Harput yöresinde klârnet icrâsı ve Mehmet Şerif Çeçen (Çaça) örneği
The performance of clarinet in Harput region and example of Mehmet Şerif Çeçen (Çaça)
- Tez No: 646705
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET GÖNÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Anadolu'nun önemli kültür merkezlerinden birisi olan Harput'un tarihi M.Ö. 10 binli yıllara dayanmaktadır. Bu kadim topraklar birçok toplum, topluluk ve millete ev sahipliği yaptığından, kültürel hayat zaman içerisinde renklenmiş, Harput yöresinde doğal süreçte muazzam bir kültür mozaiği oluşmuştur. Yörede özellikle edebiyat, mûsikî gibi sanat dallarına ihtimam gösterilmiş, bu sanat alanlarında önemli eserler verilmiş ve icrâcılar yetişmiştir. Özellikle mûsikî Harput'ta sosyal hayatın her noktasına nüfuz ederek önemli bir yer tutmuştur. Mûsikînin sosyal hayatta bu denli önemli yer tutmasına bağlı olarak yörede saz icrâcılığı da günden güne gelişmiştir. Yörede icrâ edilen çalgılar arasında klârnet, zaman içerisinde benimsenerek yörenin sembolü haline gelmiştir. Mehmet Şerif Çeçen (Çaça) (1945-2016), klârnet icrâsında yöre üslûbunu temsil eden son dönemin en önemli klârnet icrâcılarındandır. Bu çalışma; Elazığ (Harput) yöresi klârnet icrâ üslûbunu ve yörenin klârnet icrâcılarını tespit etmek, yörenin önemli temsilcilerinden Mehmet Şerif Çeçen'in, klârnet icrâsının teknik özelliklerini, süsleme unsurlarını, kişisel motif ve cümlelerini, açışlarındaki makâm özelliklerini ortaya koymak ve Çeçen'in klârnet icrâ tavrını tahlîllerle somutlaştırmak amacı ile yapılmıştır. Araştırma, tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Verilerin toplanmasında literatür taraması, doküman incelenmesi ve arşiv taraması yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Harput Yöresi klârnet icrâsı, örneklemini ise Harput yöresi klârnet icrâcısı Mehmet Şerif Çeçen oluşturmaktadır. Çeçen'e ait icrâların tahlîlleri Prof. Dr. Gülçin Yahya'nın“Yorgo Bacanos'un Ud Taksimleri”konulu doktora tezi ve Prof. Dr. Mehmet Gönül'ün“Nevres Bey'in Ud Taksimlerinin Analizi ve Ud Eğitimine Yönelik Alıştırmaların Oluşturulması”konulu doktora tezinden istifade edilerek yapılmıştır. Mehmet Şerif Çeçen'in tavır özelliklerini ortaya koyan süsleme teknikleri, kişisel motif ve cümleleri incelenmiş, örneklendirilmiştir. Tahlîller neticesinde, Çeçen'in açışlarında kullandığı perdeler ve açışın ses aralığı gösterilmiş, açışlarda kullanılan perdelerin kullanım sıklıkları tablolara aktarılmış ve yorumlanmıştır. Ayrıca Çeçen'in klârnet icrâlarının seyir özellikleri motif ve cümlelerle tahlîl edilmiş, tahlîller neticesinde Çeçen'in açışları göz önünde bulundurularak kısa seyir örnekleri yazılmıştır. İlave olarak, aynı makâmdaki açışların perde kullanım sıklıkları tablolara aktarılmış ve seyir özellikleri mukayese edilerek irdelenmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde; Harput yöresi klârnet icrâ üslûbu ve Mehmet Şerif Çeçen'in klârnet icrâ tavrı, elde edilen veriler doğrultusunda somutlaştırılmış ve Harput mûsikîsinin gereğince anlaşılması ve nesillere aktarılması hususunda çalışmalar yapılması önerilerinde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The history of Harput, which is one of the important cultural centers of Anatolia, dates back BC. 10 thousand years. Because of hosting a lot of society, communities and nations, cultural life has been colored over years and a tremendous cultural mosaic has been created in the Harput region in natural process. Particular attention has been given to the branches of art such as literature and music in the region and important musical pieces has been given and performers has been trained in these art branches. Especially music has taken a important place by penetrating every point of social life in Harput. Depending on the fact that music has such an important place in social life, instrument performance has also developed day by day. Clarinet has been become a symbol of the region among the instruments performed in the region. Mehmet Şerif Çeçen (Çaça) 1945-2016 was one of the most important clarinet performers of the last period, representing the local style in the performance of clarinet. This work was made to identify the clarinet performance style of Elazığ (Harput) region and to perform the clarinet performances of the region, Mehmet Şerif Çeçen, one of the most important representatives of the region, to reveal the technical features, enrichment, personal motifs and sentences of the clarinet performance, and the style of the Çeçen cluster made to embody. The research is a descriptive study in the general survey model. In the collection of data, literature review, document review and archive scanning were performed. The population of the research is Harput region clarinet performance, and the sample is Harput region clarinet performer Mehmet Şerif Çeçen. Analysis of the performances of Çeçen was done by taking advantage of Prof. Dr. Gülçin Yahya's PhD thesis on“Yorgo Bacanos'un Ud Taksimleri”and Mehmet Gönül's PhD thesis titled“Nevres Bey'in Ud Taksimlerinin Analizi ve Ud Eğitimine Yönelik Alıştırmaların Oluşturulması”. The ornamentation techniques, personal motifs and sentences that reveal the attitude characteristics of Mehmet Şerif Çeçen are examined and exemplified. As a result of the analysis, the pitches used by Çeçen and the sound range of the improvisations (Açış) are shown, the frequency of use of the curtains used in the improvisations (Açış) are presented in the tones and interpreted. In addition, the cruise characteristics of Çeçen clarinet performances have been analyzed with motifs and sentences, and short cruise examples have been written taking into account the improvisations (Açış) of Çeçen. In addition, the pitch frequencies of the improvisations (Açış) in the same“makâm”are transferred to the tables and the progress (Seyir) features are compared and examined. In the conclusion of the study; Harput region clarinet performing style and Mehmet Şerif Çeçen's practice of clarification of the clarinet was made concrete in line with the data obtained, and suggestions were made to make studies on the understanding and transfer of Harput music to the generations.
Benzer Tezler
- Klarnet'in Elazığ - Harput müziğindeki yeri
The importance of clarinet in Elaziğ - Harput music
YÜKSEL TUNÇ
- Harput yöresindeki uzun hava formundaki eserlerin makam, form ve ses icrası özellikleri bakımından incelenmesi
Analyzing the characteristics of maqam, form and vocal performance in long air songs in the Harput region
SALİH GÜNDOĞDU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
MüzikANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİÇalgı Eğitimi Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SİNAN AYYILDIZ
- Harput yöresine ait eserlerin müzikal analizi
Musical analysis of the works of Harput region
İRŞAT KAZAZAOĞLU
- TRT Türk halk müziği repertuvarında bulunan Elazığ-Harput yöresine ait türkülerin makam ve usûl açısından incelenmesi
Analysis of the Turkish folk songs belonging to Elaziğ-Harput region in the repertoire of TRT in terms of maqam and method
HALİL İBRAHİM KÖROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MüzikAtatürk ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET CAN PELİKOĞLU
- Harput (Elazığ) yöresi bitkilerindeki parazit fungusların tespiti
Determination of parasitic fungi on plants of Harput (Elazığ) province
ÖMER FARUK GÜRHAN