Enerji ve kalkınma ilişkisi: Türkiye örneği
Energy and development relationship: Turkish case
- Tez No: 645984
- Danışmanlar: PROF. DR. DOĞAN NADİ LEBLEBİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Enerji, Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Energy, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Medeniyetler tarihi boyunca temel ihtiyaçların giderilmesinde enerji kaynakları daima önemli olmuştur. Ancak sanayileşme süreci ile birlikte üretim ve tüketim kalıplarındaki köklü değişim toplumların enerji ihtiyacını yeniden şekillendirmiştir. Toplumların kalkınması uzun yıllar sanayileşme dolayımıyla gerçekleşecek ekonomik büyümeye bağlanmıştır. Bu durum yoğun fosil enerji kaynakları kullanımına dayanan bir sistemin dünya genelinde yaygınlaşmasına neden olmuştur. Dolayısıyla enerji ve kalkınma kavramları biri olmadan diğerinin tartışılamayacağı ölçüde ilişkilenmiştir. Ancak 1970'lerdeki enerji krizleri ve çevre hareketinin etkisi ile bu sistemin sürdürülebilirliği tartışılmaya başlanmıştır. Bir taraftan krizin etkisiyle devletler enerji güvenliğini sağlamak için fosil yakıtlara alternatif kaynaklar geliştirme çabasına girmiştir. Öte yandan yoğun fosil enerji kullanımının insan ve çevre üzerindeki etkileri küresel ısınma ve iklim değişikliği üzerinden ciddi ölçüde tartışılmaya başlanmıştır. Söz konusu süreçle birlikte kalkınma ve enerji kavramları arasındaki ilişkiye bir üçüncü kavram olarak çevre eklenmiştir. Bu süreçten sonra enerji politikası yapım sürecinde çevre bahsi bir şekilde denklemin içinde yer almıştır. Özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarının tartışılmaya başlandığı bu süreçte ülkeler sürdürülebilir bir kalkınma sürecini sağlama motivasyonuyla ve/veya enerji güvenliğini sağlamanın bir yolu olarak yenilenebilir enerji kaynaklarını enerji politikalarına dahil etmeye başlamıştır. Bu çalışmada, Türkiye'de enerji ve kalkınma ilişkisinin nasıl şekillendiği ele alınmıştır. Sanayileşmiş Batı deneyiminin bir kalkınma yolu olarak benimsendiği Türkiye'de dönemler itibariyle seçilen kalkınma stratejilerinin enerji kaynak seçimi ve dolayısıyla enerji politikaları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu bağlamda birinci bölümde enerji kavramı ve enerji kaynaklarının Dünya ve Türkiye'deki durumu; ikinci bölümde bir politika alanı olarak enerji politikasının kapsamı ve içeriği; üçüncü bölümde zaman içerisinde kalkınma anlayışındaki değişim ve dördüncü bölümde enerji ve kalkınma ilişkisinin Cumhuriyet tarihi boyunca görünümü ele alınmıştır. Son olarak çalışmada Türkiye enerji politikalarının geleceğine ilişkin öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Energy resources have always been of capital importance to meet basic needs throughout the history of civilizations. However,thanks to the industrialisation period, radical changes in the patterns of production and consumption have reshaped the energy needs of societies.Development of societies has long been tied to economic growth realised through industrialisation. This has led to a system that is based on the use of intensive fossil energy spreading across the globe. Therefore, the concepts of energy and development are so strongly associated that it would be impossible to talk about the former without the latter.Nevertheless, the sustainability of this system has been opened to discussion since the energy crisis in 1970's and the environmental movement. On the one hand,countries, with the effects of the crisis, started their efforts to develop alternative energy resources in order to guarantee their energy security;and on the other,the effects of fossil energy usage on humans and the environment were started to be seriously discussed over the matters of global warming and the climate change. Thereby,the environment has been added into the relationship between the concepts of development and energy as a third one.Followingly, the matter of the environment has anywise been in the equation regarding process of energy policy-making.In this process, in which renewable energy resources are being discussed,countries started to add renewable energy resources to their energy policies with the motivation to guarantee a sustainable development process and/or as a way to ensure energy security. In this study, the matter of how the relationship of energy and development took shape in Turkey are considered. The effect of chosen development strategies over different time periods on the preference of energy source, thus the energy policies, in Turkey, where the industrialized West experience have been adopted as a way of development, are investigated. In this context. first chapter introduces the concept of energy and the state of energy resources in the World as well as in Turkey; second chapter argues the scope of energy policy as a sphere of politics; third chapter analyses the change in the perception of development over time; the last chapter of the study examines the appearance of the relationship between energy and development across the history of the Republic of Turkey. The study also offers policy proposals regarding the future of energy policies of Turkey.
Benzer Tezler
- Yenilenebilir ve yenilenemeyen enerji tüketimi, CO₂ salımı ve sürdürülebilir kalkınma ilişkisi: Türkiye örneği
The relationship between renewable and non-renewable energy consumption, CO₂ emission and sustainable development: The case of Turkey
MELİKE NUR ERTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonometriBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALE KIRER SILVA LECUNA
- Enerji tüketimi-ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği (1980-2008)
Energry consumption-economic growth: Turkey sample (1980-2008)
BİRCAN DOĞAN
- Enerji ithalatı bağımlılığı ile cari açık ve dış borç ilişkisi: Türkiye örneği
The relationship between energy import dependency, current account deficit and foreign debt: The case of Türkiye
HANDAN BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiKaradeniz Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KEMAL DEĞER
- Yeşil ekonomi ve insani gelişme endeksi ilişkisi: Türkiye örneği
Relationship between green ekonomi and human development index: Turkey example
SELVİ AKYAZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiKütahya Dumlupınar Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLHAN KORKMAZ
- Karşılıklı bağımlılık ekseninde enerji bağımlılığı ve güvenlik ilişkisi: Türkiye örneği
Relationship between energy dependence and security in the axis of interdependence: The case of Turkey
YUNUS FURUNCU