Türkiye'nin 1946-1950 dönemi toplumsal ilişkilerine toplumcu gerçekçi bir yergi: Halk kürsüsü sıfatıyla Markopaşa
A socialist-realist critique of Turkey's social relations between 1946-1950: Markopaşa as public tribune
- Tez No: 646546
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AZİZ ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Political Science, Sociology, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Toplumcu gerçekçi muhalefet, toplumsal sınıflar, sömürü ilişkileri, 1940'lar, Socialist-realist opposition, social classes, exploitation, the 1940s
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Politika Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 404
Özet
Markopaşa, devam ve kardeş niteliğindeki yayın organlarıyla, 1946-1950 yılları arasında yayınlanmış toplumcu gerçekçi bir siyasi mizah gazetesidir. Mizahi muhalefetiyle dönemi için çığır açan bir yayın organıdır. Yayınlandığı dönemin Türkiye'si çok partili hayata geçiş sürecindedir ve iktisadi, siyasi ve sosyolojik bakımlardan bir değişime sahnedir. Markopaşa, bu değişim sürecindeki cereyanları sosyal/sınıfsal oluşumlar, stratejiler, çelişkiler ve sömürü ilişkileri itibarıyla toplumcu gerçekçi süzgecinden geçirir. Kurduğu olay örgüsüne toplumdaki sınıf temelli eşitsizlikleri ve gerilimleri işler. Sosyo-politik çatışmaların sömürüye dayanan kökenlerini ve seyrini tespit eder. Tarafsız değildir. Kendini halk menfaatlerinin müdafaacısı, halk kürsüsü olarak takdim eder. Haliyle, siyasal iktidar ve muktedir toplumsal kesimler yergisinin açık hedefidir. Yüksek satış rakamları fikirlerinin okuyucu tarafından benimsendiğine işarettir. Deneyimlediği baskılar ise muktedir çevrelerden topladığı tepkilere karinedir. Markopaşa'nın gündeminde toplumsal ilişkiler üç güzergahta seyreder: siyaset, sermaye birikim, çeperde kalan. Markopaşa, çok partili rejimin tesis edildiği siyaset güzergahında demokrasi, özgürlük ve sosyal adaletin eksik olduğunu tespit eder. Dolayısıyla, toplumsal eşitsizliklerin ve sınıfsal çelişkilerin süreceği kanaatindedir. Sermaye birikim güzergahında ise varsıllar değişim sürecini kendileri lehine kontrol edebilmektedir. Siyasi karar mercileri açıkça sermaye birikim stratejilerini milli bir erek olarak sahiplenme ve önceliklendirme eğilimindedir. Çeperde kalan güzergahın sınıfsal öbekleri, yani Markopaşa'nın anlam dünyasında halk tabakaları, bu tabloda, yoksul ve yoksun hayatlarında geçim derdindedir. Ülkenin sahne olduğu üst yapısal dönüşüm bu sınıfların katılım ve kapsayıcılık sorunsalını çözmekten uzaktır. Zira, Markopaşa'daki metaforla, siyasi ve iktisadi alan üst katta ve çeperde kalan kesimler alt katta konumlanmaktadır.
Özet (Çeviri)
Markopaşa, with the publishing organs under different names and as siblings, is a socialist-realist political humor newspaper published between 1946-1950. It is a groundbreaking publication of the period with its humorous opposition. Turkey of that period is in the process of transition to multiparty system and of a change in political, economic and social terms. Markopaşa elaborates on the flow of events of the change process in terms of social/class formations, strategies, contradictions and exploitation relations from its socialist-realist point of view. Its storyline deals with class-based inequalities and tensions in society. It points out the origins and course of sociopolitical conflicts based on exploitation. It is not neutral. It presents itself as the defender of the public interests, as the public tribune. Thus, the political power and mighty segments are the targets of its satire. Interest in what he says is intense. The circulation it has indicates that the reader embraces its ideas. The pressures it experiences are the results of the reactions it gathers from powerful circles. Social relations take three directions on Markopaşa's agenda: political, capital accumulation, periphery. During the transition to the multi-party regime, on the political route, Markopaşa analyzes the absence of democracy, freedom and social justice and concludes that the social inequalities and class contradictions will continue. On the route of capital accumulation, wealthy classes are prudent in steering the arrangements in their favor. This is since political decision-makers obviously incline to embrace and prioritize capital accumulation strategies as a national goal. The classes on the peripheral route, ordinary people for Markopaşa, in this picture, are concerned about their poverty. The superstructural transformation that the country undergoes is far from solving the problem of participation and inclusion of these classes. In the three-way course of social relations, as Markopaşa determines, the political and economic routes belong to the upper floor while the peripheral strata are the residents of the lower.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960
Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960
ALİ ŞAĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- 1957 Türkiye-Suriye krizi ve Türk basınında şarkiyatçı söylem
1957 Turkey-Syria crisis and orientalist discourse in the Turkish press
VECİH CUZDAN
- Türkiye Cumhuriyeti'nin XXIII. hükümeti döneminde çıkarılan kanunlar ve bu kanunların çıkarılması sırasında yaşanan iktidar-muhalefet ilişkisi
The enacted laws during the XXIII. govenmental era of the republic of Turkey and the party in power ? opposition relationship that was experineced while these laws were enacted
SENEM NADAR
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Milliyetçi cephe hükümetlerinin eğitim politikaları
Education policies of nationalist front governments
SERVET ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk İnkılap TarihiDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEVZİ ÇAKMAK