Geri Dön

Türkiye'nin 1946-1950 dönemi toplumsal ilişkilerine toplumcu gerçekçi bir yergi: Halk kürsüsü sıfatıyla Markopaşa

A socialist-realist critique of Turkey's social relations between 1946-1950: Markopaşa as public tribune

  1. Tez No: 646546
  2. Yazar: ESRA ARAS
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. AZİZ ÇELİK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Political Science, Sociology, Labour Economics and Industrial Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Toplumcu gerçekçi muhalefet, toplumsal sınıflar, sömürü ilişkileri, 1940'lar, Socialist-realist opposition, social classes, exploitation, the 1940s
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyal Politika Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 404

Özet

Markopaşa, devam ve kardeş niteliğindeki yayın organlarıyla, 1946-1950 yılları arasında yayınlanmış toplumcu gerçekçi bir siyasi mizah gazetesidir. Mizahi muhalefetiyle dönemi için çığır açan bir yayın organıdır. Yayınlandığı dönemin Türkiye'si çok partili hayata geçiş sürecindedir ve iktisadi, siyasi ve sosyolojik bakımlardan bir değişime sahnedir. Markopaşa, bu değişim sürecindeki cereyanları sosyal/sınıfsal oluşumlar, stratejiler, çelişkiler ve sömürü ilişkileri itibarıyla toplumcu gerçekçi süzgecinden geçirir. Kurduğu olay örgüsüne toplumdaki sınıf temelli eşitsizlikleri ve gerilimleri işler. Sosyo-politik çatışmaların sömürüye dayanan kökenlerini ve seyrini tespit eder. Tarafsız değildir. Kendini halk menfaatlerinin müdafaacısı, halk kürsüsü olarak takdim eder. Haliyle, siyasal iktidar ve muktedir toplumsal kesimler yergisinin açık hedefidir. Yüksek satış rakamları fikirlerinin okuyucu tarafından benimsendiğine işarettir. Deneyimlediği baskılar ise muktedir çevrelerden topladığı tepkilere karinedir. Markopaşa'nın gündeminde toplumsal ilişkiler üç güzergahta seyreder: siyaset, sermaye birikim, çeperde kalan. Markopaşa, çok partili rejimin tesis edildiği siyaset güzergahında demokrasi, özgürlük ve sosyal adaletin eksik olduğunu tespit eder. Dolayısıyla, toplumsal eşitsizliklerin ve sınıfsal çelişkilerin süreceği kanaatindedir. Sermaye birikim güzergahında ise varsıllar değişim sürecini kendileri lehine kontrol edebilmektedir. Siyasi karar mercileri açıkça sermaye birikim stratejilerini milli bir erek olarak sahiplenme ve önceliklendirme eğilimindedir. Çeperde kalan güzergahın sınıfsal öbekleri, yani Markopaşa'nın anlam dünyasında halk tabakaları, bu tabloda, yoksul ve yoksun hayatlarında geçim derdindedir. Ülkenin sahne olduğu üst yapısal dönüşüm bu sınıfların katılım ve kapsayıcılık sorunsalını çözmekten uzaktır. Zira, Markopaşa'daki metaforla, siyasi ve iktisadi alan üst katta ve çeperde kalan kesimler alt katta konumlanmaktadır.

Özet (Çeviri)

Markopaşa, with the publishing organs under different names and as siblings, is a socialist-realist political humor newspaper published between 1946-1950. It is a groundbreaking publication of the period with its humorous opposition. Turkey of that period is in the process of transition to multiparty system and of a change in political, economic and social terms. Markopaşa elaborates on the flow of events of the change process in terms of social/class formations, strategies, contradictions and exploitation relations from its socialist-realist point of view. Its storyline deals with class-based inequalities and tensions in society. It points out the origins and course of sociopolitical conflicts based on exploitation. It is not neutral. It presents itself as the defender of the public interests, as the public tribune. Thus, the political power and mighty segments are the targets of its satire. Interest in what he says is intense. The circulation it has indicates that the reader embraces its ideas. The pressures it experiences are the results of the reactions it gathers from powerful circles. Social relations take three directions on Markopaşa's agenda: political, capital accumulation, periphery. During the transition to the multi-party regime, on the political route, Markopaşa analyzes the absence of democracy, freedom and social justice and concludes that the social inequalities and class contradictions will continue. On the route of capital accumulation, wealthy classes are prudent in steering the arrangements in their favor. This is since political decision-makers obviously incline to embrace and prioritize capital accumulation strategies as a national goal. The classes on the peripheral route, ordinary people for Markopaşa, in this picture, are concerned about their poverty. The superstructural transformation that the country undergoes is far from solving the problem of participation and inclusion of these classes. In the three-way course of social relations, as Markopaşa determines, the political and economic routes belong to the upper floor while the peripheral strata are the residents of the lower.

Benzer Tezler

  1. Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960

    Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960

    ALİ ŞAĞAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK

  2. 1957 Türkiye-Suriye krizi ve Türk basınında şarkiyatçı söylem

    1957 Turkey-Syria crisis and orientalist discourse in the Turkish press

    VECİH CUZDAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihKocaeli Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FUNDA SELÇUK ŞİRİN

  3. Türkiye Cumhuriyeti'nin XXIII. hükümeti döneminde çıkarılan kanunlar ve bu kanunların çıkarılması sırasında yaşanan iktidar-muhalefet ilişkisi

    The enacted laws during the XXIII. govenmental era of the republic of Turkey and the party in power ? opposition relationship that was experineced while these laws were enacted

    SENEM NADAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Siyasal BilimlerAhi Evran Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    DOÇ. DR. HAKAN UZUN

  4. Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri

    Başlık çevirisi yok

    İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    DOÇ.DR. YUSUF TUNA

  5. Milliyetçi cephe hükümetlerinin eğitim politikaları

    Education policies of nationalist front governments

    SERVET ARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk İnkılap TarihiDokuz Eylül Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FEVZİ ÇAKMAK