Geri Dön

Antalya ili Alanya, Gazipaşa, Gündoğmuş ve Akseki ilçelerindeki sağaltma ocakları ve uygulamaları

Healing centers and their applications in Alanya, Gazipaşa, Gündoğmuş and Akseki counties of Antalya province

  1. Tez No: 644912
  2. Yazar: EMRE KASAPOĞLU
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜNSAL YILMAZ YEŞİLDAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
  6. Anahtar Kelimeler: Alanya, Gazipaşa, Gündoğmuş, Akseki, sağaltma, ocak, Alanya, Gazipaşa, Gündoğmuş, Akseki, treatment, healthcare center (ocak)
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 196

Özet

Eski Türk inancı temelinde şekillenen Türk halk hekimliği ve onun bir kolu olan sağaltma ocakları üzerine geçmişten günümüze birçok çalışma yapılmıştır. Önceleri tıp alanında uzmanlaşmış kişiler tarafından çalışılırken, halk biliminin bir bilim dalı olarak kabul edilmesi ve araştırma alanın genişletilmesi ile halk bilimcilerinin çalıştığı konular arasına girmiştir. Halk bilimcilerin devreye girmesi sayesinde bu geleneği sürdüren kişilerden birebir temas ile elde edilen bilgiler, Anadolu'da ve diğer Türk topluluklarında zengin bir kültür birikiminin gözler önünü serilmesini sağlamıştır. Anadolu'da ve Türk toplulukları arasında çeşitli isimler ile anılarak geleneksel yöntemler ile rahatsızlıkları sağaltan kişiler bulunmaktadır. Usta-çırak ilişkisi ile mesleklerini nesillerdir sürdüren, halkın en güvendiği kişiler arasında olan bu şahsiyetler modern tıbbın gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Bu sebeple insanlar modern tıp olanaklarının yetersiz olduğu yerlerde, modern tıbba başvurulmak istenilmediği durumlarda rahatsızlıklarının teşhis ve tedavisi için geleneksel uygulamalar ile rahatsızlıkları sağaltan kişilere müracaat etmektedir. Hem kadın, hem de erkek olarak sağaltma görevi üstlenen kişiler geleneksel sağaltma yöntemleri ile sağaltma işlemini gerçekleştirirken çeşitli bitkisel, hayvansal ve maddesel ürünlerden hazırladıkları emler ile dertlilere deva olmaya çalışmaktadır. Halk arasında şifa verme gücü olduğuna inanılan türbeler, yatırlar, ağaçlar ve sular da ocak olarak kabul edilmektedir. Eski Türk inancındaki kültler temelinde şekillenen, yeni din algısı ile yeni bir kalıba sokulan bu mekânları insanlar çeşitli rahatsızlıkları için ziyaret ederek, buralarda birtakım uygulamalar yaparak dertlerine deva aramaktadır. Son yıllarda köyden kente göçün artması, teknolojik imkânların gelişmesi ve insanların bilinçlenmesi gibi nedenler geleneksel yöntemler ile rahatsızlıkları sağaltan kişilere, mekânlara müracaat edenlerin sayısını azaltmıştır. Ancak insanlar modern tıptan bir sonuç alamadıkları zaman eş, dost ve akrabalarının tavsiyeleri ile ocaklı kişilere, türbe, yatır, ağaç ve su kaynaklarına müracaat etmektedir. Bu çalışma Antalya ili Alanya, Gazipaşa, Gündoğmuş ve Akseki ilçelerinde Türk halk hekimliğinin bir kolu olan sağaltma ocaklarının ve uygulamalarının tespit çalışmasıdır. Saha çalışması sırasında bölgeyi iyi tanıyan kişilerin kılavuzluğunda sağaltma yetilerine sahip kişiler, sağaltma gücü olduğuna inanılan türbeler, yatırlar, sular ve ağaçlar tespit edilmiştir. Derleme yöntemi ile kaynak kişilerden tespit edilen bilgiler kayıt cihazları ile kayıt altına alınmıştır. Kayıt altına alınan bilgiler sağaltma uygulamalarının karşılaştırmalarının daha iyi anlaşılabilmesi için aynı rahatsızlığı sağaltan ocaklar arasında verilmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, yöre halkının rahatsızlıklar karşısında sonra çare olarak ziyaret ettikleri sağaltma ocaklarını ve uygulamalarını tespit etmektedir. Elde edilen veriler ile derleme alanı içerisinde canlılığını sürdüren ocaklar ve uygulamalarının gözler önüne serilmiştir.

