim araçlarının dini sosyalleşme sürecinde önemli bir işlev üstlendiği görülmektedir. Bu araçların etkinliği, görme engelli bireyler için farklı anlam ve önem taşıyabilmektedir. Dolayısıyla, süreç ve araçlar, genel geçer durumlarının yanı sıra, engelli bireylerin anlam dünyasından da yansıtılacaktır. Tez konusu teorik ve uygulama bölümlerinden oluşsa da uygulama alanına ağırlık verilmektedir çünkü literatürde görme engelli bireylere yönelik yürütülen saha araştırmaları eksik kalmaktadır. Teorik bölümde dokümantasyon yönteminden, uygulama bölümünde ise derinlemesine görüşme yönteminden faydalanılmaktadır. Araştırma; İstanbul başta olmak üzere Antep, Eskişehir, Adana, Konya, Ankara ve Antalya gibi farklı illerde yaşayan katılımcılarla gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara kartopu örneklemle ulaşılmış olup bu çalışma, amaçlı örneklemle desteklenmiştir. Örneklem grubu, 18-65 yaş arasında 32 erkek, 26 kadın toplam 58 katılımcıdan oluşmaktadır. Toplumla etkileşimi sonucu değer ve inanç sistemini içselleştirecek olan bireyin dini sosyalleşme sürecindeki imkân ve sorunların betimlenmesine yönelik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu tezde, engellilik olgusuna ilişkin temel kavramlara, sınıflandırmalara ve sosyalleşme bağlamında engellilik olgusunun değerlendirilebileceği kuramlara değinilmektedir. Engellilik olgusu, görme yetisi özelinde ele alınırken; dini sosyalleşme süreç ve araçları vurgulanmaktadır. Bu bağlamı destekleyecek şekilde, görme engelli bireyin inanç, ibadet, kutsal zaman, kutsal mekân, dini grup ve toplum algısı da incelenmektedir. Araştırmanın uygulama bölümünde, örneklem grubundaki 58 katılımcıyla 17 Ağustos 2019 ile 15 Kasım 2019 döneminde, İstanbul'da ikamet edenlerle yüz yüze, il dışında ikamet edenlerle telefon, Skype, TEAMtalk gibi uygulamalar aracılığıyla derinlemesine görüşme yapılmıştır. Yarı yapılandırılmış mülakat sorularının yöneltildiği katılımcıların; dini hayat ve sosyalleşmeye dair düşünce ve deneyimleri kapsamlı olarak ortaya çıkarılmıştır. Araştırma bulgularına göre, görme engelli birey, aile içerisindeki etkileşime ve iletişime bağlı olarak bir dini sosyalleşme süreci deneyimlemektedir. Aile ortamında yoğun ve bilinçli bir dini yaşam tecrübe eden birey, olumlu yönde dini sosyalleşmesini sürdürmektedir. Diğer yandan, geleneksel dindarlık kapsamında bilinçsiz bir şekilde dini hayat sürdüren ve ilgisiz tutum sergileyen bir aile ortamında yetişen birey, farklı inanç sistemleri benimseyebilmektedir. Kısacası sosyalleşme olgusu, engellilik ve din bağlamında analiz edilmektedir. Bu çalışma, ülkemizdeki görme engelli bireylere yönelik dini araştırmalara yol gösterecek nitelikte sayılabilir. Bir görme engellinin, dini benliğini nasıl inşa ettiğine dair bir resim çizerken, bu safhada ne gibi sorunlarla karşılaştığı, bu sorunlarla nasıl baş ettiği ve bu sorunların bireyin dini sosyalleşmesini ne yönde etkilediği yansıtılmaktadır. Böylelikle görme engelli bireyler için nitelikli bir dini sosyalleşme sürecinin gerek toplumsal gerekse yasal düzenlemelerle gerçekleştirilmesine bir katkı sunma hedeflenmektedir.