Özet (Çeviri)

Many studies have been carried out from past to present on Turkish folk medicine and one of its branches, healthcare centers (ocaks) which have been shaped on the basis of old Turkish faith. While they were previously studied by people who specialize in medicine, they become one of the topics on which folklorists studied with acceptance of folklore as a science and expansion of research area. Thanks to attendance of folklorist, the information obtained from people who maintain this tradition through one to one contact have led to bring a rich accumulation of culture in Anatolia and other Turkish communities. There are people who are known with various names and who treat the diseases with the traditional methods in Anatolia and among Turkish communities. These people who have been working their professions for generations with the master- apprentice relationship and who are among the most trustworthy people, have contributed to the development of modern medicine. For this reason, people apply to persons who treat the diseases with the traditional practices to diagnose and cure the diseases in cases where modern medicine facilities are inadequate and where modern medicine is not desired to be applied. People who take on treatment as both men and women try to cure the sufferers with creams which they prepared from herbal, animal and material products while performing the treatment process with traditional treatment methods. Shrines, entombed saints, trees and water which are believed to have the healing power among the public, are also considered as healthcare center (ocak). People look for a cure for their matters by making some practices, visiting these places for their various diseases which are shaped on the basis of cults in the old Turkish faith and are thought with the perception of new religion. In recent years, the reasons such as the increase of migration from village to the city, the development of technological opportunities and the awareness of people have reduced the number of people who apply to people and places treating the diseases with traditional medhods. However people apply to persons in healthcare center (ocak), shrines, entombed saints, trees and water sources with the advice of their acquaintances and relatives when they do not get results from modern medicine. This study is the detection study of healthcare centers (ocaks) and pratices which are a branch of public medicine in Alanya, Gazipaşa, Gündoğmuş and Akseki counties of Antalya province. During the field research, under the guidance of people who know the area well, people who have an ability to treat, shrines, entombed saints, water and trees which are believed to have a treatment power were detected. Information detected from resource person by compilation method were recorded by recorders. The recorded information were given among healthcare centers (ocaks) treat the same disease in order to understand the comparisons of treatment practices better. The main purpose of this study is to determine the healthcare centers (ocaks) and practices that local people visit as a last resort in the face of diseases. The data which are obtained and the ocaks (healthcare centers) and practices that continue to live within the compilation area have been revealed.

Benzer Tezler

  1. Antalya'daki Selçuklu ve Beylikler devri köprüleri

    The bridges of Seljuks state and Turkish principalities in Antalya

    KORCAN GÜLGÖNÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Sanat TarihiAkdeniz Üniversitesi

    Akdeniz Ortaçağ Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. LOKMAN TAY

  2. Antalya ili Alanya ilçesinin golf turizmi açısından potansiyelinin irdelenmesi

    Assessment of potential in terms of golf tourism in district alanya of Antalya province

    KAZIM MURAT TÜRKYILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Peyzaj MimarlığıSüleyman Demirel Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ULVİ ERHAN EROL

  3. Alanya ve Gazipaşa (Antalya)' da halk tarafından kullanılan bazı doğal bitkilerin etnobotanik özellikleri

    The ethnobotanic features of some natural herbs used by the people in alanya and Gazipaşa (Antalya)

    HACER İREM YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    BiyolojiAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Moleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA KARGIOĞLU

  4. Antalya ilinde muz (Musa cavendishii Lam. Ex. Payton) üretim alanlarında sorun olan yabancı otlar ve muz ekstraktlarının allelopatik potansiyelinin belirlenmesi

    Determination of weed species which cause problem in banana (Musa cavendishii Lam. Ex. Payton) archard in Antalya province and allelopathic patential of banana extract an weed species

    ESRA YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ZiraatTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İZZET KADIOĞLU

  5. Antalya ili örtüaltı alanlarında aşılı fidelerden yetiştirilen patlıcanlarda görülen vertıcıllıum dahlıae kleb. izolatlarının moleküler yöntemler kullanarak tespit ve tanımlanması

    Detection and characterization of verticillium dahliae kleb. isolates from grafted eggplanst grown in the province of Antalya by molecular methods

    ÜNVER TALHA KOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    ZiraatAkdeniz Üniversitesi

    Bitki Koruma Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. MÜRSEL ÇATAL