Özet (Çeviri)

In the dissertation titled“Religious Socialization of the Visually Disabled Individuals,”the process of religious socialization of the visually disabled individuals is evaluated in terms of process, agents, possibilities and limitations. One of the disadvantaged groups in society, the visually disabled manifest a religious self in their childhood, adolescence and adulthood. In these periods, potentials and restrictions resulting from the state of disability may affect the visually disabled positively or negatively. Furthermore; the agents such as family, peer groups and mass media may function remarkably in the process of religious socialization. The effectiveness of these agents may have various meanings. Therefore; the mainstream state of the process and agents of religious socialization are to be reflected from the perspective of the visually disabled. Although this study mainly consists of theory and practice sections, it is heavily focused on field research because the field studies carried out in the literature are not extensively related to the visually disabled. While documentation is used in the theory section, in-depth interview technique is applied in the practice section. The research was carried out with participants from various cities of Turkey such as İstanbul, Antep, Eskişehir, Adana, Konya, Ankara and Antalya. The participants were reached through a snowball sample while the interviews were conducted with a purposive sample. The sample group consists of 32 men and 26 women, 58 individuals in total, in the age group of 18-65. There has been an urgent need for further studies related to the facilities and limitations throughout the process of religious socialization of the individuals who will internalize the system of belief and cultural norms as a result of social interaction. In this dissertation,you will be able to find main concepts, classifications and theories on the basis of disability. While the concept of disability is evaluated in the context of visual impairment, the process and and agents of religious socialization will be emphasized. Moreover, their perception of belief, ritual,sacred time and space,religious groups and society has been analyzed. The participants living in İstanbul has been interviewed directly. On the other hand the others living in different cities have been interviewed by means of telephone, Skype and Team Talk. These participants have been asked tos hare their thoughts and experiences about their religious and social life through semistructured interview questions. According to the findings of the study, the visually disabled individual experiences religious socialization linked to the interaction and communication within his family. The individual experiencing intensive and conscious religious life in his family, maintains his religious socialization in a positive way. Nevertheless, the individual may acceptdifferent belief systems when he grows upin the family that reflects indifferent attitude toward the child or unconscious approach to the religious life. Shortly the concept of socialization has been analyzed in the context of disability and religion. Therefore, this study may be regarded as a guide for further religious studies on the visually disabled. While portraying the religious self of the visually disabled, it has been inquired what kind of problems they have faced, how they have dealt with these matters and in which way have been affected. In this case, the efficient process of religious socialization for the visually disabled, may be promoted by social and legal regulations.

Benzer Tezler

Tez No
459851
Dini sosyalleşme ve sosyal dışlanma ekseninde engellilik (Bingöl ili örneği)
Disability in the context of religius socialization and social exclusion (The case of Bingöl)
YUNUS BUCUKA
Doktora
Türkçe
2017
Sosyoloji Atatürk Üniversitesi
Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZLI POLAT
Tez No
900751
Kader öğretiminin Tanrı tasavvurunun şekillenmesindeki etkisi(Ortaokul 8. sınıf örneği)
The impact of fate teaching on the formation of God representation(Example of 8th grade primary school students)
HATİCE YEMENİCİ
Doktora
Türkçe
2024
Din Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ SALİH ZENGİN
PROF. DR. ASIM YAPICI
Tez No
756609
The influence of Ghana's social welfare system on the vulnerabilities
Gana'daki sosyal refah sisteminin kırılganlıklar üzerine etkileri
JAMAL APPIAH-KUBI
Doktora
İngilizce
2022
Sosyal Hizmet Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
Sosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
Tez No
265830
Zihinsel engellilerde dini tutum motifleri-Bursa örneği
Religious attitudes of mentally disabled individuals motifs (Bursa sample)
MUHAMMED TİMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Din Sakarya Üniversitesi
Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULVAHİT İMAMOĞLU
Tez No
791319
Ortopedik engellilerde dinî başa çıkma: Hatay örneği
Religious coping in orthopedic disabled: The case of Hatay
EBRU GÜNGÖR
Doktora
Türkçe
2023
Din Çukurova Üniversitesi
Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KAYIKLIK

Geri Dön